MỚI

Thiệp 24HMoney v2.0

#Kinh doanh

24HMONEY đã kiểm duyệt

Thiếu tướng Lê Đăng Dũng,Quyền Chủ tịch Viettel:Tầm nhìn là điều xuyên suốt nhất

"Viettel cần vươn lên, sánh vai với Huawei, Google, Facebook, Samsung..." - đấy là lời nhắn nhủ mà Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc dành cho Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội (Viettel).

Lời nhắn nhủ ấy gợi trong lòng mỗi doanh nghiệp Việt Nam về một nỗi khắc khoải vươn tầm. Phải dám mơ ước, dám khát vọng, dám vươn tầm mới có thể tạo nên một ngày tương lai cất cánh.

Nhưng phải làm gì để vươn tầm? Đấy chắc chắn là một bài toán khó trong một sân chơi mà những cuộc cạnh tranh quốc tế ngày càng khốc liệt. Và đấy cũng là chủ đề mà ANTG GT - CT đặt ra cho Thiếu tướng Lê Đăng Dũng, quyền Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Viettel.

Chìa khóa nằm ở công nghệ gốc

Nhưng lại nảy sinh chuyện: vậy thì chủ quyền quốc gia trong vấn đề này là như thế nào? Nước nào cũng đòi phải có một trạm quản lý mặt đất ở nước mình để quản lý và thu tiền những cuộc điện thoại xuất phát từ nước mình. Không ai chịu những cuộc điện thoại xuất phát từ nước mình lại được thanh toán hóa đơn ở một nước khác cả. Cuối cùng không ai chịu ai và kế hoạch này phá sản.

Câu chuyện về Internet vệ tinh bây giờ cũng thế, nếu nó thành công ở Mỹ và giả dụ chỉ phủ mạng trên nước Mỹ thì không sao. Nhưng nếu lại phủ mạng toàn cầu, các doanh nghiệp Mỹ có thể kiểm soát hoàn toàn thì đụng phải vấn đề chủ quyền quốc gia ngay.

Cho nên từ năm 2012 chúng tôi bắt đầu tập trung nhiều vào việc nghiên cứu những thiết bị phục vụ cho mạng viễn thông của mình. Hiện nay, chúng tôi đã đưa vào phần lớn mạng lưới viễn thông của mình các thiết bị do Viettel sản xuất. Chỉ khi nào làm ra được công nghệ gốc thì mới hy vọng có thể sánh vai với các doanh nghiệp công nghệ nước ngoài.

Nhưng về phần cứng thì nó lại là một bài toán khác hẳn, trong đó khó nhất là làm sao tạo ra những con chip - tức là thứ linh kiện trung tâm của một thiết bị công nghệ. Vừa rồi doanh nghiệp công nghệ số 1 Trung Quốc là Huawei cũng đã tự sản xuất ra con chip của mình nhưng nó vẫn không mang tính chủ động hoàn toàn. Con chip ấy vẫn cứ phải dựa vào mối liên kết nhất định với một công ty của Mỹ.

Cho nên khi người Mỹ siết lại, thực hiện cấm vận thì Huawei chịu ảnh hưởng ngay. Nhưng Huawei vẫn còn phát triển hơn nhiều so với một công ty lớn khác ở Trung Quốc là ZTE.

Trước đấy ZTE cũng từng bị Mỹ cấm vận một lần và lập tức đứng trên bờ vực phá sản. Sau đó ZTE phải nộp cả tỷ đô tiền phạt, phải thay lãnh đạo, rồi phải đồng ý cho người Mỹ ngồi cả vào ZTE để giám sát hoạt động sản xuất...

Huawei hơn ZTE ở chỗ là đã tiến đến giai đoạn làm ra được con chip như tôi vừa nói nhưng đấy vẫn là một con chip bị phụ thuộc, chứ chưa phải là chủ động. Như vậy quốc gia phải có chiến lược về công nghệ bán dẫn. Viettel cũng đang làm như vậy để hy vọng đến một lúc nào đó làm ra được con chíp của mình và đến lúc nào làm được như thế mới thực sự gọi là làm chủ được công nghệ gốc.

Trong quá trình đó, tôi nghĩ, chúng ta nhất định phải tìm ra một sự hợp tác khôn khéo với các nước công nghệ hàng đầu thế giới. Và kinh nghiệm của tôi cho thấy là tốt nhất mình cứ âm thầm mà làm.

Tức là họ rất rõ vai trò của nhà nước và vai trò của doanh nghiệp. Và anh biết không, thực tế là đã có nhiều con chip của Đài Loan được xuất khẩu ngược sang Mỹ. Rồi Hàn Quốc nữa, người ta chấp nhận hình thành các chaebol công nghệ, do đó họ có một nền tảng sản xuất bán dẫn tuyệt vời.

Còn ở chúng ta, việc mở ra các chính sách mới, phục vụ cho chiến lược giúp các doanh nghiệp vươn tầm thế giới thì chúng ta vẫn đang trong giai đoạn bàn bạc.

Tôi nói một vấn đề cụ thể, muốn vươn tầm thì nhất định phải số hóa nền kinh tế, hay cụ thể hơn nữa là phải chuyển sang thanh toán số thay cho thanh toán bằng tiền mặt hay thẻ ngân hàng. Với thanh toán số, người ta chỉ cần dùng một cái điện thoại là xong.

Nếu sang Trung Quốc anh sẽ thấy, người Trung Quốc gần như không thanh toán bằng tiền mặt hay qua dịch vụ ngân hàng nữa, lúc nào cần thanh toán chỉ việc đưa cái điện thoại cầm tay ra. Có rất nhiều quốc gia đã cho phép thanh toán dùng tài khoản di động như vậy. Nhưng chúng ta thì vẫn còn tranh cãi nhau nhiều.

Một ngân hàng bây giờ có vài triệu khách hàng đã là lý tưởng lắm rồi nhưng nếu chính phủ cho phép làm "Mobie money" thì Viettel ngủ dậy là sẽ có ngay 60 triệu khách hàng. Thực ra hiện nay chính phủ đã có kế hoạch giao cho Viettel thử nghiệm làm bước đầu rồi. Nhưng sau đó như thế nào thì còn phải chờ.

Rồi chúng ta sẽ phải làm cơ sở dữ liệu dân cư nữa - cái mà đáng lẽ phải có từ lâu rồi. Ở những nước phát triển, mỗi người dân phải có một mã số định danh. Nhìn vào mã số đó, người ta hiểu một con người, từ đó biết cách quản lý con người. Bộ Giáo dục nhìn vào đó biết trình độ giáo dục, Bộ Y tế nhìn vào đó biết được tình trạng sức khỏe của người đó...

Có một bộ cơ sở dữ liệu như thế, có một xã hội được số hóa như thế, dứt khoát phải có cả chính phủ điện tử nữa. Tất cả những cái này nếu có chính sách và nếu được giao nhiệm vụ thì chắc chắn chúng tôi làm được. Ở góc độ công nghệ, những cái này không khó với chúng tôi.

Quan sát cho thấy các doanh nghiệp công nghệ Trung Quốc những năm qua phát triển rất mạnh một phần nhờ việc họ có những chính sách kéo được rất nhiều Hoa kiều xuất sắc về nước.

Còn với người Việt Nam, chúng tôi biết chắc là có rất nhiều người rất giỏi đang hoạt động ở những trung tâm công nghệ hàng đầu thế giới. Nếu có chính sách tốt để kéo họ về, tận dụng chất xám của họ thì chắc chắn khoảng cách của chúng ta với thế giới sẽ được rút ngắn lại rất nhanh.

Đi qua bài toán khó

Nhưng đến khi xin được giấy phép rồi thì lại nảy ra một cái khó nữa, đó là phải làm cái gì trước đây? Làm cái gì trước thì nó phụ thuộc vào nguồn lực của mình, trong đó rất quan trọng là nguồn lực tài chính. Mà lúc ấy nói thật là tổng tài sản của Viettel, tính cả tiền mặt lẫn nhà cửa, đất đai, xe cộ... chỉ có khoảng 2,3 tỷ đồng, tính ra chỉ vào cỡ khoảng 300.000 USD.

Công nghệ mới mẻ này có giá thành đầu tư rẻ hơn nhiều so với công nghệ truyền thống và đó là cơ sở để chúng tôi có thể cạnh tranh. Tôi nhớ mãi một kỷ niệm là sau khi duyệt cho chúng tôi làm thử nghiệm và duyệt cho chúng tôi cả một mức giá dịch vụ rẻ hơn dịch vụ điện thoại có dây ở thời điểm ấy thì Tổng cục trưởng Tổng cục Bưu điện Mai Liêm Trực cũng phân vân lắm.

Anh Mai Liêm Trực sợ với mức giá dịch vụ rẻ như thế, chúng tôi sẽ lỗ vốn. Doanh nghiệp nhà nước mà kinh doanh lỗ vốn thì nguy to. Thế nên anh Trực gọi chúng tôi sang bảo: thôi, anh ký rồi đấy nhưng nếu các em thấy không thể làm được thì nói anh, anh ký lại cho. Nhưng chúng tôi trả lời anh Trực là chúng tôi vẫn quyết tâm làm. Và thực tế là sau đó chúng tôi lãi ngay lập tức, mà lãi rất nhiều.

Thiếu tướng Lê Đăng Dũng trò chuyện cùng phóng viên Chuyên đề ANTG Giữa tháng - Cuối tháng. Ảnh: Thắng Nguyễn.

Ở thời điểm Viettel bắt đầu làm dịch vụ di động chẳng hạn, chúng tôi nhận thấy hàng chục năm rồi, di động vẫn cứ là một cái gì đó xa xỉ với người Việt Nam. Những năm ấy người Việt Nam nào mà dùng di động thì oách lắm, giàu có lắm.

Tầm nhìn của Viettel lúc này là phải làm sao phổ cập di động. Phải làm sao để nó gần gũi như cơm ăn nước uống hằng ngày. Cho nên phải phủ sóng đến tận các vùng sâu vùng xa và phải tạo ra những gói cước để mọi người dân đều có thể sử dụng được.

Ví dụ trước đó gọi di động trong cùng một vùng thì một mức giá, gọi ngoài vùng lại là một mức giá cao hơn. Nhưng Viettel ra đời, xóa bỏ hẳn chuyện này, cùng vùng hay ngoài vùng thì cũng chỉ một giá như nhau.

Hay trước đó, mỗi cuộc điện thoại di động vẫn được đo mức giá theo đơn vị phút, tức là gọi chưa đến 1 phút thì vẫn phải chịu mức giá 1 phút nhưng Viettel ra đời thì tính tiền từng giây luôn. Muốn làm được thế thì phải có tư tưởng lấy tiền của gói khách hàng giàu để bù lại cho gói khách hàng nghèo.

Cái này thì thế giới họ chứng minh rồi: nếu có 20% người giàu thì 20% ấy phải tạo ra 80% doanh thu, từ đó có thể tính đến chyện bù lỗ cho khách hàng nghèo, tiến đến phổ cập điện thoại di động như tôi đã nói. Nhờ thế dịch vụ của chúng tôi đã đến được tay khách hàng.

Ngồi với nhau, tưởng tượng về tương lai

Hôm ấy tôi - một trong những người lạc quan nhất - mới bảo sau khoảng 5 năm nữa chúng ta sẽ có khoảng 7 triệu thuê bao và gia nhập câu lạc bộ doanh thu 1 tỷ đô. Nhiều người nghĩ là tôi "chém gió". Có bác đứng dậy bảo, đừng nói là 7 triệu thuê bao, sau 5 năm mà có được 5 triệu thuê bao thôi thì tôi sẽ mất cho ông 100 triệu. Anh em liền ồ lên nhất trí.

Và cuộc "thi đấu" đó được cụ thể hóa bằng một tờ giấy, do anh Phó Giám đốc Nguyễn Mạnh Hùng (giờ là Bộ trưởng Bộ Thông tin & Truyền thông - PV) ký tên làm chứng. Và đến tận bây giờ thì cái giấy ấy vẫn đang được giữ ở bảo tàng Viettel. Kết quả thế nào anh biết không? Chỉ sau khoảng hơn 2 năm thôi, chúng tôi đã có đủ 5 triệu thuê bao rồi.

Tại sao không ra nước ngoài, tìm hướng đầu tư mới? Ra nước ngoài, cạnh tranh với những doanh nghiệp hàng đầu nước ngoài thì mới là cạnh tranh thực sự và mới biết mình là ai. Thế là chúng tôi tiến vào thị trường của những nước gần gũi với mình như Lào, Campuchia,... Và tôi nhớ là khi chúng tôi bắt đầu vào Campuchia thì ở Campuchia đã có tới 6-7 nhà mạng nhưng chỉ sau 2 năm thì chúng tôi đã trở thành số 1.

Ở lại trong bối cảnh như vậy dẫn đến thương vong tính mạng của anh em thì sao? Mà ở lại rồi thì có mở cửa bán hàng nổi không? Súng đạn, ném chai xăng suốt ngày thì mở cửa bán hàng như thế nào? Lúc ấy ban lãnh đạo Viettel mất ăn mất ngủ thực sự.

Phải nói Giám đốc Viettel ở đó rất bản lĩnh và mềm dẻo, biết lúc nào thì phải đóng cửa bảo toàn tính mạng, lúc nào lại mở cửa tiếp tục bán hàng. Kết quả là sau khi cuộc chiến kết thúc, chỉ còn duy nhất Viettel ở lại, vì thế tất cả khách hàng Burundi đều theo Viettel hết.

Nhưng một cuộc cạch tranh lớn mang tầm vĩ mô, để hy vọng có thể vươn lên sánh vai với các hãng công nghệ hàng đầu thế giới như kỳ vọng của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chắc chắn còn khó hơn và chứa đựng nhiều yếu tố khó đoán biết hơn nhiều. Mong là những lãnh đạo Viettel tiếp tục có một tầm nhìn đúng, một chiến lược đúng để có thể đi một con đường đặc biệt nào đó của riêng mình.

Xin chân thành cảm ơn ông!

Phan Đăng

Theo ANTG