Thị trường gạo đối mặt thêm nhiều căng thẳng từ El Niño

El Niño đã bắt đầu gây ra một số lo ngại ở châu Á và thị trường gạo đang phải đối mặt với những thách thức đầu tiên từ hiện tượng thời tiết này.

Thị trường đã bị ảnh hưởng bởi các hạn chế xuất khẩu từ nước xuất khẩu gạo lớn nhát là Ấn Độ và thời tiết khô hơn do El Niño có nguy cơ gây ra nhiều ảnh hưởng. Bất kỳ sự suy yếu trong sản lượng nào cũng có nguy cơ thắt chặt nguồn cung toàn cầu và thúc đẩy một đợt tăng giá mới sau khi giá gạo đã hạ nhiệt gần đây. Trước đó, giá gạo đạt mức cao nhất trong gần 15 năm.

Trên khắp châu Á, các quốc gia đang cảnh báo về El Niño. Nước nhập khẩu lớn Indonesia đã cảnh báo sản lượng sẽ bị ảnh hưởng nhẹ, trong khi Việt Nam yêu cầu nông dân trồng vụ tiếp theo sớm hơn thường lệ để tránh tình trạng thiếu nước. Philippines cũng đang viện trợ cho người trồng lúa để đối phó với thời tiết khi lạm phát giá gạo tăng cao.

Những lo lắng về thời tiết đang lan rộng khắp thị trường gạo là dấu hiệu đầu tiên cho thấy mối lo ngại thực sự về tác động của El Niño. Hiện tượng này có thể làm khô mùa màng, tăng tải lưới điện, ảnh hưởng đến hoạt động đánh bắt cá và cắt đứt khả năng tiếp cận các mỏ khai thác do lũ lụt khắp các khu vực ở châu Á, châu Phi và vùng Nam Mỹ.

Muhamad Shakirin Mispan, phó giáo sư tại Viện Khoa học Sinh học của Đại học Malaya, cho biết: “Nhiều loại cây trồng, đặc biệt là những cây phụ thuộc nhiều vào nguồn nước, sẽ bị ảnh hưởng nặng nề bởi El Niño”. Ông nói thêm rằng sản lượng giảm từ các nước sản xuất chính sẽ “tác động đáng kể đến nguồn cung gạo toàn cầu, không chỉ ảnh hưởng đến Đông Nam Á mà còn ảnh hưởng đến toàn thế giới”.

Thị trường gạo đã trải qua nhiều tuần hỗn loạn sau khi Ấn Độ tăng cường hạn chế xuất khẩu vào cuối tháng 7. Động thái này khiến các chính phủ từ châu Á đến châu Phi lo lắng, dẫn đến một loạt các thỏa thuận cung cấp và thỏa thuận ngoại giao, đưa ra cảnh báo về việc tích trữ gạo và lạm phát ở Philippines và Indonesia.

El Niño thường khiến thời tiết nóng hơn và khô hơn trên khắp châu Á và có thể dẫn đến hạn hán và cháy rừng. Indonesia có kế hoạch nhập khẩu thêm ngũ cốc trong năm nay và năm tới, đồng thời cho biết sản lượng năm 2023 của nước này có thể giảm 1.2 triệu tấn. Sản lượng gạo chưa bóc vỏ dự kiến đạt 54.5 triệu tấn, thấp hơn một chút so với năm 2022.

Việt Nam đã yêu cầu nông dân ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long bắt đầu gieo trồng từ đầu tháng này, thay vì tháng 11 như mọi năm. Chỉ thị được đưa ra nhằm tránh tình trạng thiếu nước vào cuối vụ thu hoạch, một phần ảnh hưởng của El Niño. Sản lượng gạo Đồng bằng sông Cửu Long chiếm 26% sản lượng vụ đông xuân.

El Niño là hiện tượng tự nhiên, nhưng diễn ra cùng với thời điểm thời tiết cực đoan nhiệt độ Trái Đất cao hơn do tác động của việc tăng phát thải khí nhà kính. Nhiệt độ trung bình toàn cầu trong tháng 9 đã tăng lên cao nhất từ trước đến nay sau mùa hè Bắc Bán cầu.

Australia dự đoán El Niño sẽ còn tồn tại cho đến ít nhất cuối tháng 2 và các chủ trang trại sẽ chuẩn bị cho thời tiết bằng cách tăng cường bán bò để giết mổ. Điều đó đã đè nặng lên Chỉ số Gia súc non Miền Đông, gần đây đã giảm xuống mức thấp nhất trong 9 năm.

Một số cây trồng được hưởng lợi từ El Niño, chẳng hạn như hạnh nhân và bơ ở California có lượng mưa cao hơn, nhưng nhiều loại lương thực như gạo, ca cao, đường, lúa mì và dầu cọ thường đối mặt với điều kiện gieo trồng khó khăn hơn.