Tesla là một nhà sản xuất ô tô, không phải là một công ty công nghệ?

Sau khi vốn hoá thị trường của Tesla vượt Toyota rồi sau đó trở thành hãng xe có giá trị nhất thế giới vào mùa hè năm 2020, những fan hâm mộ tận tuỵ của hãng bắt đầu triển khai một phương thức đo lường vốn hoá mới.

Khi giá cổ phiếu của Tesla mới tăng, vốn hoá của họ lớn hơn 2 nhà sản xuất xe ô tô tiếp theo cộng lại, sau đó là lớn hơn 5 công ty tiếp theo cộng lại và rồi lớn hơn đến 10 công ty cộng lại.

Một năm sau, vốn hoá thị trường của Tesla vượt 1.200 tỷ USD, lớn hơn hầu hết các hãng xe ô tô khác cộng lại. Kể từ sau đó, vốn hoá Tesla đã mất 72% giá trị - thổi bay mức vốn hoá cũng vượt giá trị của hầu hết các hãng xe trong cả ngành cộng lại. Tài sản của Elon Musk cũng vì thế mà bốc hơi tới 200 tỷ USD.

Mọi chuyện tiếp tục tồi tệ hơn nữa vào ngày 3/1, khi Tesla thông báo không đạt dự báo của các chuyên gia phân tích về số lượng xe giao trong quý thứ 3 liên tiếp. Chưa dừng lại ở đó, họ còn báo cáo rằng khoảng cách giữa sản lượng sản xuất được và lượng xe giao đang tăng lên - chỉ báo cho thấy nhu cầu đang giảm với xe điện.

Những thông tin này đã khiến cổ phiếu của Tesla đã giảm 12%, mất gần 50 tỷ USD trong 1 ngày - con số tương đương với mức vốn hoá của Ford. Mặc dù những nhà đầu tư lạc quan hiện đang hoài nghi về việc Musk có thể thực hiện lời hứa làm ra 20 triệu chiếc xe ô tô 1 năm vào năm 2030 hay hệ thống Autopilot của Tesla liệu đã gần trở thành hệ thống lái xe hoàn toàn tự động thay đổi thế giới hay chưa.

Tuy nhiên, lý do chính khiến thị trường điều chỉnh lại triển vọng của Tesla là bởi họ nhận ra rằng công ty này là nhà sản xuất ô tô và rằng ông chủ của họ không phải là… siêu nhân.

Musk luôn ca tụng hãng xe của ông là 1 công ty công nghệ - một gã khổng lồ kỹ thuật số như Alphabet, Apple hay Meta chứ không phải những “ông già” như Toyota hay Volkswagen. Trong một thời gian các cổ phiếu công nghệ tăng vọt trong bối cảnh bùng nổ thời đại đại dịch với tất cả mọi thứ liên quan tới kỹ thuật số. Sau đó mọi thứ bắt đầu sụt giảm vào năm ngoái khi tăng trưởng bắt đầu chậm lại và lãi suất cao hơn.

Trong thời gian vừa qua, cổ phiếu Tesla đã trải qua sự điều chỉnh mạnh hơn cả 1 công ty công nghệ lớn. Những hoạn nạn mà họ trải qua dường như trở nên giống 1 công ty xe hơi hơn. Vốn có cấu trúc có thể tránh được những tác động tồi tệ của gián đoạn chuỗi cung ứng, Tesla lại hứng chịu khủng hoảng Covid tại Trung Quốc: Nhà máy tại Thượng Hải của hãng đã phải đóng cửa nhiều lần do phong toả.

Trong quá trình chuyển đổi của ngành, họ cũng không thể tránh khỏi việc phải đối đầu với hãng loạt những đối thủ cạnh tranh mới. Vài ngày sau khi Tesla báo cáo những con số kinh doanh đáng thất vọng, Volkswagen cũng tiết lộ mẫu ID.7 – cạnh tranh với Model 3 của Tesla.

Với khách hàng mua xe điện, họ đang trở nên khó tính hơn và chú ý đến những câu hỏi về chất lượng đáng ngờ của xe Tesla. Bản thân những người đang sở hữu xe Tesla – đa phần đều là giới giàu có, tiến bộ cũng đang trở nên khó chấp nhân những trò đùa của Elon Musk trên Twitter. Việc này càng trở nên nghiêm túc khi mà họ còn có quá nhiều lựa chọn xe điện tốt hơn trên thị trường.

Trong khi đó, Tesla không còn là công ty duy nhất trong cuộc chơi và chắc chắn, cũng không phải là gã khổng lồ công nghệ.

Còn với tư cách 1 nhà sản xuất xe điện, Tesla vẫn khá ấn tượng. Trong năm 2022, họ giao 1,3 triệu xe ô tô, tăng 40% so với năm trước đó và đã mở thêm 2 nhà máy lắp ráp mới. Họ cũng đang lên kế hoạch sản xuất xe nhỏ hơn, rẻ hơn và năm nay sẽ bắt đầu giao mẫu xe tải Cybertruck. Vốn hoá Tesla vẫn trị giá 360 tỷ USD – bằng khoảng 3 nhà sản xuất ô tô lớn tiếp theo cộng lại.