Thỏa thuận Mỹ – Mexico thực chất có được vì Tổng thống Trump không muốn mất mặt?

Tổng thống Mỹ đối diện với nhiều chỉ trích nặng nề từ nhiều nhà lãnh đạo, nhà điều hành doanh nghiệp, nghị sỹ Đảng Cộng hòa, Đảng Dân chủ, cũng như nhiều cấp dưới vì muốn tăng thuế với Mexico.

Thỏa thuận nhằm ngăn việc Tổng thống Mỹ đánh thuế cao với hàng hóa Mexico được công bố trong niềm vui của nhiều người vào đêm ngày thứ Sáu thực chất bao gồm toàn những điều khoản mà Mexico đã đồng ý từ nhiều tháng trước đó với Mỹ, theo quan chức của cả hai nước vốn có nhiều hiểu biết với các cuộc đàm phán.

Theo New York Times, trong tuyên bố chung vào ngày thứ Sáu, Mexico đã đồng ý về việc sẽ triển khai quân đội dọc biên giới Mexico. Thế nhưng thực chất chính phủ Mexico đã đồng ý với điều này từ tháng 3/2019 trong các cuộc đối thoại bí mật giữa Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ Kirstjen Nielsen và Bộ trưởng Nội vụ Mexico Olga Sanchez.

Điểm quan trọng nhất trong thỏa thuận mà Mỹ mới có được với Mexico mới đây chính là việc mở rộng chương trình cho phép những người xin tị nạn Mỹ vẫn tiếp tục ở Mexico khi mà vụ việc của họ đang được xử lý về pháp luật.

Tuy nhiên ngay chính điều khoản này cũng đã có được từ tháng 12/2018 sau nhiều nỗ lực ngoại giao của cả hai bên. Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ từng thông báo về điều này trong một phiên điều trần trước Hạ viện Mỹ 5 ngày trước Giáng sinh.

Trong tuần qua, các nhà đàm phán Mỹ đã không thể thuyết phục Mexico chấp nhận hiệp ước một nước thứ ba an toàn, theo đó phía Mỹ có quyền hợp pháp từ chối đơn xin tị nạn nếu trước đó họ không nộp đơn xin tị nạn trước ở Mexico.

Tổng thống Trump thể hiện sự vui mừng với thỏa thuận mới trên tài khoản Twitter của ông: “Ai cũng hài lòng với thỏa thuận mới có được với Mexico”. Ông đồng thời cám ơn Tổng thống Mexico vì đã rất nỗ lực với kế hoạch giảm nhập cư vào Mỹ.

Hiện chưa thể rõ liệu Tổng thống Trump có thực sự tin rằng thỏa thuận mới thực sự đến từ sự nhượng bộ từ phía Mexico hay liệu Tổng thống Trump thừa hiểu nhiều hạn chế của thỏa thuận thế nhưng đơn giản chấp nhận nó để đỡ “mất mặt” và né tránh nhiều tác động chính trị và kinh tế tồi tệ từ việc áp thuế với Mexico, điều mà ông từng đe dọa từ cách đây 2 tuần.

Khi Tổng thống Trump đe dọa đánh thuế với Mexico, khởi đầu với mức thuế 5% và sau đó tăng dần lên 25%, Tổng thống Mỹ đối diện với nhiều chỉ trích nặng nề từ nhiều nhà lãnh đạo, nhà điều hành doanh nghiệp, nghị sỹ Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ, cũng như nhiều cấp dưới của chính ông.

Sau 9 ngày bất ổn, Tổng thống Trump đã nhượng bộ và chấp nhận cam kết từ phía Mexico.

Mexico chấp nhận triển khai đến 6.000 quân đội dọc biên giới, con số cao hơn rất nhiều so với cam kết trước đó. Và theo thỏa thuạn này, chính phủ Mexico sẽ có quyền hạn lớn hơn trong việc giữ người xin tị nạn tại Mexico để giúp cho nước Mỹ tránh được việc bắt rồi lại thả người nhập cư vào Mỹ.