Thấy gì từ các vụ "xách tay" ma túy bằng đường hàng không?

Vụ việc bắt giữ trên 11kg ma túy vận chuyển trái phép qua đường hàng không liên quan đến một số tiếp viên hãng hàng không Vietnam Airlines vừa qua, cùng với một số chuyên án lớn do các lực lượng chức năng phát hiện gần đây cho thấy, tuyến hàng không, bưu điện đang trở thành điểm nóng về vận chuyển trái phép chất ma túy xuyên quốc gia.

Tổng cục Hải quan cho biết, trong 2 tháng đầu năm 2023, hoạt động của tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy, tiền chất qua biên giới vẫn diễn biến phức tạp. Đặc biệt, tại các sân bay quốc tế lớn như Nội Bài (Hà Nội), Tân Sơn Nhất (TP Hồ Chí Minh), các đối tượng đã lợi dụng hình thức chuyển phát, vận chuyển quốc tế bằng đường hàng không qua cửa khẩu sân bay hoặc bưu điện trở thành một trong những tuyến trọng điểm vận chuyển trái phép các chất ma túy từ nước ngoài về Việt Nam.

Ngoài ra, các đối tượng còn lợi dụng hình thức ký gửi hàng hóa quà biếu phi mậu dịch để vận chuyển trái phép chất ma túy bằng tuyến hàng không từ các nước châu Âu về Việt Nam và đi các nước tiêu thụ thông qua các doanh nghiệp chuyển phát trong nước và quốc tế. Bởi, đây là tuyến vận chuyển nhanh nhất, thuận tiện và nguỵ trang được với nhiều hình thức để vận chuyển ma tuý.

Gần đây, lực lượng Hải quan đã phối hợp với các cơ quan chức năng, nhất là lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy triệt phá nhiều vụ vận chuyển ma túy xuyên quốc gia qua đường hàng không có số lượng tang vật lớn, phương thức thủ đoạn tinh vi, nhằm qua mặt cơ quan chức năng.

Chi cục trưởng Chi cục Hải quan sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất Bùi Lê Hùng cho biết, ngày 16/3/2023, cán bộ công chức Đội Thủ tục hành lý nhập khẩu tiến hành làm thủ tục cho hành khách nhập cảnh và tổ bay từ chuyến bay số hiệu VN10 của Vietnam Airlines từ Pháp về Việt Nam. Khi tiến hành soi chiếu, bằng các biện pháp nghiệp vụ, cơ quan Hải quan đã phát hiện dấu hiệu bất thường trong hành lý của 4 tiếp viên hãng hàng không.

Mở kiểm tra các valy hành lý nghi vấn, cơ quan Hải quan phát hiện 8.400 gam viên nén màu xám và 3.080 gam chất bột màu trắng. Toàn bộ số hàng này được cất giấu tinh vi trong các tuýp kem đánh răng, nước súc miệng. Cơ quan Hải quan đã tiến hành lấy mẫu thử nhanh (bằng valy thuốc thử), kết quả mẫu thử có phản ứng dương tính với thuốc thử Methamphetamine, Ketamine.

Trước đó, ngày 12/1/2023, Cục Hải quan Hà Nội phối hợp với Phòng 3, Đội 5 (Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan); Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Công an TP Hà Nội); Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Công an tỉnh Bắc Ninh) phát hiện và bắt giữ 1 đối tượng với hành vi buôn bán, vận chuyển trái phép chất ma tuý (từ Hà Lan về Việt Nam), thu giữ 6.790 gam ketamine và 51,788 kg ma tuý tổng hợp MDMA. Đáng chú ý, số ma túy này được đối tượng đựng trong túi nilon, cất giấu tinh vi trong các túi kẹo socola đóng trong thùng carton hòng qua mặt lực lượng chức năng... Đặc biệt, vào cuối năm 2022, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Công an TP Hà Nội) đã phối hợp với Cục Hải quan Hà Nội tổ chức kiểm tra, phát hiện 3 vận đơn gồm 8 kiện hàng, trọng lượng hơn 205kg, được gửi từ Đức.

Trong các kiện hàng cất giấu 98 kg ma túy tổng hợp (gồm 45kg MDMA, 53kg ketamine và 2.000 gói "nước vui"). Công an TP Hà Nội, Cục Hải quan Hà Nội và Công an TP Hồ Chí Minh đã bắt giữ 3 đối tượng liên quan đến vụ việc.

Theo Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan), qua những vụ việc, chuyên án phá án thành công gần đây cho thấy, số lượng, tang vật thu giữ gần đây không còn dừng ở vài kg như những năm trước mà đã lên đến hàng chục, thậm chí hàng trăm kg trong mỗi vụ việc. Điểm chung từ các vụ bắt giữ ma túy số lượng lớn gần đây cho thấy hầu hết là ma túy tổng hợp. Đây là ma túy được điều chế từ tiền chất nên lượng sản xuất lớn, chi phí rẻ và đang được các đường dây tội phạm ma túy triệt để thực hiện.

Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh Nguyễn Hữu Nghiệp cho biết, từ đầu năm 2023 đến 14/3/2023, Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất đã phát hiện 44 vụ vi phạm về lĩnh vực Hải quan, trong đó bắt giữ vi phạm về ma túy 8 vụ khối lượng tang vật là gần 15 kg ma tuý các loại. Hiện, Đội Thủ tục hành lý nhập khẩu (Chi cục Hải quan cửa khẩu sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất) tập trung kiểm tra, kiểm soát các đối tượng với tần suất di chuyển thường xuyên, đặc biệt là các tuyến đường trọng điểm từ châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc... để sàng lọc, kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm.

Theo lực lượng chức năng, phương thức thủ đoạn được các đối tượng sử dụng để "nguỵ trang" là cất giấu ma tuý trong những hộp sữa, thực phẩm chức năng, hoá mỹ phẩm, gói kẹo, cà phê… Mới đây, lực lượng chức năng cũng đã có những cảnh báo về việc các đối tượng buôn bán ma tuý lợi dụng gửi qua đường hành lý xách tay của khách nhập cảnh, xuất cảnh, du học sinh, người đi công tác tại nước ngoài.

Đặc biệt, có những vụ việc các đối tượng còn lợi dụng người nước ngoài mắc bệnh hiểm nghèo để vận chuyển ma túy nhập cảnh vào Việt Nam. Các đối tượng sử dụng nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, thường xuyên thay đổi cách thức nên người dân cần cảnh giác.

Về giải pháp đấu tranh trong thời gian tới, ông Nguyễn Văn Ổn, Phó Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) cho biết, qua các vụ việc Hải quan và các lực lượng phát hiện, ngăn chặn, bắt giữ thì đa phần là ma tuý tổng hợp.

Khi chúng ta đánh mạnh, triệt phá các đường dây tội phạm ma túy xuyên quốc gia, các đối tượng có thể thực hiện việc sản xuất ma túy tổng hợp ngay ở trong nước. Do vậy, công tác quản lý nhà nước về hải quan đối với mặt hàng tiền chất cần được tiếp tục chú trọng hơn nữa. Cục Điều tra chống buôn lậu đã tham mưu cho lãnh đạo Tổng cục Hải quan xây dựng kế hoạch kiểm soát tiền chất trên phạm vi toàn ngành.

Trong đó, chỉ đạo lực lượng kiểm soát ma túy toàn ngành xác định tốt các phương thức, thủ đoạn, địa bàn trọng điểm, đặc biệt là tuyến hàng không, bưu điện để tổ chức ngăn chặn, bắt giữ kịp thời.

Với các vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép ma túy trong địa bàn hoạt động hải quan, cơ quan Hải quan phải là đơn vị chủ trì, chủ động, ngoài địa bàn sẽ phối hợp với các lực lượng chức năng, đặc biệt là với Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Bộ Công an) để đấu tranh, xử lý.