Thanh khoản mất hút nhưng dư nợ margin vẫn tăng quý 3?

TTCK đang trải qua giai đoạn đầy sóng gió với những nhịp giảm nhanh và sâu, thậm chí, VN-Index còn có thủng mốc 1.000 điểm, tương ứng mức giảm khoảng 35% so với đỉnh được thiết lập vào đầu tháng 4.

1. Thị trường downtrend, thanh khoản mất hút

TTCK đang trải qua giai đoạn đầy sóng gió với những nhịp giảm nhanh và sâu, thậm chí, VN-Index còn có thủng mốc 1.000 điểm, tương ứng mức giảm khoảng 35% so với đỉnh được thiết lập vào đầu tháng 4.

Tâm lý chán nản khiến thanh khoản thị trường “mất hút” với giá trị giao dịch xuống mức thấp kỷ lục. Giá trị giao dịch khớp lệnh trung bình trên HOSE tính từ đầu tháng 10 đến thời điểm hiện tại chỉ đạt xấp xỉ 9.400 tỷ đồng, thậm chí có phiên thanh khoản tụt xuống ngưỡng cực thấp trong vòng 2 năm qua.

Thị trường diễn biến kém như vậy, nhưng lạ thay dư nợ cho vay toàn thị trường lại tăng trở lại trong quý 3 sau khi sụt giảm mạnh vào quý trước đó.

2. Dư nợ vẫn tăng trong quý 3?

Dư nợ cho vay của các công ty chứng khoán tính tới cuối quý 3/2022 vào khoảng 165.000 tỷ đồng (~6,8 tỷ USD), tăng nhẹ khoảng 15.000 tỷ so với quý trước. Trong số 165.000 tỷ đồng dư nợ cho vay, ước tính có khoảng 155.000 tỷ đồng là dư nợ cho vay margin, còn lại là ứng trước tiền bán.

*Nguyên nhân của hiện tượng lạ này:

- Dư nợ margin của nhà đầu tư cá nhân "nhỏ lẻ" đã giảm khoảng 15-20% trong quý 3 . Hiện tại, nhà đầu tư nào bị Force Sell đã bị bán hết trong giai đoạn giữa tháng 10, bởi với tâm lý "chim sợ cành cong" ít ai dám mạo hiểm dùng đòn bẩy khi thị trường nhiều biến động như hiện tại. Với những nhà đầu tư còn trụ lại, nếu còn “kẹp” margin thì chắc chắn thua lỗ khá nặng nề.

=> Nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ hiện tại có mức đòn bẩy ở mức thấp và rủi ro margin ở nhóm này không cao.

- Kênh cho vay ký quỹ của các CTCK hiện tại đóng vai trò phần nào cân nguồn cho việc siết chặt thị trường trái phiếu và hết room tín dụng . Khi các nguồn cho vay bị siết chặt, có nhiều trường hợp lãnh đạo doanh nghiệp và cổ đông lớn có thể đi vay margin các CTCK.

=> Hiện tại, nguồn tiền của các CTCK còn khá nhiều, xu hướng vay margin tại các CTCK vẫn có thể tiếp diễn trong quý 4.

Tuy nhiều CTCK thận trọng đã giảm danh mục cho vay với các mã nhạy cảm, tuy nhiên khẩu vị rủi ro của các công ty khác nhau. Vẫn sẽ có những đơn vị chấp nhận cho vay những thương vụ rủi ro với giá cao.

* Lời khuyên dành cho NĐT

Vĩ mô không phải là yếu tố quyết định thị trường 1-2 tuần tới mà là câu chuyện dòng tiền. Do đó, thời điểm này nhà đầu tư nhỏ lẻ vẫn nên thận trọng và việc quản trị rủi ro vẫn nên đặt lên hàng đầu.