Thế giới lâm vào cảnh thiếu máy bay, giá vé có thể tiếp tục tăng

Ngay khi nhu cầu du lịch khởi sắc và Trung Quốc mở cửa trở lại, thế giới lại đang thiếu máy bay trầm trọng.

Mặc dù các hãng hàng không trên thế giới từ United Airlines đến Air India đang đặt mua hoặc tìm cách để đặt hàng lên đến hàng trăm máy bay từ Boeing và Airbus, nhưng những hạn chế về chuỗi cung ứng khiến khách hàng phải chờ vài năm mới nhận được những đơn hàng này.

Hãng dịch vụ tài chính Jefferies ước tính hiện các đơn đặt hàng tồn đọng khoảng 12,270 máy bay. Điều này có thể khiến giá vé máy bay tiếp tục ở mức cao ngất ngưỡng và mọi thứ có thể trở nên tệ hơn trước khi khởi sắc trở lại.

“Mọi người đã quen với việc giá vé giảm trong đại dịch, nhưng Trung Quốc mở cửa trở lại sẽ khiến tình hình tệ hơn”, Ajay Awtaney, nhà sáng lập web LiveFromALounge.com cho rằng. "Không chỉ là sự thiếu hụt máy bay, giá vé tăng mà còn các yếu tố khác như giá dầu".

Boeing và Airbus – hai gã khổng lồ trong ngành sản xuất máy bay – đã bán hết những mẫu máy bay có lối đi đơn cho tới ít nhất là năm 2029.

Steve Udvar-Hazy, người sáng lập hãng cho thuê máy bay Air Lease, cho biết mọi chiếc máy bay được giao trong hai năm qua đều bị trễ.

"Chúng tôi chưa nhận được một chiếc máy bay nào đúng hẹn, dù đó là 737 Max, 787 hay A330, A350. Tệ nhất là dòng A321neo khi trễ tới sáu hoặc bảy tháng so với hợp đồng", Udvar-Hazy nói. Ông cho rằng tình trạng này do kết hợp của các vấn đề về chuỗi cung ứng, thiếu lao động...

Hàng ngàn máy bay vẫn “nằm đắp chiếu” tại các sa mạc trên khắp thế giới từ khi dịch Covid-19 bùng phát, các nước đóng cửa biên giới. Các hãng chưa những máy bay này trở lại đội ngũ vì nhiều chiếc cần bảo dưỡng ở cấp độ lớn sau một thời gian dài dừng bay hoặc họ đã có kế hoạch loại bỏ những tàu bay cũ này để thay mới. Đây cũng là một nguyên nhân gây ra việc thiếu hụt máy bay hiện nay.

Kết quả sau cùng sẽ là mức giá vé cao ngất ngưỡng, thậm chí có thể tăng thêm khi hoạt động đi công tác và du lịch khởi sắc trở lại. Điều này cũng có thể dẫn tới hành khách phải đi những chiếc máy bay cũ.

“Như một biện pháp cuối cùng, chúng ta có thể thấy các hãng bay kéo dài chu kỳ sở hữu máy bay”, Sunny Xi, người đứng đầu công ty tư vấn Oliver Wyman ở Singapore, cho hay. Những chiếc máy bay ở châu Á thông thường được sử dụng cho chu kỳ 12 năm, thấp hơn so với hầu hết khu vực khác. Tuy nhiên, trong quá trình tái cấu trúc trong vài năm qua, “một vài hãng bay đã kéo dài thời gian sử dụng máy bay và có thể làm điều này trong tương lai”, ông nói.

Giao hàng đúng hẹn là một vấn đề lớn với hai gã khổng lồ Boeing và Airbus lúc này. Airbus đã nhận đơn đặt hàng 6,100 máy bay thuộc dòng A320 và phải mất 8 năm mới có thể trả hết số này. Từ lâu, hãng đã lên kế hoạch sản xuất 75 chiếc mỗi tháng. Tuy nhiên, Airbus vừa lùi mục tiêu tăng sản lượng xuống từ năm 2025.

Năm nay, Boeing cũng nhận đơn đặt hàng khoảng 850 chiếc, bao gồm cả thoả thuận 100 chiếc thân rộng với United Airlines hồi tháng 12. Dù vậy, các nhà đầu tư của Boeing đang rất lo ngại về năng suất chậm chạp của nhà sản xuất này và cách giải quyết những khó khăn trong chuỗi cung ứng.

“Số lượng đơn hàng tồn đọng quá lớn đến nỗi một cuộc suy thoái cũng khó ảnh hưởng tới hoạt động sản xuất máy bay”, George Ferguson, Chuyên viên phân tích tại Bloomberg Intelligence, nhận định.