Thiếu điện ở Trung Quốc

Một trong hai lập luận về việc Trung Quốc thiếu điện được Reuters đưa ra và sau đó được khá nhiều báo trong nước dịch lại đó là vì Trung Quốc cam kết cắt giảm 3% khí thải mỗi năm để đạt mục tiêu net zero phát thải vào năm 2060 và chuẩn bị cho bầu trời Bắc Kinh sạch để tổ chức Olimpic 2022.

Nhưng về mặt quan hệ nhân quả nếu giảm phát thải thì lượng điện phải thừa ra trừ khi các nhà máy điện bị yêu cầu giảm công suất. Nhưng biểu đồ dưới cho thấy ít có bằng chứng là các nhà máy điện bị yêu cầu giảm công suất nhiều hơn các nhà máy công nghiệp khác. Vì thế việc thiếu điện chủ yếu đến từ bên cung nhiều hơn là bên cầu. Với 70% điện năng đến từ nhiệt điện, thiếu điện ở Trung Quốc chủ yếu do:

1. Nguồn cung than bị ảnh hưởng bởi (i) Trung Quốc ngừng nhập than từ Australia vào tháng 10/2020, (ii) than từ Mông Cổ không nhập được nữa do các siết chặt kiểm dịch covid-19 tại biên giới.

2. Tiêu dùng lớn hơn khai thác. 8 tháng 2021 khai thác than chỉ tăng trưởng 6% trong khi tiêu thụ điện tăng 14%. Tôi cho rằng ít có chính quyền nào nói với các giám đốc nhà máy điện rằng: hãy giảm sản xuất điện đi. Thay vào đó họ sẽ nói với các nhà máy khác là hạn chế hoặc đóng cửa tạm thời - điều không hiếm ở Trung Quốc.

3. Các tỉnh sản xuất than lớn ở đông bắc đang phải tích trữ cho nhu cầu sưởi ấm mùa đông.

4. Giá dầu thô và gas tăng vọt (hôm nay là 80$/thùng).

Ảnh hưởng của cú sốc năng lượng này là chuỗi cung ứng toàn cầu sẽ bị giảm sản lượng và gián đoạn một số mặt hàng, nhất là những mặt hàng cho dịp giáng sinh. Ví dụ như ip13.