Thị trường ô tô khó sôi động những tháng cuối năm

Theo một số chuyên gia trong ngành, thị trường ô tô những tháng cuối năm sẽ có những diễn biến khó lường do khủng hoảng chất bán dẫn và thiếu chip vẫn chưa được khắc phục trên phạm vi toàn cầu. 

Không chỉ vậy, tư duy thị trường lại sắp bước vào tháng Ngâu (tháng 7 Âm lịch) - giai đoạn thấp điểm mua sắm khiến việc kinh doanh của các hãng xe sẽ càng khó khăn hơn. Đây thường là thời điểm mà lượng tiêu thụ xe xuống thấp nhất năm bởi tâm lý kiêng mua tài sản lớn của nhiều người Việt.

Trước đó, người tiêu dùng Việt Nam đã biết tận dụng cơ hội "vàng" để chọn mua xe "nội" nhằm được hưởng chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ áp dụng từ ngày 1/12/2021 đến ngày 31/5/2022. Chính sách này không chỉ tăng nhu cầu mua xe của người tiêu dùng mà còn khiến một số thương hiệu ô tô nhập khẩu tăng khuyến mại để cạnh tranh với xe sản xuất lắp ráp trong nước.

Theo Hiệp hội các Nhà sản xuất ôtô tại Việt Nam (VAMA), trong 6 tháng đầu năm 2022, các đơn vị thành viên VAMA tiêu thụ đạt 201.840 xe các loại, tăng 34% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó xe du lịch đạt 157.935 xe, tăng 50%; xe thương mại 40.498 xe, giảm 5% và xe chuyên dụng là 3.407 xe, tăng 12% so với năm 2021.

Tuy nhiên kết quả này có được chủ yếu bởi chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ đối với xe lắp ráp trong nước đã kết thúc từ cuối tháng 5/2022 nên nhiều người đã đổ dồn mua xe trong khoảng thời gian trước đó. Hiện, thị trường ô tô Việt Nam đã chững lại và bắt đầu sụt giảm.

Theo hãng TC Group (Tập đoàn Thành Công), tổng doanh số xe Hyundai tháng 6/2022 đạt 4.278 xe, giảm 34% so với tháng 5/2022. Hyundai Accent tiếp tục là mẫu xe có số lượng bán hàng tốt nhất tháng 5/2022 với 1.086 xe đến tay khách hàng, giảm 40,5% so với tháng 5/2022; Hyundai Creta đứng ở vị trí thứ 2 với 830 xe bán ra, giảm 14,8% so với tháng trước đó; Hyundai Tucson đạt doanh số 479 xe, sụt giảm 26,2% so với tháng 5/2022. Các mẫu xe có thứ hạng tiếp sau lần lượt là Grand i10, Santa Fe & Elantra. Các mẫu xe thương mại đạt doanh số bán 998 xe, giảm 23,8% so với tháng trước.

Đại diện TC Group thừa nhận: Tình trạng thiếu hụt linh kiện diễn ra trên tất cả các sản phẩm Hyundai tại Việt Nam do khủng hoảng chất bán dẫn và thiếu chip vẫn chưa được khắc phục trên phạm vi toàn cầu; đồng thời cũng do tác động từ các diễn biến tiêu cực của tình hình COVID-19 và chính trị tại một vài khu vực. Hoạt động sản xuất tại Nhà máy Hyundai Thành Công Ninh Bình chỉ đáp ứng được một phần nhỏ nhu cầu thực tế khách hàng.

Theo TC Group, trong 6 tháng đầu năm, đã có 36.397 xe mang thương hiệu Hyundai đến tay khách hàng, tăng trưởng 6,5% so với con số 34.035 xe bán ra cùng kì năm 2021. Với sự ổn định dần của tình hình kinh tế, chính trị thế giới, TC Group kỳ vọng nguồn cung sản phẩm xe Hyundai sẽ được cải thiện sớm trong thời gian tới.

Trong một vài tháng trở lại các mẫu xe “hot” được nhiều người quan tâm như: Sonet, Toyota Raize, Kia Seltos, Hyundai Santa Fe…đã trở nên khan hiếm. Thậm chí các đại lý phải “ngậm ngùi” không dám nhận tiền đặt cọc đối với một số dòng xe do chưa biết bao giờ mới có xe để trả khách, thậm chí có xe đơn đặt hàng đã lùi sang năm 2023.

Ví dụ Toyota Raize, một trong những mẫu xe khan hàng kể từ khi ra mắt tại Việt Nam hồi cuối năm 2021. Chỉ những khách hàng đã đặt cọc mua Raize từ trước thời điểm ra mắt mới có thể được nhận xe, còn lại đều phải chờ đến tháng 6/2022. Hiện tại tình trạng này càng trở nên trầm trọng hơn, một vài đại lý thậm chí còn thông báo với khách dừng nhận đặt cọc đến hết năm 2022.

Thiếu hụt nguồn cung, lượng ôtô nhập khẩu về Việt Nam giảm mạnh. Trong 6 tháng đầu năm 2022, theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan lượng xe ô tô được nhập khẩu về Việt Nam đạt con số 63.731 xe các loại với tổng giá trị gần 1,573 tỉ USD. So với cùng kỳ năm ngoái, con số này đã giảm 21,4% về lượng và giảm 14,4% về giá trị.

Đáng chú ý, trong số này, chủ yếu là các loại xe ô tô 9 chỗ ngồi trở xuống và ôtô tải lắp ráp, sản xuất từ Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia...Trong đó, ô tô 9 chỗ ngồi trở xuống nhập về 49.050 xe, kim ngạch gần 985 triệu USD và ô tô tải nhập về 8.988 xe, kim ngạch đạt 328,5 triệu USD. Có thể thấy, dù tổng lượng xe nhập khẩu giảm so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng dòng xe từ 9 chỗ ngồi trở xuống vẫn ghi nhận mức tăng hơn 1.000 xe. Trong khi đó, lượng nhập khẩu ôtô tải lại giảm mạnh hơn 10.000 xe.

Theo Tổng cục Hải quan, về trị giá khai báo bình quân (chưa bao gồm thuế, phí liên quan), mỗi mẫu xe ôtô nhập khẩu trong 6 tháng qua tăng khoảng 2.000 USD/xe so với cùng kỳ năm ngoái. Cụ thể, 6 tháng đầu năm 2022 giá trị bình quân 24.680 USD/xe, trong khi cùng kỳ 2021 là 22.650 USD/xe.

Nhận định về thị trường ô tô Việt thời gian tới, nhiều chuyên gia kinh tế đều cho rằng: Sẽ còn nhiều diễn biến phức tạp và khó lường, tùy thuộc vào tình hình kinh tế́, chính trị thế giới, cũng như khả năng đảm bảo nguồn cung ứng trong nước. Dự báo tình trạng khan hiếm nguồn cung vẫn chưa thể kết thúc sớm, thậm chí khó dịu bớt vào những tháng cuối năm do sức cầu thời điểm này tăng cao.

Trong bối cảnh chiến tranh Nga – Ukraine vẫn căng thẳng, chuỗi cung ứng đứt gãy dẫn đến tình trạng tăng giá nguyên vật liệu, lạm phát tăng cao, người tiêu dùng sẽ rất cân nhắc trong việc bỏ ra một món tiền lớn sở hữu tiêu sản như ô tô. Không chỉ vậy, giá xăng tăng cao cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng đến thị trường.