Thoái vốn khỏi các công ty tài chính: Nhiều thương vụ được chốt vào nửa cuối 2020

Làn sóng các ngân hàng mẹ thoái vốn khỏi các công ty tài chính tiêu dùng con sẽ ghi dấu ấn trong năm 2020, với nhiều thương vụ bán cổ phần cho nhà đầu tư ngoại được dự đoán sẽ chốt trong nửa sau của năm.

Đại hội cổ đông của Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHB) mới đây đã thông qua kế hoạch thoái vốn khỏi Công ty Tài chính SHB Finance. Dự kiến, thương vụ bán vốn này sẽ đem lại nguồn thặng dư vốn lớn cho ngân hàng này trong bối cảnh áp lực tăng vốn vẫn đè nặng lên hệ thống ngân hàng Việt Nam trong năm 2020.

Trước đó, tại đại hội cổ đông của Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank), ngân hàng này cũng cho biết có thể sẽ thoái tới 49% số vốn tại Công ty Tài chính FE Credit. Đối với lộ trình bán cổ phần tại FE Credit, ông Ngô Chí Dũng, Chủ tịch Hội đồng quản trị của VPBank cho biết ngân hàng đã tiếp xúc với các đối tác và nhà đầu tư trong nhiều năm qua, tuy nhiên quá trình đàm phán đã tạm dừng do dịch Covid-19.

Theo ông Dũng, quá trình đàm phán này sẽ được nối lại và trong thời gian gần VPBank sẽ đạt được mục tiêu IPO đề ra cho FE Credit bởi đây gần như là một công ty tài chính tiêu dùng duy nhất trên thị trường Việt Nam có mức độ hấp dẫn lớn nhất trong ngành.

Quay trở lại với kế hoạch bán vốn tại SHB Finance, SHB cho biết do nhu cầu phát triển của SHB FC, ngân hàng mẹ sẽ tìm kiếm đối tác chiến lược nước ngoài để chuyển nhượng một phần vốn của SHB tại công ty tài chính tiêu dùng này. SHB hiện sở hữu 100% vốn tại SHB Finance. Sự tham gia của nhà đầu tư ngoại dự kiến sẽ mang lại sự hiệu quả cho cả ngân hàng mẹ và công ty con.

Đối với SHB, việc thoái vốn sẽ đem về một nguồn vốn lớn để SHB nâng cao năng lực tăng trưởng vốn trong bối cảnh nền kinh tế đang lao đao vì dịch bệnh. Một nhà đầu tư ngoại cũng được cho là sẽ trở thành cầu nối để giúp SHB mở rộng hoạt động ra thị trường quốc tế.

Theo ông Đỗ Quang Hiển, Chủ tịch HĐQT SHB, tiền thân của SHB Finance là Công ty tài chính Vinaconex Vietel, trước khi sáp nhập vào SHB và trở thành SHB Finance vào năm 2017 đã có nền tảng là một công ty tài chính có sức khoẻ tốt. Hoạt động trong ba năm vừa qua đã đạt một số kết quả kinh doanh tích cực như tổng tài sản ước đạt gần 5.200 tỉ đồng, mạng lưới trải rộng trên 34 tỉnh thành. Với những điều kiện này, ông Hiển cho rằng đây là thời điểm thuận lợi để thoái vốn cho các nhà đầu tư chiến lược nước ngoài.

Đối với giá trị của phần vốn bán cho nhà đầu tư ngoại, ông Hiển cho biết sẽ phấn đấu sao cho có lợi ích tốt nhất cho cổ đông, tỷ lệ bán còn phải theo quy định của ngân hàng nhà nước (trần ở mức 49% sở hữu nước ngoài).

Hiện SHB đang trong quá trình đàm phán với đối tác và khả năng thương vụ sẽ thành công trong năm 2020, theo vị chủ tịch này.

Theo thống kê của FiinGroup, tín dụng tiêu dùng Việt Nam đạt tốc độ tăng trưởng kép hàng năm khoảng 59% trong giai đoạn 2013-2017. Tốc độ tăng trưởng này trong năm 2018 đã chững lại ở mức 30,4% so với năm 2017, dù tín dụng tiêu dùng trong năm này đóng góp tới gần 20% vào tổng dư nợ tín dụng của nền kinh tế.

Tăng trưởng của các công ty tài chính tiêu dùng đã giảm xuống 15% trong năm 2018, so với mức 38% của một năm trước đó.

Còn theo hãng xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings, lợi nhuận của ngành tài chính tiêu dùng được đánh giá là hấp dẫn, nhưng lợi nhuận đã và đang bị thu hẹp trong bối cảnh cạnh tranh gia tăng từ những người chơi mới tham gia vào lĩnh vực tài chính tiêu dùng, bao gồm một số công ty con của ngân hàng và vốn mới đổ vào từ các tổ chức tài chính lớn trong khu vực.

Các công ty tài chính lớn của Hàn Quốc như Shinhan Card, Lotte Card và Hyundai Card và Ngân hàng Shinsei của Nhật Bản chính là những tổ chức đã mua hoặc đang trong quá trình mua cổ phần tại các công ty tài chính Việt Nam trong những năm gần đây.