Thế khó của Quốc Cường Gia Lai ở siêu dự án Phước Kiển

CEO Nguyễn Thị Như Loan nói phải làm lại hồ sơ từ đầu sau thập kỷ chạy pháp lý, tắc bồi thường, vướng đất kênh rạch và chưa biết dự án gần 100 ha bao giờ về đích.

Khu dân Bắc Phước Kiển quy mô 91,69 ha tọa lạc tại huyện Nhà Bè, thuộc khu Nam TP HCM là tâm điểm chất vấn tại đại hội đồng cổ đông thường niên 2023 của Công ty cổ phần Quốc Cường Gia Lai (QCG) chiều 24/6.

Đây là siêu dự án từng được bà Nguyễn Thị Như Loan, người đứng đầu QCG giai đoạn 2011-2016 kỳ vọng mang lại doanh thu trên 12.000 tỷ đồng, lợi nhuận trên 7.000 tỷ đồng cho doanh nghiệp phố núi song hiện vẫn dở dang. Dự án cũng là nguồn cơn khiến công ty phải gánh nợ đầm đìa trong hơn một thập kỷ qua.

Phước Kiển đã ngốn nhiều chi phí tài chính (chủ yếu là lãi vay), từng khiến công ty nợ hàng nghìn tỷ đồng từ năm 2017 trở về trước, năm 2018 được đối tác Sunny rót vốn nhờ đó thoát nợ ngân hàng, nhưng lại xảy ra tranh chấp, khởi kiện kéo dài. Đến nay dù thắng kiện đối tác nhưng pháp lý dự án phải làm lại từ đầu. Năm 2023 siêu dự án này còn khiến QCG phải bán tài sản giữa lúc địa ốc đóng băng, để huy động nguồn lực trả nợ cho đối tác.

Bà Nguyễn Thị Như Loan, Tổng giám đốc Công ty Quốc Cường Gia Lai tại đại hội đồng cổ đông thường niên 2023. Ảnh: Vũ Lê

Tại đại hội, bà Nguyễn Thị Như Loan, Tổng giám đốc QCG liên tục nhận hàng loạt câu hỏi khi nào Phước Kiển mới xong pháp lý, liệu có bị thu hồi không, số tiền phải trả cho đối tác Sunny liên quan đến dự án này là bao nhiêu? Cổ đông còn quan ngại nếu đối tác không thực hiện theo phán quyết của VIAC (Trung tâm trọng tài Quốc tế việt Nam) dự án sẽ ra sao và công ty lấy tiền đâu để trả nợ?

Nhiều nhà đầu tư bộc bạch ôm hàng trăm nghìn cổ phiếu QCG nhiều năm qua không được chia cổ tức, thậm chí bị lỗ nhưng vẫn dõi theo từng bước đi của dự án Phước Kiển, mong có ngày dự án về đích, mang lại lợi nhuận cho công ty và cổ đông.

Trải lòng với nhà đầu tư về số phận của siêu dự án, bà Loan cho biết Phước Kiển không vướng sai phạm nên không bị thu hồi song bà thừa nhận mất ăn mất ngủ, nhiều phen chua xót vì "đứa con tinh thần này". Sau năm 2022 phải cầu cứu, kiện tụng khắp nơi, năm 2023, dự án mang lại cho bà hai nửa mừng - lo lẫn lộn.

Bà Loan nói mừng vì tính từ lúc Quốc Cường Gia Lai khởi kiện Công ty cổ phần Đầu tư Sunny Island ra VIAC cuối năm 2020 do đối tác không tuân thủ các thỏa thuận thanh toán, mượn sổ đỏ dự án không trả, đến nay đã có kết quả thắng kiện. Sau nhiều năm tranh chấp, QCG vừa được trả toàn bộ hồ sơ dự án và 3,4 tỷ đồng phí trọng tài từ Sunny Island.

Theo phán quyết của VIAC, QCG là bên thực hiện đúng cam kết hợp đồng và chịu nhiều thiệt hại khi đối tác không giữ đúng thỏa thuận, vì vậy số tiền 2.882 tỷ đồng đã nhận từ Sunny, công ty chỉ trả lại 50%. Cơ quan điều tra đang xem xét dòng tiền 2.882 tỷ đồng của Sunny có liên quan đến những chân rết nào, sau đó mới biết QCG phải trả lại cho đối tác bao nhiêu tiền. Nếu sau thời hiệu 60 ngày Sunny không kháng cáo phán quyết của trọng tài, Quốc Cường Gia Lai sẽ tiến hành hoàn trả tiền, hướng tới giai đoạn mới cho dự án.

Dự án khu dân cư Bắc Phước Kiển, huyện Nhà Bè, TP HCM do Công ty Quốc Cường Gia Lai làm chủ đầu tư. Ảnh: Quỳnh Trần

Thế nhưng bên cạnh niềm vui thắng kiện, nữ tướng QCG chia sẻ có 3 nỗi lo. Đầu tiên công ty phải làm lại hồ sơ pháp lý từ đầu theo quy định mới của Luật Đầu tư, đồng nghĩa với việc tiếp tục guồng quay pháp lý trong thời gian tới. Kế đến, dự án Phước Kiển hiện vẫn còn vài phần trăm đất chưa giải phóng mặt bằng xong, theo quy định mới nếu chưa sẵn sàng 100% đất sạch sẽ không đủ điều kiện thực hiện dự án. Nỗi lo thứ ba là trong dự án bị vướng 8-9 ha đất kênh rạch xen cài, bị gọi là đất công.

Bà Loan giải thích, đất kênh rạch trong dự án Bắc Phước Kiển thời điểm Quốc Cường Gia Lai đền bù giải phóng mặt bằng người dân đã san lấp, cất nhà. Công ty chấp nhận bồi thường cả nhà và đất cho người dân, nhưng trên giấy tờ cơ quan quản lý vẫn hiển thị đây là đất kênh rạch, theo quy định đây là đất công thuộc sở hữu Nhà nước.

Theo bà Loan, vướng đền bù vẫn có cách xoay xở, một là thương lượng bồi thường với các hộ dân hoặc khởi kiện, hai là cắt bỏ phần đất chưa giải phóng mặt bằng này ra khỏi dự án. Thế nhưng vướng đất kênh rạch xen cài, bị gắn mác là đất công, chưa biết khi nào mới được hướng dẫn tháo gỡ. "Vướng đền bù thậm chí còn không khó khăn bằng vướng đất công xen cài", bà Loan nói.

Về nguồn tiền trả nợ cho Sunny, công ty dự tính bán những gì đang có để tất toán khoản nợ này. Nếu không bán thủy điện, thì phải bán dự án giá rẻ, nhưng đa số dự án còn dở dang pháp lý, không dễ bán. Vì vậy bán thủy điện là tối ưu nhất. Cuối tháng 3, HĐQT QCG đã ban hành nghị quyết về chủ trương chuyển nhượng nhà máy thủy điện IaGrai 1 tại xã Ia Tô, huyện Ia Grai, Gia Lai, thời gian thực hiện trong quý II.

"May mắn là công ty có thủy điện để bán, nếu chôn hết vốn vào bất động sản thì giờ không biết lấy gì trả nợ?", bà Loan trần tình.

CEO Quốc Cường Gia Lai thừa nhận khi cổ đông chất vấn bao giờ gỡ xong pháp lý cho Phước Kiển khiến bà chua xót, vì đây là trăn trở lớn nhất của bà nhưng hiện lực bất tòng tâm. Nhìn vào bức tranh các dự án bất động sản vướng pháp lý tại TP HCM, đến nay hơn 100 dự án vẫn đang chờ gỡ khó chưa xong. Vì vậy bà Loan xin cổ đông ghi nhận nỗ lực của công ty và kiên nhẫn chờ các quy định pháp luật mới được ban hành để gỡ điểm nghẽn trong thời gian tới.

Dự báo tình hình kinh doanh 2023 rất khó khăn do thị trường bất động sản trầm lắng, doanh nghiệp đặt kế hoạch doanh thu năm nay 900 tỷ đồng, giảm 29% so với năm ngoái, dự kiến lợi nhuận thu về 50 tỷ đồng, tăng 12,8%. Công ty sẽ cơ cấu lại nguồn vốn tại các công ty con và công ty liên kết để phù hợp với tình hình tài chính.

Tổng tài sản của công ty tính tới 31/3 đạt 9.733 tỷ đồng, trong đó hàng tồn kho chiếm 73% tổng tài sản với 7.093 tỷ đồng. Năm 2022, công ty đạt doanh thu 1.274 tỷ đồng, tăng 21% song lãi ròng chỉ đạt 25 tỷ đồng, giảm 62%.