Thận trọng để tránh những biến động trong ngắn hạn trên thị trường chứng khoán

Nhìn về trung và dài hạn, thị trường chứng khoán Việt Nam có nhiều dư địa để tăng trưởng, nhất là khi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) mạnh tay cắt giảm lãi suất. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần thận trọng để tránh những biến động trong ngắn hạn.

Trong phiên họp chính sách vừa qua, Fed đã đưa ra quyết định hạ lãi suất 0,5% (giảm 50 điểm cơ bản), cao gấp đôi so với dự báo trước đó.

Thị trường phản ứng bất ngờ

Ngay lập tức, trên thị trường thế giới, các tài sản như chứng khoán, vàng tăng rất mạnh, thậm chí giá vàng xác lập thêm mốc lịch sử mới sau thông tin trên do chỉ số USD Index giảm chạm mốc 100 điểm.

Tuy vậy, vào cuối phiên giao dịch của thị trường chứng khoán (TTCK) Mỹ, đặc biệt là sau giờ giao dịch chính thức, USD Index bất ngờ tăng vọt trở lại, vượt qua 101 điểm, đẩy vàng và chứng khoán lao dốc.

Diễn biến thị trường cho thấy nhà đầu tư phấn khích với động thái của Fed, kỳ vọng Fed sẽ tiếp tục hạ lãi suất nhiều lần tiếp theo. Tuy nhiên, thị trường vẫn còn nhiều yếu tố đẩy USD mạnh lên, khiến thị trường tài chính bị gây áp lực ngay sau đó.

Tại Việt Nam, ngay trong phiên giao dịch sáng 19/9, đón nhận thông tin quan trọng từ bên ngoài với việc Fed cắt giảm lãi suất, thị trường tăng điểm từ sớm và chạm gần tới ngưỡng 1.270 điểm khá nhanh.

Thế nhưng, áp lực bán đã bất ngờ mạnh trở lại và khiến VN-Index thoái lui khi chưa kịp chinh phục mốc 1.270 điểm. VN-Index sau đó thêm một nhịp cố gắng lấy lại ngưỡng này không thành và lại bị đẩy ngược xuống gần tham chiếu sau hơn 1 giờ giao dịch. Bảng điện tử phân hoá và khá ảm đạm.

Nhìn chung, TTCK phiên 19/9 không có yếu tố mới về điểm số. Chỉ số VN-Index chỉ giao dịch xanh nhẹ trên mức tham chiếu và nới nhẹ khi đóng cửa. Mức tăng này không lớn và cũng không được như kỳ vọng của nhà đầu tư.

Theo lý giải của ông Phan Dũng Khánh, Giám đốc Tư vấn Đầu tư Maybank Investment Bank, Fed hạ lãi suất khi lạm phát vẫn chưa về mức mục tiêu và có thể kích hoạt hàng loạt động thái hạ lãi suất của ngân hàng trung ương các nước khác, từ đó kéo theo đồng tiền các quốc gia này giảm mạnh hơn so với USD, kéo USD Index tăng điểm.

Bên cạnh đó, tuy hạ lãi suất nhưng Fed vẫn “cài thêm dây bảo hiểm” cho mình khi tiếp tục duy trì chương trình "thắt chặt định lượng", giảm dần quy mô nắm giữ trái phiếu. Bảng cân đối kế toán của Fed hiện đã giảm xuống còn 7.200 tỷ USD, giảm khoảng 1.700 tỷ USD so với đỉnh điểm, cho thấy sự thắt chặt tiền tệ vẫn còn. Điều này phù hợp với dự kiến của Fed là lãi suất hạ nhưng phải đến năm 2026 mới hạ về mức trung tính. Có nghĩa là kỷ nguyên tiền rẻ vẫn còn xa.

Ngoài ra, nếu nền kinh tế thế giới vẫn tăng trưởng chậm hoặc có nguy cơ suy thoái thì hành động hạ lãi suất của Fed sẽ là không đủ.

“Khả năng USD khó giảm giá mạnh, TTCK Việt Nam dù được hưởng lợi từ quyết định này của Fed, song có thể vẫn giữ xu hướng giằng co, chưa dễ vượt mức 1.300 một cách bền vững”, ông Khánh nhấn mạnh.

Tương tự, ông Nguyễn Đức Khang, Trưởng phòng Phân tích Chứng khoán Pinetree cho rằng quyết định của Fed có tác động tích cực, song nhà đầu tư không nên kỳ vọng vào việc TTCK tăng mạnh, do đây không phải điều gì hoàn toàn mới, mà đã được thị trường kỳ vọng và phản ánh ít nhiều vào mặt bằng giá.

Còn ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường, Chứng khoán VPS cho biết, Fed hạ lãi suất nhưng giới đầu tư có nghi ngại nhất định. Dữ liệu quá khứ cho thấy TTCK có biến động khó lường vào thời điểm Fed hạ lãi suất. Trong 3 - 6 tháng sau khi hạ lãi suất, kể cả có suy thoái hay không suy thoái kinh tế, TTCK có một khoảng điều chỉnh giảm (gap down), rồi sau mới đi lên.

“Nhìn về trung và dài hạn, TTCK có nhiều dư địa để tăng trưởng trong 2 - 3 năm tới, nhưng cần thận trọng để tránh những biến động trong ngắn hạn”, ông Sơn nhận định.

Dư địa tăng trưởng trong 2-3 năm tới

Thực tế, yếu tố tích cực với TTCK vẫn còn ở phía trước, khi Fed tiếp tục giảm thêm lãi suất với mục tiêu về khoảng 2,75% - 3% vào cuối năm 2026. Nếu Fed thực sự hành động một cách quyết liệt, giới phân tích cho rằng đây sẽ là yếu tố rất tích cực để hỗ trợ TTCK.

Mặt khác, một thông tin khác tích cực không kém liên quan đến TTCK là việc Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư 68/2024/TT-BTC, cho phép nhà đầu tư tổ chức nước ngoài mua cổ phiếu không cần ký quỹ 100% tiền, có hiệu lực từ đầu tháng 11/2024.

Theo giới phân tích, Thông tư 68 là một bước quan trọng để TTCK Việt Nam được FTSE Russell xem xét nâng hạng lên thị trường mới nổi vào năm 2025.

Chứng khoán Mirae Asset (MAS) nhận định, một khi được nâng hạng, TTCK Việt Nam có thể thu hút dòng tiền từ các quỹ lớn như Vanguard FTSE Emerging Markets ETF. MAS ước tính chỉ cần thu hút khoảng 0,6% tỷ trọng đầu tư của quỹ lớn, Việt Nam có thể được giải ngân khoảng 474 triệu USD. Dòng tiền ngoại không chỉ đến từ các quỹ sử dụng chỉ số FTSE Emerging Markets Index làm tham chiếu, mà còn từ những quỹ khác khi TTCK được nâng hạng.

Đồng quan điểm, SSI Research cho biết Thông tư 68 là một bước tiến gần hơn để TTCK Việt Nam đáp ứng các yêu cầu nâng hạng lên thị trường mới nổi của FTSE Russell. Ước tính sơ bộ, dòng vốn từ các quỹ ETF có thể lên đến 1,7 tỷ USD, chưa tính dòng vốn từ các quỹ chủ động. FTSE Russell ước tính tổng tài sản từ các quỹ chủ động gấp 5 lần so với các quỹ ETF.

"Lúc này, kỳ vọng dòng vốn ngoại sẽ dừng chu trình bán ròng suốt gần 2 năm qua và mua ròng trở lại. Gần đây, đã có dấu hiệu cho thấy khối ngoại quay trở lại ở một số TTCK xung quanh như Thái Lan, Indonesia", ông Khang nhận xét.

Ông Lê Tự Quốc Hưng, Trưởng Phòng Cao cấp Trung tâm Phân tích - Công ty Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), cho rằng khi Fed bước vào chu kỳ giảm lãi suất, chênh lệch lãi suất giữa các cặp tiền sẽ bắt đầu xu hướng thu hẹp. Đồng USD sẽ yếu đi một cách tương đối so với các đồng tiền khác. Nói cách khác, áp lực lên các đồng tiền khác sẽ giảm, nhất là ở các nền kinh tế đang phát triển như Việt Nam, nơi dòng vốn ngoại đóng vai trò đáng kể trong việc đầu tư và thúc đẩy kinh tế.

Khi lãi suất đồng USD hạ nhiệt dần sẽ tạo môi trường thuận lợi để Ngân hàng Nhà nước duy trì chính sách hỗ trợ với mặt bằng lãi suất thấp nhằm hỗ trợ nền kinh tế duy trì mức tăng trưởng tiềm năng trong giai đoạn hiện tại (6% - 7%/năm). Hầu hết các nhóm ngành cũng có thể kỳ vọng việc kinh doanh sáng sủa hơn khi lãi suất giảm.