Thị trường chứng khoán 2021 có còn gây bất ngờ?

Năm 2020, bất chấp Covid-19 hoành hành trên thế giới, nhưng từ Đông sang Tây, từ Mỹ tới Ấn Độ, từ Singapore tới Việt Nam, thị trường chứng khoán nhiều nước vẫn tăng trưởng ngoạn mục.

Dòng tiền tìm đến chứng khoán

Các chỉ số Phố Wall đã kết thúc phiên 31/12/2020 ở mức cao nhất mọi thời đại: chỉ số công nghiệp Dow Jones đạt 30.606 điểm, S&P 500 đạt 3.756 điểm và Nasdaq Composite là 12.888 điểm. Ở Việt Nam, Vn-index khép phiên 31/12/2020 ở 1.103,87 điểm, tăng gần 15% so với đầu năm 2020.

Sự tăng trưởng thị trường chứng khoán (TTCK) năm 2020 có thể giải thích bởi 2 hiệu ứng TINA (There Is No Alternative – không có lựa chọn nào tốt hơn) và FOMO (Fear Of Missing Out – hội chứng sợ bỏ lỡ)

TINA là lời giải thích đầu tiên cho cơn sốt chứng khoán 2020. Covid-19 bùng lên trên thế giới khiến hoạt động kinh doanh và cuộc sống xã hội ở nhiều nơi ngưng trệ, nhiều doanh nghiệp cắt giảm nhân công, co bớt hoạt động kinh doanh và đầu tư. Dịch bệnh và các lệnh phong tỏa, giãn cách làm người dân các nước phải ở nhà nhiều hơn, thời gian nhàn rỗi muốn tìm kiếm thêm thu nhập thì khó tìm được kênh đầu tư nào tiện lợi hơn chứng khoán. Chỉ ngồi nhà vẫn có thể mua bán chứng khoán thoải mái, không cần phải đi lại gặp gỡ nhiều như ở các kênh đầu tư khác. Nếu như đầu tư bất động sản (BĐS) đòi hỏi bạn phải đến tận nơi để xem ngôi nhà hay mảnh đất, ngoài ra khi chốt hợp đồng bạn sẽ phải ký rất nhiều giấy tờ thủ tục ở văn phòng công chứng thì đối với chứng khoán, nhà đầu tư có thể ngồi nhà mở máy tính ra là tìm hiểu được hầu hết thông tin về các cổ phiếu mà mình quan tâm và có thể đặt lệnh online hoặc gọi điện cho nhân viên môi giới của công ty chứng khoán để đặt lệnh.

Dòng tiền luôn thông minh tìm điểm đến và chứng khoán chính là nơi dòng tiền dễ tìm đến nhất. Từ vùng đáy tháng 3-4/2020 chứng khoán thế giới tăng liên tục và việc không có kênh đầu tư nào tốt hơn cộng với nỗi lo sợ bỏ lỡ cơ hội đã thu hút một lượng rất lớn nhà đầu tư mới hối hả tham gia.

Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng chung, Việt Nam cũng thực hiện điều chỉnh các loại lãi suất điều hành để hỗ trợ nền kinh tế, mặt bằng lãi suất giảm khiến các kênh đầu tư an toàn như gửi tiết kiệm trở nên kém hấp dẫn vì có mức sinh lời rất thấp. Do đó cổ phiếu trở nên hấp dẫn so với các kênh đầu tư truyền thống.

Theo số liệu công bố của Ủy ban Chứng khoán nhà nước, trong năm 2020 nhà đầu tư trong nước đã mở mới gần 394.000 tài khoản, tăng gấp đôi so với 2019 và xu thế này chưa có dấu hiệu dừng lại khi con số nhà đầu tư mở tài khoản tháng đầu năm 2021 tiếp tục đạt con số kỷ lục. Lãi suất tiếp tục thấp trong thời gian tới sẽ hỗ trợ dòng tiền tiếp tục chảy từ các kênh đầu tư khác sang thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán thường được xem là tấm gương phản ánh nền kinh tế: khi kinh tế tốt thì TTCK đi lên và ngược lại, khi kinh tế suy thoái thì TTCK đi xuống. Thế nhưng Covid đã làm thay đổi tất cả, trong khi kinh tế Mỹ và nhiều nước rơi vào suy thoái thì chứng khoán lại thăng hoa.

Hiệu ứng TINA xuất hiện ở Việt Nam năm 2020 khiến cho Vn-index nhanh chóng vượt 1.100 và hướng tới 1.200 điểm. Nhưng mốc 1.200 điểm ở tháng 1/2021 khác xa với 1.200 điểm giai đoạn 2007. Thời điểm 2007, tuy cũng có tình trạng nhà nhà, người người nói về chứng khoán, nhưng lượng vốn vào thị trường vẫn không quá đột biến so với giai đoạn trước đó, số lượng DN niêm yết và quy mô TTCK khi ấy còn nhỏ so với nền kinh tế.

Dòng tiền chảy vào chứng khoán khiến giá nhiều cổ phiếu tăng liên tục làm cho những người chậm chân càng thấy sốt ruột hơn, và hiệu ứng FOMO phát huy tác dụng không chỉ với từng cổ phiếu riêng lẻ mà với toàn bộ TTCK.

Còn nhiều dư địa tăng trưởng

Thành công của Chính phủ Việt Nam trong việc phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh không chỉ giữ cho xã hội bình yên và kinh tế tăng trưởng mà còn góp phần nâng cao hình ảnh và vị thế của Việt Nam trên thế giới, góp phần biến Việt Nam trở thành điểm đến an toàn và hấp dẫn của nhà đầu tư nước ngoài. Đây sẽ là điểm cộng rất lớn cho tương lai nền kinh tế và tương lai thị trường chứng khoán trong các năm tới.

Sự xuất hiện của lớp nhà đầu tư mới F0 là phù hợp với quy luật phát triển của nền kinh tế. Người dân nhiều nước phát triển ít khi giữ tiền mặt, vàng hay gửi tiết kiệm mà thường đầu tư cổ phần doanh nghiệp. Hiện nay, theo thống kê một nửa dân số Mỹ có trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia đầu tư chứng khoán, trong khi ấy Việt Nam còn đang phấn đấu năm 2025 đạt mức 5% dân số mở tài khoản chứng khoán, dư địa tăng vẫn còn nhiều.

Hiệu ứng TINA và FOMO trên TTCK năm 2020 có thể sẽ tiếp diễn mạnh hơn ở năm 2021? Sau những ngày nghỉ Tết âm lịch có thể sẽ lại bùng nổ một chu kỳ mới của TTCK. Khi đã hình thành một xu hướng thì sẽ không dễ đảo ngược, trừ phi xuất hiện yếu tố đột biến đủ lớn. Ai cũng thấy dòng tiền đang hối hả từ các kênh khảc chảy sang TTCK. Yếu tố đột biến bất ngờ sẽ khó xảy ra trước khi kinh tế thế giới hồi phục đến mức lãi suất tăng trở lại, các nước ngừng bơm tiền hỗ trợ kích thích kinh tế, cắt giảm đầu tư công

Quỹ Pyn Elite từng dự đoán VN-index lên tới 1.800 điểm và càng ngày dự đoán này càng trở nên khả thi hơn. Nhiều nhà đầu tư lâu năm kinh nghiệm đánh giá rằng năm 2021 sẽ là năm bùng nổ mạnh mẽ TTCK.