Thị trường IPO tại Mỹ chẳng còn nóng sốt như hồi cuối thập niên 90

Công ty Lyft vừa lên sàn vào ngày thứ Sáu tuần trước (29/03) và giá cổ phiếu tăng khá tốt, mặc dù công ty vừa thua lỗ gần 1 tỷ USD trong năm 2018.

Một số nhà đầu tư có thể xem đây là bằng chứng cho thấy bong bóng đang hình thành đối với các start-up muốn niêm yết lên sàn.

Thế nhưng, nhà đầu tư cần phải xem xét lại quá khứ trước khi nhìn nhận Lyft và một số kỳ lân ở Thung lũng Silicon là một dấu hiệu của cơn sốt trên thị trường IPO.

Cụ thể hơn, cổ phiếu Lyft tăng chưa tới 10% trong ngày thứ Sáu tuần trước (29/03). Đà tăng tốt nhưng chẳng có gì quá đỗi kinh ngạc nếu so với các đợt IPO trong quá khứ. Và cổ phiếu này cũng giảm mạnh trong ngày thứ Hai (01/04) – một dấu hiệu cho thấy nhà đầu tư đang suy xét lại mức định giá của Lyft.

Hành vi này là hoàn toàn trái ngược với cách nhà đầu tư hành động tại thời điểm 20 năm về trước khi phần lớn các start-up công nghệ quy mô nhỏ đều tạo tiếng vang trên Phố Wall.

Các đợt IPO trong năm 1999 có quy mô nhỏ và đều là từ những công ty thua lỗ

Một công ty phần mềm đang làm ăn thua lỗ có tên VA Linux vẫn đang giữ kỷ lục về đà tăng trong ngày IPO. Cổ phiếu này nhảy vọt gần 700% trong ngày chào sàn vào tháng 12/1999, khiến ai cũng phải “há hốc mồm”.

Công ty này được định giá tới 1.6 tỷ USD mặc dù doanh thu hàng năm chỉ 17.8 triệu USD.

Trước VA Linux, cổ phiếu theglobe.com – một công ty về công thông tin mạng – bứt phá 600% trong ngày đầu giao dịch trong tháng 11/1998.

Cổ phiếu Theglobe.com vẫn tăng mạnh mặc dù ghi nhận doanh thu chỉ 1.2 triệu USD trong nửa đầu năm 1998. Không phải tỷ USD mà là triệu USD. Chưa hết, Công ty còn ghi nhận lỗ ròng 5.8 triệu USD.

Đáng tò mò hơn, theglobe.com tới nay vẫn còn giao dịch với mức giá cổ phiếu... 4 xu/cp. Công ty này là một công ty vỏ bọc và không có tài sản hoạt động.

Như trường hợp của VA Linux, Công ty đã nhiều lần đổi tên và thay đổi chiến lược trước khi bán mảng bán lẻ Geeknet cho GameStop với giá 140 triệu USD trong năm 2015 – thấp hơn 90% so với mức đỉnh ngay sau IPO.

Các công ty với cái tên như WebMethods, Cache Flow và Crayfish đều leo dốc hơn 400% khi niêm yết lên sàn.

Chưa có dấu hiệu bong bóng

Thị trường IPO lên quá cao đến nỗi nhà đầu tư thậm chí còn mua cổ phiếu của các công ty truyền thông có ghi nhận về cơn sốt IPO đó. MarketWatch – giờ là một phần của News Corp – nhảy vọt gần 475% khi bắt đầu giao dịch trong tháng 1/1999.

“Thị trường IPO hiện tại chẳng hề giống với cuối thập niên 90. Tôi không thấy dấu hiệu bong bóng”, Simon Lack, Đối tác quản lý tại SL Advisors, nhận định.

Thậm chí, thị trường IPO còn chẳng được như trước đó trong thập niên này.

Chẳng hạn, cổ phiếu Twitter tăng hơn 70% khi bắt đầu giao dịch vào cuối năm 2013. Thế nhưng, cổ phiếu này hiện vẫn đưới mức 45 USD/cp trong ngày IPO.

Cổ phiếu Snap – công ty mẹ của Snapchat – tăng gần 45% khi lên sàn từ hơn 2 năm trước. Cổ phiếu này hiện được giao dịch trên mức 11 USD – thấp hơn 50% so với giá đóng cửa của ngày đầu niêm yết và thậm chí còn thấp hơn mức giá IPO 17 USD/cp.