Thị trường nội địa: Không chỉ là vai trò "thay thế"

Thị trường nội địa đã thực sự trở thành bệ đỡ cho doanh nghiệp khi dịch Covid-19 bùng phát khiến xuất nhập khẩu gặp nhiều khó khăn. Đặc biệt, bán lẻ hàng hóa tăng trưởng ở mức cao đã giúp doanh nghiệp bù đắp một phần chi phí, tạo động lực cho sự phát triể

Nhiều doanh nghiệp quay lại sân nhà

Tâp đoàn Minh Phú là một trong những doanh nghiệp đã chọn hướng quay về thị trường nội địa khi dịch Covid-19 tác động mạnh đến hoạt động xuất khẩu. Từ một doanh nghiệp chuyên làm hàng xuất khẩu với thương hiệu đã chinh phục người tiêu dùng ở nhiều thị trường như: Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Đông… Minh Phú đã quyết định quay về thị trường nội địa bằng hàng loạt những sản phẩm thủy sản thế mạnh được chế biến riêng phù hợp với người tiêu dùng Việt Nam.

Minh Phú cho rằng, quay về thị trường nội địa, doanh nghiệp có lợi thế hiểu thị trường, hiểu văn hóa tiêu dùng của người Việt Nam hơn nên có nhiều cơ hội để cạnh tranh với hàng hóa nước ngoài. Hơn nữa, 85% người Việt Nam vẫn lựa chọn kênh phân phối truyền thống trong khi các nhà phân phối nước ngoài vào Việt Nam chủ yếu là phát triển kênh phân phối hiện đại. Đây là cơ hội để hàng Việt Nam chiếm lĩnh thị trường.

Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB), thị trường nội địa đang phát triển có thể bổ sung một phần hoặc thậm chí đối trọng với thị trường nước ngoài. Nguyên nhân là bởi, đến nay, gần 1/6 dân số Việt Nam đã gia nhập tầng lớp trung lưu toàn cầu (với chi tiêu bình quân đầu người hơn 15 USD mỗi ngày). Với tốc độ hiện tại, mỗi năm sẽ có thêm 1 triệu người Việt Nam tham gia nhóm này. Tầng lớp trung lưu mới nổi này sẽ tiêu thụ các sản phẩm và dịch vụ không chỉ nhiều hơn mà còn chất lượng tốt hơn.

Thực tế, từ đầu năm đến nay, tổng mức bán lẻ hàng hóa là một trong số ít các chỉ tiêu vĩ mô duy trì được sự tăng trưởng ổn định. 11 tháng năm 2020, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đạt 4.590,7 nghìn tỷ đồng, tăng 2% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, bán lẻ hàng hóa duy trì đà tăng trưởng rất cao, đạt 3.630,4 nghìn tỷ đồng, chiếm 79,1% tổng mức và tăng 6,2% so với cùng kỳ năm trước. Bà Lê Việt Nga - Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) - chỉ rõ, đây là chỉ số tăng duy nhất trong các yếu tố của tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng. Điều đó cho thấy, bán lẻ hàng hóa tiếp tục là một trong những động lực quan trọng, không chỉ góp phần cho tăng trưởng thị trường nội địa, mà còn đóng góp quan trọng cho tăng trưởng GDP cả nước trong năm cực kỳ khó khăn này.

Theo ông Tô Hoài Nam - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, trong bối cảnh khó khăn chung của dịch Covid-19, thị trường nội địa chính là cứu cánh cho doanh nghiệp cả trước mắt và lâu dài. Khi doanh nghiệp hướng tới thị trường nội địa, về mặt tổng thể sẽ tạo tính tự chủ cho hàng hóa Việt Nam hơn, doanh nghiệp làm chủ thị trường đất nước, đỡ phụ thuộc vào hàng hóa bên ngoài. Từ đó, tạo ra độ an toàn chắc chắn và yếu tố bền vững cao hơn cả ở trước mắt và tương lai. Về lâu dài, các doanh nghiệp mở rộng được thị trường nội địa sẽ tạo được một sân nhà vững chắc, là nền tảng để doanh nghiệp phát triển, bước tiếp sang thị trường khác một cách mạnh mẽ.

Khai thác hiệu quả hơn thị trường nội địa

Khi dịch bệnh còn nhiều diễn biến khó lường, hoạt động xuất khẩu vẫn tiềm ẩn nhiều khó khăn, thị trường nội địa với 100 triệu dân được đánh giá vẫn là thị trường tiềm năng cho doanh nghiệp khai thác. Vì lẽ đó, Bộ Công Thương đặt mục tiêu tiếp tục triển khai Đề án Phát triển thị trường trong nước gắn với Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” trong giai đoạn tới. Theo đó, bổ sung thêm các cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp trong nước tăng cường ứng dụng khoa học - công nghệ, phát triển công nghiệp hỗ trợ, mở rộng kênh phân phối hàng Việt Nam thuận tiện, linh hoạt.

Bộ Công Thương và các bộ, ngành đã, đang và sẽ tiếp tục hỗ trợ tiêu thụ hàng hóa Việt Nam thông qua việc tổ chức nhiều chương trình xúc tiến thương mại nhằm kết nối tiêu thụ hàng hóa. Đặc biệt trong dịp cuối năm, gắn với các giải pháp đảm bảo an toàn phòng, chống dịch bệnh. Ngoài ra, tiếp tục xây dựng thêm cơ chế, chính sách phát triển hạ tầng thương mại bền vững, đặc biệt cải tạo hệ thống chợ dân sinh bảo đảm an toàn thực phẩm; phát triển thương mại điện tử song hành với kênh bán hàng truyền thống. Bộ Công Thương sẽ rà soát khung khổ pháp lý cho việc phát triển thương mại nội địa trên môi trường điện tử, đảm bảo tính chặt chẽ và lưu ý các biện pháp hạn chế các hành vi gian lận thương mại, xây dựng các chế tài xử lý nghiêm nhằm thúc đẩy phát triển thương mại nội địa và thương mại điện tử trong thời gian tới.

Về phía các doanh nghiệp cũng phải chủ động nắm bắt, chuyển hướng kinh doanh, đặc biệt là chuyển kinh doanh số trên các nền tảng thương mại điện tử. Như vậy, để khai thác thị trường nội địa thời kỳ hậu Covid-19, ngoài sự hỗ trợ về mọi mặt của nhà nước, bộ, ngành và các địa phương thì doanh nghiệp bán hàng trực tiếp và bán hàng online đều phải làm tốt công tác xây dựng thương hiệu của hàng hóa, thương hiệu bán lẻ, tạo niềm tin cho người tiêu dùng.