Thành 'con nợ' của ngân hàng khi bị mạo danh mở thẻ tín dụng

Không mở tài khoản hay làm thẻ tín dụng nhưng bỗng một ngày chị Hoa phát hiện mình là "con nợ xấu" của bốn ngân hàng với số tiền tới 400 triệu đồng.

Giữa tháng 3, chị Hoa, trú quận Hoàn Kiếm được nhân viên ngân hàng, nơi đang có tài khoản giao dịch, thông báo chị đang bị bốn khoản nợ xấu ở bốn ngân hàng khác. Nguyên nhân do chị tiêu dùng bằng thẻ tín dụng song đến hạn chưa thanh toán.

Người phụ nữ hơn 40 tuổi sững người vì chỉ sử dụng tài khoản, thẻ tín dụng và thực hiện các giao dịch tại ngân hàng này, không liên quan gì bốn ngân hàng trên. Chị cũng chưa từng đưa giấy tờ cá nhân cho ai hay nhờ ký thay thủ tục. Trước khi phát hiện khoản nợ "trên trời rơi xuống" Hoa không được bốn ngân hàng thông báo.

Bỏ dở công việc trong nhiều ngày, chị mang chứng minh thư nhân dân, sổ hộ khẩu bản gốc đến bốn ngân hàng đề nghị làm rõ. Khi xác định chị Hoa bị kẻ gian làm giả giấy tờ mở thẻ tín dụng, ba ngân hàng đã khóa thẻ. Thông tin nợ xấu trên hệ thống CIC (Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia, Ngân hàng Nhà nước) được giải quyết.

Nhưng ở ngân hàng thứ 4 thời gian lâu hơn thế. Đối chiếu thông tin, chuyên viên ngân hàng xác định hồ sơ đang lưu giữ của chủ thẻ là giả mạo. "Khi được xem, tôi thấy chứng minh thư và sổ hộ khẩu là giả. Chỉ có số chứng minh thư nhân dân và địa chỉ là trùng khớp với thông tin cá nhân của tôi. Ảnh, quê quán, thông tin hộ khẩu đều sai lệch", chị nói.

Chị đánh giá "nghiệp vụ của nhân viên ngân hàng kém" cùng với quy trình thẩm định lỏng lẻo đã tạo điều kiện cho kẻ gian. Hơn nữa, nhân viên ngân hàng cho hay cũng không đến tận nơi thẩm định mà ký hợp đồng và giao thẻ tín dụng ở ngay quá cà phê.

Chị cho hay "trên hệ thống CIC vẫn hiển thị thông tin nợ xấu tại ngân hàng này". Ngày 23/5, đại diện ngân hàng nói với VnExpress sau khi nhận phản ánh đã làm các thủ tục để khóa thẻ tín dụng mở bằng giấy tờ giả.

"Ngân hàng đã phối hợp với CIC để xóa nợ xấu cho chị trên hệ thống", vị này nói và cho hay ngân hàng đang tiếp tục xác minh về hành vi của kẻ làm giả giấy tờ.

Như chị Hoa, cách đây vài tháng, anh Hoàng, chủ công ty kinh doanh điện máy ở Hà Nội, nhận được thông báo của một ngân hàng về việc đang có khoản nợ xấu do tiêu dùng qua thẻ tín dụng nhiều tháng mà chưa thanh toán. Sau khi cùng ngân hàng đối chiếu thông tin, anh Hoàng mới biết thẻ được mở qua chứng minh thư của anh nhưng ảnh cùng chữ ký và số điện thoại lại của người khác.

Vì không muốn làm to chuyện, anh Hoàng chỉ đề nghị ngân hàng khóa thẻ tín dụng và giúp thông báo để xóa phần nợ xấu. Tuy vậy đến vài tháng sau trên hệ thống CIC vẫn hiển thị nên doanh nghiệp của anh liên tiếp bị các ngân hàng từ chối cho vay dù có tài sản đảm bảo.

Anh Hoàng cho rằng ngân hàng "quá dễ dãi", chỉ mở thẻ tín dụng với chứng minh thư mà không rõ là thật hay giả. Theo anh, thông tin của người dân hiện nay bị lộ tràn lan nhưng sự tắc trách của nhân viên ngân hàng cũng tạo điều kiện cho kẻ gian phạm tội.

Việc làm giả giấy tờ cá nhân để lừa đảo lấy tiền của ngân hàng xảy ra nhiều trong gần đây. Hồi tháng 4, Cục Cảnh sát hình sự Bộ Công an khởi tố 5 bị can về tội Sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông chiếm đoạt tài sản. Những người này bị cáo buộc lên mạng xã hội Facebook để thu thập thông tin tài khoản, số điện thoại, hình ảnh của nhiều người. Chúng sau đó làm giả căn cước công dân, chứng minh thư nhân dân với dữ liệu này.

Các nghi phạm sẽ vờ là chủ nhân, cầm giấy tờ giả đến ngân hàng yêu cầu thay đổi số điện thoại, nhận mã OTP nhằm chiếm quyền sử dụng, chuyển tiền sang tài khoản khác. Cảnh sát xác định, nhóm này đã thực hiện hơn 10 vụ chuyển tiền, chiếm đoạt trên 17 tỷ đồng.

Ở một vụ án khác xảy ra hồi năm 2021, Nguyễn Trường Vũ, 32 tuổi, bị Công an quận 10, TP HCM bắt với cáo buộc Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Vũ khai mua nhiều loại giấy tờ giả để hợp thức hóa hồ sơ xin cấp thẻ tín dụng các ngân hàng. Khi hồ sơ xin hạn mức tín dụng được duyệt, anh ta rút hết tiền và không hoàn trả.

Một chuyên gia về lĩnh vực ngân hàng đánh giá việc kẻ gian làm giả giấy tờ để vay vốn ngân hàng hay mở thẻ tín dụng hiện khá phổ biến. Chúng thường lợi dụng mạng xã hội và dùng các thủ đoạn tinh vi để lừa người dân cung cấp hình ảnh, giấy tờ tùy thân...

Chuyên gia công nghệ Ngô Minh Hiếu cho hay nhiều người "vô tư" khi chia sẻ thông tin cá nhân lên mạng xã hội dẫn đến bị lộ lọt. Bên cạnh đó, kẻ gian lại dùng nhiều thủ đoạn để thu thập thông tin cá nhân như tạo ra trang web giả nhận thưởng để thu thập lấy dữ liệu chứng minh thư, địa chỉ, số điện thoại, số tài khoản ngân hàng.

Một cách phổ biến khác là mua dữ liệu cá nhân ở "chợ đen" trên mạng xã hội Telegram. "Chúng chỉ cần đưa số điện thoại và chi một USD là có thể mua được thông tin của người dùng như ngày tháng năm sinh, dữ liệu thuê bao, số điện thoại, địa chỉ, hộ khẩu...", ông Hiếu nói.

Trước vấn nạn trên, nhiều ngân hàng khuyến cáo khách hàng không cung cấp hình ảnh, giấy tờ tùy thân cho người khác; không chia sẻ mã OTP cho bất kỳ ai kể cả người thân hay nhân viên ngân hàng. Bên cạnh đó, khách hàng cũng không để ai ký thay hồ sơ, giấy tờ trong bất kỳ trường hợp nào.

Người dân khi nghi ngờ thông tin cá nhân bị chiếm đoạt dẫn đến nợ xấu hãy truy cập hệ thống của CIC để tra cứu thông tin tín dụng, nợ xấu, điểm tín dụng của bản thân. Từ đây, người dân sẽ tự giám sát thông tin cá nhân và mức độ tín dụng để phát hiện thông tin sai sót, gian lận, hỗ trợ cơ quan quản lý.