Thời cuộc buộc hòa giải

Cuộc gặp gỡ cấp cao như vừa rồi ở thủ đô Ankara (Thổ Nhĩ Kỳ) giữa Tổng thống nước này Recep Tayyip Erdogan và Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis vốn rất hiếm hoi trong quan hệ giữa hai nước lâu nay.

Nhưng còn bất ngờ hơn là những biểu lộ thiện chí và quyết tâm của họ về đề cao và thúc đẩy quan hệ hợp tác song phương.

Tuy cùng là đồng minh trong NATO, Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp xung khắc lợi ích và bất đồng quan điểm trong rất nhiều vấn đề. Bởi hai bên tranh chấp chủ quyền lãnh thổ, hậu thuẫn 2 phe phái trên đảo Síp, ngăn cản lẫn nhau khai thác mỏ khí đốt ở Địa Trung Hải đến mức dùng cả hải quân để răn đe nhau.

Vì thế, hai nước chủ động xích lại gần nhau là do bị thế cuộc mới ở châu Âu bắt buộc. Thế giới và châu Âu gần đây chỉ quan tâm chiến sự ở Ukraine. Trật tự chính trị và an ninh ở châu Âu đang thay đổi, EU và NATO bị thách thức. Khu vực Đông Âu và các thành viên NATO ở vùng láng giềng Nga trở thành tâm điểm của thời cuộc. Còn khu vực quanh Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp bị đẩy ra rìa.

Cả hai đều bị lu mờ trong NATO dù có quan hệ hợp tác gắn bó với Nga và đều có thể đảm trách vai trò ngoại giao trung gian hòa giải giữa Moscow với Kyiv. Nga bị Mỹ cấm vận xuất khẩu dầu mỏ và EU dự tính dần ngừng mua khí đốt của Nga. Thổ Nhĩ Kỳ và Hy Lạp vì vậy phải hòa giải với nhau để cùng đối phó với những thách thức mới, nâng vị thế của nhau trong NATO, hợp tác đảm bảo an ninh năng lượng và ứng phó với những thách thức trong khu vực