MỚI

Trợ lý đầu tư M.AI

#Tài chính

24HMONEY đã kiểm duyệt

Thị trường vốn cần sự hỗ trợ từ quỹ bảo hiểm và hưu trí

Để phát triển thị trường vốn Việt Nam, Chính phủ cần xây dựng cơ chế và chính sách khuyến khích mạnh mẽ hơn nữa việc phát triển Quỹ hưu trí tự nguyện, đồng thời thúc đẩy người dân tham gia bảo hiểm nhân thọ. Điều này không chỉ đảm bảo an sinh xã hội mà còn nâng cao khả năng huy động vốn bền vững.

Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển của thị trường tài chính, việc quản lý và tối ưu hóa nguồn quỹ từ bảo hiểm xã hội luôn thu hút sự chú ý của các chuyên gia và cộng đồng. Đến cuối năm 2024, quỹ tài chính ngoài ngân sách lớn nhất dự kiến sẽ đạt kết dư khoảng 1,2 triệu tỷ đồng. Tuy nhiên, với cơ cấu dân số đang thay đổi và tỷ lệ già hóa dân số tăng, đây là một thách thức lớn đối với nguồn quỹ hưu trí mà Chính phủ đang quản lý cũng như tác động đến tài chính của người dân.

Đây là một bài toán khó khi phải cân bằng giữa việc đảm bảo tính an toàn gần như tuyệt đối cho quỹ bảo hiểm xã hội (BHXH) và việc tạo ra mức tăng trưởng hợp lý, đáp ứng áp lực lạm phát cũng như sự phát triển của các kênh đầu tư đa dạng. Theo quy định hiện hành, quỹ BHXH chủ yếu đầu tư vào trái phiếu chính phủ (khoảng 80%) và một số ngân hàng thương mại quốc doanh, điều này giới hạn khả năng đa dạng hóa danh mục đầu tư.

Tuy nhiên, thay vì chỉ tập trung vào việc đa dạng hóa đầu tư, điều quan trọng là cần phải cân nhắc việc bảo đảm quỹ ngay từ bên trong, đặc biệt là ở khía cạnh đóng góp và hưởng thụ. Hiện nay, tỷ lệ hưởng lương hưu của Việt Nam đang là 75% mức tối đa, nằm trong nhóm cao nhất thế giới, và tỷ lệ người dân tham gia BHXH vẫn chưa đạt 50% lực lượng lao động. Đây là những vấn đề cần phải giải quyết khi đối mặt với tình trạng già hóa dân số.

Đa dạng hóa đầu tư: Quỹ hưu trí tự nguyện và các công ty bảo hiểm

Trong bối cảnh hiện tại, việc đa dạng hóa danh mục đầu tư cho các nguồn quỹ lớn có thể được thúc đẩy qua các quỹ hưu trí tự nguyện và từ các công ty bảo hiểm. Quỹ hưu trí tự nguyện và các quỹ từ các công ty bảo hiểm sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nguồn vốn dài hạn cho thị trường vốn Việt Nam.

Trên thế giới, trong hơn 50 năm qua, Quỹ hưu trí tự nguyện đã chứng tỏ vai trò quan trọng trong việc phát triển thị trường vốn, bao gồm trái phiếu doanh nghiệp và cổ phiếu. Thường thì các quỹ hưu trí tự nguyện có kỳ hạn từ 10-30 năm, điều này giúp các quỹ này có thể cung cấp nguồn vốn dài hạn và ổn định cho thị trường.

Tại Việt Nam, hệ thống Quỹ hưu trí tự nguyện gồm hai mô hình chính. Mô hình đầu tiên là quỹ hưu trí tự nguyện dưới dạng tín thác, do các công ty bảo hiểm nhân thọ quản lý, theo Thông tư số 115/2013/TT-BTC. Mô hình thứ hai là quỹ hưu trí tự nguyện do các công ty quản lý quỹ thực hiện theo Thông tư số 86/2017/TT-BTC. Mô hình này cho phép người lao động nhận quyền lợi hưu trí tùy thuộc vào số tiền đóng góp vào quỹ và hiệu quả đầu tư của quỹ.

Ngoài ra, các công ty bảo hiểm cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa dòng vốn. Các công ty bảo hiểm tích lũy nguồn vốn từ phí bảo hiểm theo cơ chế hợp đồng dài hạn, giúp tạo ra nguồn vốn ổn định và có dư địa tăng trưởng lớn.

Sức ảnh hưởng của quỹ liên kết đơn vị trong bảo hiểm

Thị trường bảo hiểm liên kết đơn vị ở Việt Nam hiện đang phát triển mạnh mẽ, với tổng giá trị ủy thác đầu tư tại các công ty quản lý quỹ lớn như Manulife, Prudential, và Dai-ichi Life Việt Nam đạt hơn 310.000 tỷ đồng vào cuối năm 2023. Các quỹ này chủ yếu đầu tư vào trái phiếu (khoảng 50-80%) và cổ phiếu (9-28%), đóng góp vào sự phát triển của thị trường chứng khoán.

Sự phát triển của các quỹ hưu trí tự nguyện và các quỹ bảo hiểm đã góp phần làm phong phú thị trường vốn tại Việt Nam. Chúng giúp đa dạng hóa các sản phẩm tài chính, mở rộng cơ hội đầu tư cho các nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư cá nhân, đồng thời nâng cao hiệu quả giao dịch với chi phí thấp hơn.

Khơi thông dòng vốn từ các quỹ bảo hiểm, hưu trí

Để nâng tầm thị trường vốn Việt Nam, cần có các biện pháp khuyến khích sự phát triển mạnh mẽ của các Quỹ hưu trí tự nguyện và các công ty bảo hiểm nhân thọ. Chính phủ cần xây dựng chính sách thuế hỗ trợ để thúc đẩy người lao động, đặc biệt là tầng lớp trung lưu tại các đô thị, tham gia vào các quỹ hưu trí tự nguyện. Đồng thời, cần khuyến khích phát triển đa dạng các sản phẩm hưu trí bổ sung và thúc đẩy người dân tham gia bảo hiểm nhân thọ, giúp tăng cường khả năng huy động vốn cho thị trường.

Ngoài ra, cần tập trung vào việc nâng hạng thị trường chứng khoán và thúc đẩy sự phát triển của thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Để thu hút vốn từ nhà đầu tư nước ngoài, nâng hạng tín nhiệm quốc gia sẽ là một mục tiêu quan trọng.

Cuối cùng, cần nâng cao nhận thức về quản lý tài chính cá nhân để người dân nhận thức được tầm quan trọng của việc đầu tư dài hạn vào các sản phẩm bảo hiểm, từ đó góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường vốn Việt Nam.