Thanh tra Chính phủ chỉ ra một loại vi phạm trong quản lý đất đai, khai thác khoáng sản, đầu tư xây dựng

Thanh tra Chính phủ vừa ban hành Thông báo kết luận thanh tra về việc thanh tra trách nhiệm của UBND tỉnh trong quản lý, sử dụng đất đai, đất có nguồn gốc từ các nông, lâm trường; hoạt động khai thác cát, đất, đá, sỏi và quản lý đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh Gia Lai.

Thanh tra chỉ ra một loạt vi phạm trong quản lý đất đai có nguồn gốc từ các nông, lâm trường

Thời kỳ thanh tra từ 1/1/2016 đến ngày 31/12/2020 (những nội dung liên quan có thể xem xét trước hoặc sau thời kỳ trên).

Theo đó, kết luận của Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, về việc chấp hành chính sách pháp luật trong quản lý, sử dụng đất đai có nguồn gốc từ các nông lâm trường, UBND tỉnh Gia Lai đã ban hành nhiều văn bản để quản lý đất đai, nhưng có văn bản ban hành chậm, không toàn diện, có nội dung chưa thực hiện theo quy định của pháp luật đất đai, dẫn đến mất quyền lợi của người sử dụng đất khi bị thu hồi đất, nguy cơ gây thất thu ngân sách nhà nước khi chuyển mục đích đất trồng lúa sang mục đích phi nông nghiệp,…

Công tác lập, phê duyệt Kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cáp huyện còn chậm, vi phạm trình tự, thủ tục. Việc xây dựng ban hành Bảng giá đất giai đoạn 2020-2024, hệ số điều chỉnh giá đất hàng năm, tỷ lệ (%) hàng năm trong giai đoạn 2016-2020 còn vi phạm về trình tự, chưa sát giá thị trường.

Diện tích rừng tự nhiên năm 2017 giảm nhiều so với kiểm kê rừng năm 2014 (giảm 12.030,08ha). UBND tỉnh chưa ban hành quyết định phê duyệt điều chỉnh quy hoạch 3 loại rừng, chưa lập Kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng, không ban hành Khung giá rừng (từ năm 2020 trở về trước) là không đúng quy dịnh của Luật Bảo vệ và Phát triển rừng năm 2024.

Tình trạng khai thác, phá rừng trái pháp luật trên địa bàn tinh Gia Lai diễn biến phức tạp với diện tích rừng bị phá là 9.992,77ha, nhưng còn 71/165 vụ việc tạm đình chỉ điều tra hoặc xử lý hành chính, cần phải được giám sát công tác điều tra, truy tố để tránh bỏ lọt tội phạm.

Kết luận của Thanh tra Chính phủ cũng chỉ rõ, trong quản lý sử dụng quỹ đất bàn giao về địa phương, đất công ích; việc giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất (đối với các hộ gia đình), cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khu vực đô thị còn để xảy ra vi phạm. Có 24 cuộc đấu giá đất vi phạm trình tự, thủ tục…

Trong quản lý sử dụng đất của doanh nghiệp cổ phần hóa còn để vi phạm diễn ra trong thời gian dài. Việc quản lý sử dụng đất nông lâm trường cũng để xảy ra một số vi phạm như để người dân lấn chiếm; kiểm kê, đánh giá, theo dõi diễn biến tài nguyên rừng chưa chính xác,...

Trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất, cơ quan chức năng chưa có biện pháp đôn đốc thu nộp về ngân sách nhà nước đối với số tiền sử dụng đất (29.442 triệu đồng), tiền thuê đất (30.722 triệu đồng) của người sử dụng còn nợ và tiền phạt chậm nộp là chưa làm hết trách nhiệm.

Việc miễn tiền thuê đất còn để xảy ra vi phạm, có nguy cơ thất thu ngân sách nhà nước (Công ty Thủy điện An Khê, dự án Trường học ASEAN).

Công tác quản lý, cấp phép, giám sát hoạt động khoáng sản còn để xảy ra một số thiếu sót như: Thiếu kiểm tra, giám sát, quản lý và chưa kịp thời xử lý đối với các vi phạm tại 8 dự án được thanh tra; việc cấp phép khai thác khoáng sản 3 dự án không thông qua đấu giá, gây lãng phí nguồn tài nguyên khoảng sản, vi phạm quy định của Luật Khoáng sản, Luật Đất đai,… Còn xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép tại xã Ia Sao, thị xã Ayun Pa vi phạm Điều 18 Luật Khoáng sản 2010 nhưng chưa được cơ quan chức năng xử lý theo quy định.

Đề nghị chuyển hồ sơ vi phạm đấu thầu sang cơ quan chức năng để điều tra, xử lý

Về công tác quản lý đầu tư xây dựng, đối với các dự án vốn ngoài ngân sách, kết luận của Thanh tra Chính phủ nêu rõ: Công tác kiểm tra, giám sát, nắm bắt tiến độ, tình hình thực hiện các dự án đầu tư chưa thường xuyên, thiếu kịp thời, thiếu kiên quyết. Còn nhiều dự án có thời điểm không quản lý, theo dõi, giám sát tiến độ đầu tư, thể hiện buông lỏng quản lý.

Về việc quản lý đầu tư công và thanh tra các dự án vốn ngân sách, UBND tỉnh chậm xây dựng văn bản công bố giá vật liệu trên địa bàn tỉnh, gây khó khăn trong công tác lập dự toán các dự án đầu tư. Việc lập, thẩm định, phê duyệt, thực hiện Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 còn để xảy ra nhiều tồn tại, vi phạm, thiếu sót.

Trong xử lý vi phạm hoạt động đấu thầu còn thiếu nghiêm túc, để các nhà thầu có vi phạm các hành vi bị cấm được tiếp tục tham gia và trúng nhiều gói thầu (Công ty TNHH Trang Khuê; Công ty TNHH Thanh Việt; Công ty TNHH xây dựng Xuân Hương), UBND tỉnh cần chỉ đạo các cơ quan có liên quan, UBND huyện Ia Pa chuyển hồ sơ sang cơ quan chức năng để điều tra xử lý theo quy định đối với các vi phạm.

Trong công tác quản lý nguồn vốn đầu tư, còn để nhà thầu chiếm dụng vốn tạm ứng quá hạn kéo dài với số tiền 50.348 triệu đồng,… Công tác quản lý nhà nước đối với nghiệm thu, thanh quyết toán còn nhiều tồn tại, thiếu sót. Công tác quản lý chất lượng công trình chưa được quan tâm, thiếu kiểm tra, giám sát dẫn đến một số chủ đầu tư còn vi phạm về trách nhiệm quản lý chất lượng công trình…

Buông lỏng quản lý sử dụng đất, giám sát đầu tư để xảy ra vi phạm

Về việc quản lý, giám sát quyền, nghĩa vụ của người sử dụng đất, quản lý giám sát đầu tư đối với một số dự án ngoài ngân sách UBND tỉnh còn buông lỏng quản lý sử dụng đất, quản lý giám sát đầu tư, để xảy ra vi phạm.

Điển hình như: Cấp chủ trương đầu tư khi chủ đầu tư không đảm bảo năng lực tài chính; miễn tiền thuê đất sai quy định; có dự án xây dựng trên đất quy hoạch lâm nghiệp chưa được chuyển mục đích sử dụng đất (Nhà máy điện Yang Trung, Nhà máy điện Chơ Long); áp dụng phương pháp xác định giá đất cụ thể không đúng; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất khi chủ đầu tư chưa ký hợp đồng thuê đất, chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính; để doanh nghiệp nợ tiền thuê đất kéo dài nhiều năm nhưng không kiên quyết xử lý (Công ty CP Tập đoàn Đức Long Gia Lai),…

Để xảy ra nhiều vi phạm trong quản lý xây dựng đô thị

Kết luận của Thanh tra Chính phủ cũng chỉ rõ những tồn tại, hạn chế về quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị; quản lý trật tự xây dựng đô thị trên địa bàn thành phố Pleiku.

Cụ thể, UBND tỉnh, Sở KHĐT, Sở Xây dựng đã buông lỏng quản lý, thiếu tập trung trong chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra giám sát công tác quy hoạch. Việc thực hiện quy hoạch không đáp ứng được mục tiêu đề ra.

Một số quy hoạch phải bổ sung, chỉnh sửa nhiều lần, thời gian lập kéo dài quá thời hạn quy định đã ảnh hưởng trực tiếp tới phát triển KTXH tại địa phương và việc triển khai xây dựng kết cấu hạ tầng, làm cản trở sự phát triển liên kết vùng, khu kinh tế và phát triển đô thị;…

Tình hình vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn thành phố Pleiku còn phức tạp, có biểu hiện buông lỏng quản lý, thiếu kiên quyết trong chỉ đạo xử lý, để xảy ra nhiều vi phạm.

Điển hình một số vi phạm trên địa bàn thành phố Pleiku, chưa được cơ quan chức năng xử lý dứt điểm như: Công trình xây dựng Homestay Tiên Sơn, xã Tân Sơn; Nhà hàng Sơn Thủy Mộc tại hẻm 338, đường Trường Chinh, phường Hội Phú; tình hình vi phạm tràn lan của nhiều công trình phường Hội Phú; Công trình Đại lý Toyota Gia Lai tại số 540 đường Trường Chinh,…

Thanh tra Chính phủ kiến nghị xử lý trách nhiệm một loạt tập thể, cá nhân

Kết luận của Thanh tra Chính phủ đã chỉ rõ trách nhiệm của các chủ thể để xảy ra vi phạm, thiếu sót nêu trên, cũng như trách nhiệm của tập thể lãnh đạo UBND tỉnh, tập thể lãnh đạo các sở (KHĐT, TNMT, Tài chính, NNPTNT, Xây dựng), tập thể lãnh đạo thành phố Pleiku, các huyện, thị xã, đơn vị đã được thanh tra (An Khê, Ayun Pa, Đắk Đoa, Chư Sê, Chư Prông, Đức Cơ, Kbang, Ia Grai); người xử lý, trình, ký văn bản có liên quan.

Trên cơ sở đó, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm của tập thể, cá nhân lãnh đạo UBND tỉnh Gia Lai giai đoạn 2016-2020 và giai đoạn có liên quan về những thiếu sót, tồn tại, vi phạm liên quan đến trách nhiệm quản lý, điều hành được nêu trong kết luận thanh tra.

Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị UBND tỉnh Gia Lai tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm cá nhân Chủ tịch, các Phó Chủ tịch UBND tỉnh giai đoạn 2016-2020 và giai đoạn có liên quan về những thiếu sót, tồn tại, vi phạm được nêu trong kết luận thanh tra.

Đồng thời Thanh tra Chính phủ yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai khẩn trương triển khai thực hiện, khắc phục, xử lý đối với các tồn tại, vi phạm đã được nêu tại Kết luận thanh tra theo quy định của pháp luật, báo cáo kết quả về Thanh tra Chính phủ.