Thông qua Nghị quyết về khoanh nợ, xóa nợ tiền phạt chậm nộp thuế

Với đa số ý kiến tán thành, chiều 26/ 11, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về khoanh nợ tiền thuế, xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp NSNN. Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/ 7/ 2020 và được tổ chức thực hiện trong thời hạn 3 năm kể từ ngày có hiệu lực thi hành.

Theo đó, đối tượng được xử lý nợ là người nộp thuế nợ tiền thuế, nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp và thuộc một trong các trường hợp dưới đây, phát sinh trước ngày 1/7/2020 mà không có khả năng nộp NSNN: Người nộp thuế là người đã chết, người bị Tòa án tuyên bố là đã chết, mất tích hoặc mất năng lực hành vi dân sự; Người nộp thuế có quyết định giải thể gửi cơ quan quản lý thuế, cơ quan đăng ký kinh doanh để làm thủ tục giải thể, cơ quan đăng ký kinh doanh đã thông báo người nộp thuế đang làm thủ tục giải thể trên hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký DN nhưng người nộp thuế chưa hoàn thành thủ tục giải thể;

Người nộp thuế đã nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản hoặc bị người có quyền, nghĩa vụ liên quan nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản theo quy định của pháp luật về phá sản; Người nộp thuế không còn hoạt động kinh doanh tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan quản lý thuế đã phối hợp với Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi người nộp thuế có trụ sở hoặc địa chỉ liên lạc để kiểm tra, xác minh thông tin người nộp thuế không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký kinh doanh, địa chỉ liên lạc đã đăng ký với cơ quan quản lý thuế;

Người nộp thuế đã bị cơ quan quản lý thuế có văn bản đề nghị cơ quan có thẩm quyền thu hồi hoặc đã bị cơ quan có thẩm quyền thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đăng ký DN, giấy chứng nhận đăng ký hợp tác xã, giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh hoặc giấy phép thành lập và hoạt động, giấy phép hành nghề theo đề nghị của cơ quan quản lý thuế;

Người nộp thuế bị thiệt hại vật chất do gặp thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, hỏa hoạn, tai nạn bất ngờ; Người nộp thuế cung ứng hàng hóa, dịch vụ được thanh toán trực tiếp bằng nguồn vốn NSNN, bao gồm cả nhà thầu phụ được quy định trong hợp đồng ký với chủ đầu tư và được chủ đầu tư trực tiếp thanh toán nhưng chưa được thanh toán.

Nghị quyết cũng quy định, Thủ trưởng cơ quan quản lý thuế quản lý trực tiếp người nộp thuế quyết định việc khoanh nợ tiền thuế. Về thẩm quyền xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với DN và tổ chức: Thủ tướng Chính phủ quyết định xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp từ 15 tỷ đồng trở lên; Bộ trưởng Bộ Tài chính quyết định xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp từ 10 tỷ đồng đến dưới 15 tỷ đồng;

Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan quyết định xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp từ 5 tỷ đồng đến dưới 10 tỷ đồng; Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp dưới 5 tỷ đồng; Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với cá nhân, cá nhân kinh doanh, hộ gia đình, hộ kinh doanh. Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định hồ sơ và trình tự thủ tục xử lý nợ...

Giải trình, tiếp thu chỉnh lý dự thảo Nghị quyết trước khi thông qua về sự cần thiết ban hành nghị quyết này, Chủ nhiệm UBTCNS Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 đã được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 7, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2020 đã quy định đầy đủ các đối tượng được xử lý nợ (người nộp thuế đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự, giải thể, phá sản, bị thiên tai, bất khả kháng, không còn hoạt động sản xuất, kinh doanh...) và các điều kiện xử lý, thẩm quyền xử lý nợ.

Tuy nhiên, theo quy định tại Điều 152 của Luật Quản lý thuế số 38 đối với các khoản thuế được miễn, giảm, không thu, xóa nợ phát sinh trước ngày 1/7/2020 thì tiếp tục xử lý theo quy định của Luật Quản lý thuế hiện hành, do đó đối với các khoản nợ phát sinh trước ngày 1/7/2020 không được hồi tố để xử lý theo quy định của Luật Quản lý thuế số 38. Do đó, cần thiết phải ban hành Nghị quyết này để xử lý nợ đối với các đối tượng đã được quy định tại Luật Quản lý thuế số 38 nhưng phát sinh trước ngày 1/7/2020.

“Việc Quốc hội ban hành nghị quyết này sẽ là cơ sở pháp lý cho việc thực hiện xử lý nợ, theo đó các cơ quan, người có thẩm quyền phải căn cứ vào từng đối tượng, từng hồ sơ, đáp ứng các điều cụ thể về hồ sơ, thủ tục theo quy định của nghị quyết này thì mới được xử lý nợ. Đồng thời, Nghị quyết này chỉ khoanh tiền nợ thuế, xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp, chưa xử lý tiền nợ thuế gốc, theo đó điều kiện tiên quyết để được xử lý nợ là người nộp thuế không còn khả năng nộp NSNN. Đối với tiền nợ thuế gốc sẽ tiếp tục theo dõi và được xử lý theo quy định Luật Quản lý thuế số 38”, ông Hải nhấn mạnh.

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cũng cho biết, dù đã rất cố gắng, tỷ trọng tổng nợ trên tổng thu nội địa đã giảm mạnh từ 12,2% năm 2014, đến cuối tháng 8 năm 2019 giảm xuống ở mức 6,9%. Tuy nhiên, tình hình nợ đọng thuế vẫn còn cao, tổng số tiền nợ thuế tính đến ngày 31/8/2019 là 88.253 tỷ đồng, tăng 8,2% so với thời điểm 31/12/2018, trong đó tiền nợ thuế không còn khả năng nộp ngân sách là 42.990 tỷ đồng, chiếm 48,7% tổng số tiền nợ thuế.

Trong số nợ đọng thuế nêu trên, theo thống kê, đánh giá của cơ quan quản lý thuế, là do người nộp thuế đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự, tự giải thể, phá sản, bị thiên tai, thảm họa bất ngờ không còn khả năng nộp NSNN.