Thế giới đứng trước nguy cơ mới khi Iran đe dọa thực hiện bước đi "liều lĩnh"

Iran vừa thực hiện một bước đi "liều lĩnh" khi đe dọa rút khỏi Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân, động thái này của Iran có nguy cơ làm cả thế giới bước vào một kỷ nguyên mới nguy hiểm hơn.

Liên quan đến việc Anh, Pháp, Đức muốn đệ trình vấn đề hạt nhân Iran lên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, ngày 20/1 Đài truyền hình PressTV của Iran dẫn thông báo của Bộ trưởng Ngoại giao Iran Mohammad Javad Zarif cho biết, các cáo buộc của châu Âu thiếu căn cứ pháp lý, nếu như 3 quốc gia này tiếp tục có những hành động như vậy, Tehran sẽ rút khỏi một thỏa thuận khác quan trọng hơn, đó là Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).

Trước đó, nhằm trả đũa việc Mỹ sát hại Tướng Soleimani, Tehran cũng đã dừng các bước nhằm thu hẹp cam kết cần tuân thủ trong thỏa thuận hạt nhân ký kết năm 2015 và khẳng định hành động đáp trả này của Iran cũng phù hợp với Điều 36 của thỏa thuận hạt nhân. Iran cũng cáo buộc các quốc gia châu Âu không có động thái gì trước việc Mỹ đơn phương rút khỏi thỏa thuận và tái áp đặt các biện pháp trừng phạt Tehran.

Được biết, hồi tuần trước, Anh, Pháp và Đức đã kích hoạt quy trình giải quyết tranh chấp theo thỏa thuận hạt nhân ký kết năm 2015 giữa Iran và nhóm P5+1 (Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức) vì cho rằng Tehran đã vi phạm thỏa thuận. Nếu không được giải quyết trước ủy ban chung, vấn đề sẽ được tiếp tục đưa lên một ban cố vấn và cuối cùng có thể lên tới Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, dẫn tới việc tái áp đặt các biện pháp trừng phạt của Liên hợp quốc với Tehran.

Ông Zarif nêu rõ, trong 3 lá thư gửi hồi năm 2018, Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã cảnh báo cựu Đại diện cấp cao về chính sách an ninh và đối ngoại Liên minh châu Âu (EU) Federica Mogherini về những hậu quả tương tự. Nội dung thư nêu rõ nếu vấn đề bị đưa ra đến Hội đồng Bảo an thì Iran sẽ cân nhắc rút khỏi NPT sau khi xem xét các phương án khác.

Ngay sau khi Iran đưa ra tuyên bố về vấn đề hạt nhân, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov cho biết, Moscow hy vọng Iran sẽ không rút khỏi NPT và tiếp tục thực hiện theo các thỏa thuận được ký kết với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế. Cùng với đó, Iran không nên thực hiện các bước liều lĩnh, duy trì các nghĩa vụ theo NPT.

“Đây không hề là lập trường mới mẻ của phía Iran. Ở nhiều cấp độ khác nhau, trong quá khứ họ đã nhiều lần xác định lựa chọn như vậy. Các đồng nghiệp Iran nhận thức rõ, chúng tôi không coi việc đặt câu hỏi về cam kết của Iran đối với các nghĩa vụ của NPT là đúng đắn” ông Sergei Ryabkov nói.

Ngoài ra, Nga cảnh báo “những kẻ giấu mặt” ở châu Âu có thể “ảo tưởng” rằng chuyển toàn bộ vụ việc sang Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc sẽ giúp giải quyết vấn đề. Một bước đi như vậy có thể gây ra hậu quả tàn khốc và hiện nay là thời điểm quan trọng, các bên cần thận trọng và cân bằng trong hành động.

Iran đang phải đối phó với áp lực ngày càng gia tăng từ Mỹ và đồng minh, trong khi đó, Iran đang ở trong tình thế tương đối “cô lập”. Đây cũng là lý do Iran đang đi theo một hướng tiêu cực và nhiều nguy hiểm. Việc Iran đe dọa sẽ rút khỏi Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân sẽ có nguy cơ làm cho Iran “rơi xuống vực thẳm” và nhiều khả năng toàn bộ thế giới bước vào kỷ nguyên nguy hiểm hơn.

Thứ trưởng Ryabkov cũng khẳng định rằng, NPT là “chìa khóa” cho an ninh toàn cầu, nhất là trong bối cảnh lĩnh vực kiểm soát vũ khí và không phổ biến vũ khí hạt nhân đang thực sự đáng báo động, nhiều quốc gia đã âm thầm làm trái với các Hiệp ước này.