Thị trường ô tô trước áp lực tồn kho, doanh số giảm

Sau khi chính sách giảm lệ phí trước bạ lần thứ tư không được thông qua, thị trường ô tô rơi vào cảnh trầm lắng, các hãng xe đối mặt nguy cơ tồn kho rất lớn.

Sau khi chính sách giảm lệ phí trước bạ lần thứ tư không được thông qua, thị trường ô tô rơi vào cảnh trầm lắng, các hãng xe đối mặt nguy cơ tồn kho rất lớn. Dự báo, do thiếu động lực nên thị trường những tháng cuối năm sẽ không có nhiều đột biến, doanh số tiếp tục xu hướng giảm.

Tồn kho tăng do sức mua yếu dần

Theo số liệu từ Bộ Công thương, chỉ số tồn kho thuộc lĩnh vực sản xuất xe có động cơ tính đến tháng 6/2024 tăng 16,1% so với tháng trước. Nếu so với cùng kỳ năm 2023, mức tồn kho tăng 4,6%.

Tìm hiểu của PV Báo Giao thông, các nhà máy lắp ráp ô tô tại Việt Nam hiện chỉ hoạt động với 40% công suất. Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) đang lên kế hoạch điều chỉnh giảm sản lượng do sức mua yếu. Trong nửa năm, các thành viên của VAMA chỉ bán khoảng 144.000 xe được sản xuất từ các dây chuyền nội địa, giảm 3% so với cùng kỳ.

Nhìn vào số liệu bán lẻ, trong tháng 5, các thành viên VAMA bán được 25.794 xe (tăng 6% so với tháng 4). Sang tháng 6, bán được 26.575 xe (tăng 3% so với tháng 5). Đến tháng 7, các thành viên VAMA bán ra 28.920 xe (tăng 9% so với tháng 6).

Tình hình tương tự đối với các hãng xe công bố dữ liệu độc lập, như Hyundai Thành Công tháng 6 tiêu thụ 5.047 xe (tăng 2,7% so với tháng 5); tháng 7 tiêu thụ 5.329 xe (tăng 5,5% so với tháng 6).

Một chuyên viên Bộ Tài chính cho biết, sau ba lần được giảm phí trước bạ các năm 2021 - 2023, nhiều người kỳ vọng sẽ có lần giảm phí trước bạ lần thứ tư. Tuy nhiên, có lẽ đây là nhận định có phần võ đoán của cả hãng xe lẫn người tiêu dùng. Chính sách này sẽ giảm dần hiệu quả nếu áp dụng thường niên như một quy luật.

Theo chuyên gia ô tô Nguyễn Minh Đồng, mục tiêu sản lượng của các hãng xe đang được điều chỉnh sau ngày 31/7 do áp lực tồn kho, trong khi dường như sẽ không còn hy vọng vào việc giảm lệ phí trước bạ.

"Tồn kho không chỉ xe thành phẩm mà cả nguyên vật liệu và linh kiện phụ tùng đã sản xuất và nhập khẩu. Hiện chuỗi tồn kho đang tăng lên tại các nhà cung ứng", ông Đồng phân tích.

Thị trường ô tô thêm hàng loạt mẫu xe xanh mớiThị trường ô tô thêm hàng loạt mẫu xe xanh mới

Nhiều mẫu ô tô điện hóa liên tiếp được các thương hiệu phổ thông và hạng sang giới thiệu tới người tiêu dùng, gồm cả xe hybrid và thuần điện.

Tác động lớn bởi mẫu xe điện nhỏ giá rẻ

Theo chị Hà Thị Hạnh, phụ trách nhóm kinh doanh của một đại lý ô tô Nhật Bản tại quận Long Biên (Hà Nội), tâm lý thị trường ô tô quý II còn bị phân tâm bởi một mẫu xe điện cỡ nhỏ giá rẻ của Việt Nam.

Mẫu xe này đã nhận đặt cọc trong tháng 5 và nhận xe trong tháng 8, với gần 28.000 đơn hàng, tương đương với 7% doanh số toàn ngành năm ngoái.

Công đoạn kiểm tra khâu lắp ráp thân vỏ xe tại nhà máy Mercedes-Benz Việt Nam, doanh nghiệp được cho là đang có kế hoạch điều chỉnh sản lượng cuối năm. Ảnh: Lam Anh.

"Loại xe điện giá rẻ này không bị tác động bởi chính sách phí trước bạ, thuế tiêu thụ đặc biệt chỉ 3% khiến giá rẻ nhất thị trường. Cơn sốt của mẫu xe này đã tác động lớn đến lựa chọn các dòng xe động cơ đốt trong truyền thống", chị Hạnh cho biết.

Theo báo cáo tài chính của các nhà phân phối ô tô lớn nhất Việt Nam hiện nay, tất cả các đại lý đang hy sinh lợi nhuận để thúc đẩy doanh số. Điều này thể hiện ở cột mục "chi phí bán hàng" tăng mạnh trong bảng cân đối kế toán, dẫn đến lợi nhuận không còn đáng kể. Khó khăn đang khiến các nhà phân phối phải tìm mọi cách xoay xở để giữ được doanh thu.

Theo ông Đỗ Tiến Dũng, Chủ tịch HĐQT Haxaco - nhà phân phối lớn nhất của Mercedes-Benz và MG tại Việt Nam, việc chuyển hướng sang các nhãn hiệu mới như MG mang lại hiệu quả rõ rệt. 90% lợi nhuận quý II đến từ xe Trung Quốc chứ không phải xe Đức, mặc dù xe sang Mercedes-Benz lắp ráp tại Việt Nam.

Doanh số cả năm sẽ giảm mạnh

Lãnh đạo City Auto, nhà phân phối lớn của Hyundai và Ford cho biết, hết tháng 6, công ty mới bán hết số xe tồn kho đời 2023. Đầu năm nay, City Auto đặt mục tiêu doanh thu 8.100 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 80 tỷ đồng. Tuy nhiên, qua nửa năm mới đạt doanh thu khoảng 3.423 tỷ đồng, chưa đạt 50% kế hoạch. Lợi nhuận sau thuế chỉ đạt 9,15 tỷ đồng, bằng 11,4% kế hoạch.

Đại diện một hãng xe lớn tại thị trường Việt Nam cho biết, ngay sau thời điểm 31/7, VAMA đã họp và đi đến đánh giá, thị trường ô tô năm 2024 sẽ không thể đạt kết quả 350.000 xe như dự tính. Nhiều khả năng thị trường sẽ cán mốc ở mức 320.000 xe trong năm 2024.

Hiện nhiều nhà phân phối chuyển hướng sang kinh doanh xe điện, loại phương tiện đang hưởng ưu đãi cao nhất về thuế và lệ phí trước bạ. Động thái chuyển hướng kinh doanh của các đại lý có cơ sở, bởi số liệu mới nhất về kết quả kinh doanh tháng 7 cho thấy, mẫu xe bán chạy nhất là VF 5 với 2.600 xe bàn giao, là dòng xe đang được miễn phí trước bạ, trong khi các mẫu xe lắp ráp trong nước như Hyundai Accent, Toyota Vios đánh mất thứ hạng, mất dần sức cạnh tranh trên thị trường.

Tính đến ngày 31/7, tổng sản lượng tiêu thụ của VAMA ra thị trường là 163.000 xe, tăng 1% so với cùng kỳ năm trước (162.000 xe). Doanh số tiêu thụ xe lắp ráp trong nước giảm 12% trong khi mua sắm xe nhập khẩu tăng 19% so với cùng kỳ năm ngoái. Sản lượng tiêu thụ 7 tháng dự báo những tháng cuối năm nhiều thách thức.