Thua trong thế thắng

Bầu cử quốc hội Mỹ giữa kỳ, tác động mạnh chiến cuộc Nga-Ukraine, sắp ngã ngũ. Tuân thủ quy luật nghiệm đúng từ 16/18 lần đối đầu lưỡng đảng trước đấy kể từ Thế chiến thứ hai, lần này, đảng Cộng hòa có thể nắm quyền Hạ viện khi họ không kiểm soát Nhà Trắng. Nhưng đảng Dân chủ, thậm chí cả Liên minh châu Âu (EU), đều thở phào về cán cân mà họ tin thua trong thế thắng.

Dữ liệu trước bầu cử 8/11 trùng với tuyên bố “làn sóng đỏ khổng lồ” của cựu tổng thổng Donald Trump. Theo thăm dò hôm 2/11 của CNN, 51% cử tri lo ngại kinh tế và lạm phát, lĩnh vực Dân chủ bị chê yếu kém. Về chống phá thai, đề tài thế mạnh của Dân chủ sau phán quyết tháng 6 của Tòa án thân Cộng hòa, chỉ 15% quan tâm.

Ngay cả cáo buộc Trump kích động bạo loạn cũng ít ảnh hưởng. Thăm dò của New York Times tháng trước cho hay 71% cử tri tin “nền dân chủ đang bị đe dọa” nhưng chỉ 7% xem nó quan trọng nhất. Ngược lại, lạm phảt dưới chính quyền Joe Biden lên 8% giữa lúc điểm tín nhiệm của ông thấp kỷ lục.

Vậy mà “làn sóng đỏ khổng lồ” chỉ lăn tăn. Số ghế quốc hội đảng Dân chủ mất thuộc hàng ít nhất so với loạt bầu cử giữa kỳ trong quá khứ. Cách biệt không đủ lớn - 211 và 202 ghế ở Hạ viện, 49 và 49 ghế ở Thượng viện tính đến 12/11 - để phe Cộng hòa có thể lật kèo các quyết định của Dân chủ.

Cộng hòa ở thế thắng mà chẳng vui. Tiệc mừng được Trump chuẩn bị hoành tráng ở resort Mar-A-Lago thưa dần khách. Một ngày sau bầu cử, cố vấn của Trump cho biết ông “cáu” và “hét”. Ông chê các ứng viên tồi dù chính ông tiến cử họ, nhất là ngôi sao đang lên DeSantis.

Còn bên thua không thấy buồn. Đêm 8/11 của ngày bầu cử “điên rồ nhất”, trước tin tổn thất nhẹ tựa lông hồng, tổng thống Biden gọi điện khắp nơi, gửi tin nhắn mừng ứng viên đánh bại Cộng hòa ở bang chiến địa Pennsylvania. Bầu cử Hạ viện thời của Trump, Cộng hòa mất 40 ghế; thời của tổng thống Barack Obama và Bill Clinton, Dân chủ mất 63 ghế và 52 ghế.

Ngã ngũ bầu cử lần này dễ thành bước ngoặt vận số của Trump. EU có vẻ ít quan tâm quốc hội Mỹ nay rơi vào đảng nào bằng thông tin về thế yếu bất ngờ của Trump, người luôn bài xích EU ra mặt. “Châu Âu thực sự bất an nếu Trump trở lại”, đại diện tổ chức tư vấn Chatham House thừa nhận kết quả vượt quá mong đợi. Với Trump, từng bảo trợ 330 nghị sỹ và diễn thuyết 30 cuộc, ông đối diện làn sóng mới trong Cộng hòa bắt đầu công khai xa lánh ông, người không hề muốn giúp Ukraine.