MỚI

Trợ lý đầu tư M.AI

#Quốc tế

24HMONEY đã kiểm duyệt

Thương chiến Mỹ - Trung: "Bản thiết kế" siêu thỏa thuận?

"Bàn cờ" thương mại Mỹ - Trung: "Đình chiến" hay tiếp tục "leo thang"? Giảm thuế, giấc mơ hay hiện thực? Bốn "lăng kính" sau sẽ giúp giải mã những diễn biến quan trọng.

Cuối tuần này, tại Thụy Sĩ – nơi trung lập nhưng không hề trung tính trong những toan tính địa chính trị – các quan chức kinh tế cấp cao của Mỹ và Trung Quốc sẽ ngồi lại. Mục tiêu: tháo ngòi cuộc chiến thuế quan đang làm rung chuyển trật tự thương mại toàn cầu. Đây là cuộc gặp cấp cao đầu tiên được công bố kể từ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế lên hàng hóa Trung Quốc hồi tháng 2 – hành động khơi mào cho chuỗi trả đũa khiến thuế suất giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vọt lên mức chưa từng có: 145% từ Mỹ và 125% từ Bắc Kinh.

Câu hỏi đặt ra: Cuộc gặp này sẽ mở đường cho một thỏa thuận “đình chiến”, hay chỉ là màn dạo đầu cho cuộc đấu dai dẳng hơn? Có 4 điểm mấu chốt cần soi chiếu để hiểu rõ cục diện.

Vì sao Mỹ muốn hạ nhiệt?

Đòn thuế trả đũa không chỉ giáng lên hàng hóa Trung Quốc – mà còn đánh thẳng vào kinh tế Mỹ. Chỉ trong vài ngày sau lệnh áp thuế, thị trường Mỹ hỗn loạn: cổ phiếu rớt giá, USD lao dốc, lợi suất trái phiếu giảm mạnh. Phố Wall nhanh chóng phản pháo: các ngân hàng cảnh báo nguy cơ suy thoái nếu chính sách thuế không được điều chỉnh.

Tổng thống Trump buộc phải xuống nước, tuyên bố tạm hoãn phần lớn thuế trong 90 ngày. Tuy nhiên, thương mại song phương đã chững lại nghiêm trọng. Hàng loạt hãng bán lẻ Mỹ – từ Walmart đến Target – gióng chuông cảnh báo về nguy cơ thiếu hàng và lạm phát. Trong khi đó, Trung Quốc tỏ ra kiên định, duy trì quan điểm cứng rắn. Theo giới học giả nước này, đòn thuế từ Mỹ đã thất bại trong việc buộc Bắc Kinh thay đổi chiến lược – ngược lại, chỉ làm tổn thương chuỗi cung ứng toàn cầu.

 Ai sẽ nhượng bộ trước?

Dù ngôn từ hai bên còn sắc cạnh, thực tế cho thấy cả Mỹ và Trung Quốc đều đã âm thầm "xuống thang": Washington miễn thuế cho điện thoại, linh kiện điện tử; Bắc Kinh lặng lẽ loại trừ chip, thuốc và động cơ máy bay khỏi danh sách áp thuế.

Tuy vậy, khác biệt lớn vẫn tồn tại. Nếu ông Trump muốn giảm thuế mà không kèm điều kiện, Trung Quốc có thể đáp lại. Nhưng nếu Mỹ đòi hỏi nhượng bộ trước, Bắc Kinh có thể “câu giờ”. Nguy cơ một cuộc “ăn miếng trả miếng” mới – lần này không bằng thuế, mà bằng các biện pháp phi thuế quan như hạn chế xuất khẩu – vẫn lởn vởn.

Một viễn cảnh trung lập hơn: các vòng đàm phán dần dần gỡ nút thắt, đưa thuế trở lại mức bình thường.

Một “siêu thỏa thuận” – có khả thi?

Kỳ vọng về một thỏa thuận toàn diện chưa bao giờ tắt, nhất là với tính cách “deal-maker” của ông Trump. Nhưng giới quan sát cho rằng đó là ảo tưởng ở thời điểm này.

Một thỏa thuận thực chất đồng nghĩa với việc Mỹ phải mở cửa cho doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư công nghệ, đồng thời gỡ bỏ các rào cản thị trường – điều hoàn toàn mâu thuẫn với lập trường hiện nay của Washington. Kịch bản khả thi hơn: một “siêu thỏa thuận” mang tính biểu tượng, với cam kết song phương giảm thuế và duy trì đối thoại thường xuyên, nhằm ổn định thị trường.

Hiện tại, ngay cả giới chức Trung Quốc cũng chưa nắm rõ “động cơ thực sự” của Mỹ, theo một số nhà nghiên cứu tại Singapore. Việc Washington vừa thúc giục Trung Quốc kích thích tiêu dùng nội địa, vừa cáo buộc Bắc Kinh sản xuất dư thừa là một nghịch lý chiến lược.

Nếu bế tắc, ai sẽ trả giá?

Nếu đàm phán đổ vỡ, cả hai bên đều thiệt hại – nhưng không nhất thiết thiệt hại như nhau. WTO cảnh báo thương mại toàn cầu có thể co lại 1,5%. IMF hạ dự báo tăng trưởng thế giới còn 2,8%, thấp nhất kể từ đại dịch.

Mỹ sẽ đối mặt với lạm phát cao, thiếu hàng tiêu dùng; còn Trung Quốc – nghịch lý thay – lại chịu áp lực giảm phát do thừa hàng hóa xuất khẩu. Một số ý kiến cho rằng Bắc Kinh có khả năng chịu đựng tốt hơn trong dài hạn.

Đáng chú ý, các nền kinh tế châu Á, vốn phụ thuộc vào cả nguyên liệu từ Trung Quốc lẫn thị trường Mỹ, sẽ chịu tổn thương kép. Việt Nam – một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng – không đứng ngoài cuộc.