Thu thuế xuyên biên giới: Liệu có giải được bài toán thu đủ, thu đúng thuế?

Doanh nghiệp hoạt động xuyên biên giới giờ cũng sẽ được thu thuế xuyên biên giới bất cứ thời gian, địa điểm nào qua cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài.

Kê khai thuế qua cổng thông tin điện tử

Cách đây 3 ngày, các doanh nghiệp kinh doanh trên các nền tảng xuyên biên giới ở Việt Nam bắt đầu kê khai và đóng thuế trực tuyến, không phải nộp hồ sơ bản cứng. Cơ quan thuế sẽ phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền để thực hiện các biện pháp xử lý theo quy định của pháp luật đối với trường hợp nhà cung cấp nước ngoài không tuân thủ nghĩa vụ thuế tại Việt Nam.

Giao dịch thương mại xuyên biên giới tạm được hiểu là các giao dịch thương mại giữa các tổ chức, cá nhân Việt Nam với các tổ chức cá nhân nước ngoài trên lãnh thổ Việt Nam. Các giao dịch này đang được chia làm 2 nhóm chính.

Nhóm 1 bao gồm các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ hoặc nền tảng nội dung, quảng cáo như Google, YouTube, Netflix. Nhóm 2 bao gồm các doanh nghiệp cung cấp nền tảng thương mại điện tử như Facebook, Amazon.

Nếu trước đây, việc thu thuế các doanh nghiệp này là bài toán khó, nhìn thấy mà không biết cách giải quyết ra sao thì giờ có thêm một công cụ để thu được thuế từ các doanh nghiệp này.

Theo đó, nhà cung cấp nước ngoài có thể truy cập vào trang web: https://etaxvn.gdt.gov.vn, để đăng ký, kê khai và nộp thuế

"Các nhà cung cấp dịch vụ thương mại điện tử nước ngoài có trách nhiệm tìm hiểu nghĩa vụ thuế của họ tại Việt Nam và tiến hành đăng ký thuế trên cổng thông tin điện tử dành cho nhà cung cấp nước ngoài, từ đó thực hiện khai thuế và nộp thuế để đảm bảo tuân thủ pháp luật thuế tại Việt Nam", ông Roert King - Trưởng Bộ phận Thuế, Công ty E&Y Việt Nam cho hay.

Việc có một ứng dụng riêng dành cho nhà cung cấp nước ngoài sẽ tạo sân chới bình đẳng giữ loại hình kinh doanh truyền thống và thương mại điện tử, nhất là kinh doanh xuyên biên giới.

Thu thuế xuyên biên giới không dễ

Theo Bộ Tài chính, năm 2020 số thu thuế từ dịch vụ số xuyên biên giới là gần 1.144 tỉ đồng, năm ngoái tăng lên hơn 1.300 tỉ đồng. Vấn đề thu thuế đối với các doanh nghiệp hoạt động trên các nền số không có biên giới quốc gia là bài toán đau đầu với cơ quan quản lý thuế trong nhiều năm trở lại đây. Số thuế thu được chưa tương xứng với doanh thu của các nền tảng số.

Với mô hình hoạt động xuyên biên giới, không có pháp nhân quản lý ở Việt Nam, việc quản lý, giám sát, thu thập thông tin số liệu rất khó khăn, khiến việc kê khai thuế, tính thuế và nộp thuế không được chính xác.

Mới đây, trả lời trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, thời gian qua việc quản lý thu thuế đối với hàng hóa, dịch vụ xuyên biên giới, theo quy định hiện hành được thực hiện thu thuế thông qua các tổ chức tại Việt Nam (thuế nộp thay nhà thầu nước ngoài) với số thu trung bình trên 1.000 tỉ đồng mỗi năm.

Theo Bộ trưởng, từ năm 2018 đến hết tháng 12/2021, các đơn vị này đã khai, nộp thuế với tổng số tiền là hơn 4.400 tỉ đồng. Một số tập đoàn lớn như Facebook là 1.694 tỉ đồng; Google là hơn 1.618 tỉ đồng; Microsoft hơn 576 tỉ đồng. Năm 2020 số thu thuế từ dịch vụ số xuyên biên giới đạt 1.143 tỉ đồng, năm ngoái đạt 1.318 tỉ đồng (tức đạt 115 % so với năm 2020).

Trước đó, phía Tổng cục Thuế cho hay, hiện có 15 tập đoàn, công ty công nghệ lớn trên thế giới hoạt động xuyên biên giới có thu nhập lớn tại Việt Nam. Trong đó, chỉ riêng doanh thu quảng cáo trực tuyến Việt Nam là khoảng 1 tỉ USD. Bộ đôi Google và Facebook chiếm hơn 80%, tức hơn 800 triệu USD, theo báo cáo của Vietnam Digital Marketing Trends 2021.

Trong khi đó, dù thu hàng tỉ USD doanh thu mỗi năm, nhưng số tiền thuế Việt Nam thu được từ 15 tập đoàn trên rất ít ỏi, chỉ hơn 1.000 tỉ đồng mỗi năm. Đặc biệt, số tiền này không phải do họ chi trả, mà buộc các nhà thầu, đại lý phải nộp, kê khai nộp thuế nhà thầu thông qua tổ chức chi trả tại Việt Nam.

Nền tảng của việc thu thuế vẫn phải là dữ liệu, trong khi thu thuế xuyên biên giới dữ liệu lại càng khó khăn hơn. Đây có phải điều còn lo lắng trong việc thu thuế xuyên biên giới? Kỳ vọng công cụ thu thuế xuyên biên giới chống được thất thu có là kỳ vọng quá lớn?