'Thổi giá', nhìn từ vụ AVG đến mua sắm thiết bị y tế

Trong thương vụ Mobifone mua cổ phần AVG, các công ty định giá đã dùng chiêu trò “thổi giá” thương hiệu AVG lên nhiều lần nhằm chiếm đoạt tiền nhà nước. Lỗ hổng này chưa kịp bịt, lại xảy ra các phi vụ tương tự trong mua sắm trang thiết bị y tế tại CDC Hà Nội và Bệnh viện (BV) Bạch Mai.

Trong thương vụ Mobifone mua 95% cổ phần Công ty CP Nghe nhìn toàn cầu AVG, các cơ quan chức năng nhận định tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp thì “sức khỏe” công ty này rất kém. Từ khi thành lập đến thời điểm thẩm định giá, doanh nghiệp này hoạt động liên tục lỗ, trị giá còn lại của tài sản cố định chỉ là 208,5 tỷ đồng… Tuy nhiên, các công ty định giá đã “thổi” giá AVG lên thành hàng chục nghìn tỷ đồng.

Lỗ hổng trong khâu định giá tài sản trong thương vụ nêu trên chưa kịp “bịt” thì lại xảy ra liên tiếp các vụ “thổi giá” trang thiết bị y tế phục vụ phòng chống dịch COVID -19 xảy ra tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội và mới đây là robot Rosa tại BV Bạch Mai.

Vào đầu năm 2020, dịch COVID -19 có những diễn biến phức tạp tại Việt Nam, trước tình thế cấp bách CDC Hà Nội đã mua nhiều trang thiết bị y tế phục vụ công tác phòng dịch, trong đó có hệ thống Realtime PCR tự động nhằm đáp ứng nhu cầu xét nghiệm COVID-19 theo hình thức chỉ định thầu.

Lợi dụng việc này, một số cán bộ, lãnh đạo CDC Hà Nội đã câu kết với Giám đốc Công ty TNHH Vật tư khoa học và thương mại Việt Nam (MST), Tổng giám đốc Công ty CP định giá và bán đấu giá tài sản Nhân Thành... để nâng khống trị giá gói thầu mua sắm hệ thống Realtime PCR tự động - xét nghiệm COVID-19, gây thiệt hại nghiêm trọng cho Nhà nước.

Thông tin về vụ án nêu trên, lãnh đạo C03 - Bộ Công an cho biết, kết quả điều tra bước đầu xác định hệ thống máy xét nghiệm Realtime PCR phòng chống COVID-19 khi nhập về Việt Nam có giá khoảng 2,3 tỷ đồng, song các đối tượng đã mua bán lòng vòng với nhau và CDC Hà Nội đã mua với giá 7 tỷ đồng, gấp 3 lần giá nhập.

Cuối tháng 4/2020, Cơ quan CSĐT - Bộ Công an đã khởi tố vụ án “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại CDC Hà Nội. Quá trình điều tra đến nay, CQĐT đã khởi tố, bắt tạm giam tổng cộng 10 bị can. Trong số các bị can có ông Nguyễn Nhật Cảm, Giám đốc CDC Hà Nội; Đào Thế Vinh, Giám đốc Công ty TNHH Vật tư khoa học và thương mại Việt Nam (MST); Nguyễn Trần Duy, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần định giá và bán đấu giá tài sản Nhân Thành; Nguyễn Thanh Tuyền, nhân viên Công ty TNHH thiết bị y tế Phương Đông...

“Móc túi” bệnh nhân bằng thiết bị hợp tác

Vụ nâng khống giá máy xét nghiệm COVID-19 chưa kịp lắng xuống thì cách đây ít ngày C03 - Bộ Công an đã khởi tố vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại Bệnh viện Bạch Mai và một số đơn vị liên quan; đồng thời khởi tố, bắt tạm giam 3 đối tượng.

CQĐT xác định các bị can này có dấu hiệu tội phạm trong thực hiện các đề án lắp đặt máy, thiết bị y tế phục vụ khám chữa bệnh tại Bệnh viện Bạch Mai theo hình thức xã hội hóa. Các bị can đã câu kết nâng khống giá trị một số thiết bị lên gấp nhiều lần, để trục lợi hàng chục tỷ đồng, thu của bệnh nhân số tiền cao gấp nhiều lần số tiền họ phải trả.

Trước đó, theo báo cáo kết quả kiểm toán số 24/BC-KTNN ngày 26/2/2020 của Kiểm toán Nhà nước về các BV công lập giai đoạn 2016-2020 cho thấy nhiều sai phạm, thiếu sót trong việc liên doanh liên kết, thực hiện chủ trương “xã hội hóa” trang thiết bị khám chữa bệnh, trong đó có BV Bạch Mai.

Sau khi thông tin “lùm xùm” liên quan BV Bạch Mai được công bố, Bộ Y tế đã thành lập tổ thẩm định giá các thiết bị mới được mua sắm trong thời gian qua.

Theo một lãnh đạo ngành y tế, việc một số bệnh viện lớn được tự chủ hoàn toàn trong mua sắm trang thiết bị, không phải báo cáo và không phải đợi Bộ Y tế thẩm định sẽ giúp bệnh viện được chủ động hơn, nhưng lại hổng một tầng kiểm soát. Vì thế nếu không có những biện pháp để quản lý, sẽ khó tránh tình trạng đẩy giá, nâng giá thiết bị như vừa qua.