Tàu hàng nối đuôi nhau lênh đênh trên biển, chuỗi cung ứng toàn cầu đối mặt với khủng hoảng

Các quy định nghiêm ngặt của Trung Quốc để hạn chế dịch bệnh COVID-19 sắp gây ra một làn sóng mùa hè hỗn loạn khác đối với các chuỗi cung ứng giữa châu Á, Hoa Kỳ và châu Âu.

Cách tiếp cận không khoan nhượng của Bắc Kinh trong bối cảnh sự bùng phát dịch Covid-19 đang leo thang sau hơn hai năm kể từ khi xuất hiện ở Vũ Hán đã ảnh hưởng ngày càng nặng nề đến nền kinh tế toàn cầu. Sự tắc nghẽn các tàu vận chuyển tại các cảng của Trung Quốc, kết hợp với cuộc chiến của Nga ở Ukraine, có nguy cơ làm chệch hướng đà phục hồi, vốn đã bị ảnh hưởng bởi áp lực lạm phát và những trở ngại đối với tăng trưởng.

Ngay cả khi dịch bệnh được kiểm soát, sự gián đoạn vẫn sẽ lan rộng trên cả thế giới và kéo dài nhiều năm tiếp theo. Jacques Vandermeiren, giám đốc điều hành của Cảng Antwerp, nơi nhộn nhịp thứ hai của Châu Âu về khối lượng container, cho biết trong một cuộc phỏng vấn: “Chúng tôi dự đoán sẽ xuất hiện tình trạng hỗn loạn hơn năm ngoái. Nó sẽ có tác động tiêu cực và tác động tiêu cực lớn đến cả năm 2022”.

Trung Quốc chiếm khoảng 12% tỷ trọng thương mại toàn cầu và các lệnh hạn chế phòng dịch đã khiến nhiều nhà máy, kho hàng ngừng hoạt động, việc giao hàng bằng xe tải cũng bị chậm trễ và tình trạng kẹt xe container cũng trở nên trầm trọng hơn. Các cảng ở Mỹ và châu Âu cũng bị tắc nghẽn, khiến tình hình càng căng thẳng.

Các tàu vận tải tắc nghẽn nhiều ngày trên biển (Nguồn: Japan Times)

Về lâu dài, sự hỗn loạn này đang định hình lại các hoạt động kinh tế toàn cầu gắn liền với nhau bằng thương mại xuyên biên giới. Còn với một số doanh nghiệp, việc quay cuồng vì hệ thống sản xuất ở xa không chỉ còn là những thông báo mà là nhu cầu cấp thiết trong bối cảnh nhiều bất ổn.

Các doanh nghiệp đã vượt qua những khó khăn về nguồn cung trong năm qua một phần nhờ việc tăng giá sản phẩm và người tiêu dùng đã chấp nhận việc đó. Song, trong ngắn hạn, nguồn cung từ Trung Quốc trở thành một nỗi ám ảnh đáng sợ hơn là nhu cầu của hộ gia đình.

Nhà máy của Tesla tại Thượng Hải đã phải ngừng hoạt động trong 1 tháng. Nhà bán lẻ Bed Bath & Beyond Inc. cho biết lượng hàng tồn kho cao bất thường vẫn đang được vận chuyển, không có sẵn trong kho và chưa được thông quan. Alcoa – tập đoàn nhôm khổng lồ cho biết những gián đoạn trong quá trình vận chuyển đã khiến lượng hàng tồn kho cao hơn. Còn Continental – hãng sản xuất phụ tùng ô tô lớn thứ 2 châu Âu, đã hạ dự báo tăng trưởng với mảng sản xuất xe du lịch, thương mại hạng nhẹ toàn cầu xuống 4-6% từ mức 6-9%.

Hàng dài tàu container xếp hàng ở ngoài khơi Trung Quốc đã làm mọi thứ tồi tệ hơn. Số lượng tàu vận chuyển chờ đợi đã tăng vọt sau khi Thượng Hải – nơi có cảng container lớn nhất thế giới, bắt đầu phong tỏa từ cuối tháng trước. Theo dữ liệu của Bloomberg, tổng số tàu đang cập cảng và ra khỏi khu neo đậu ở khu này cùng cảng Ninh Ba gần đó là 230, tăng 35% so với thời điểm này năm ngoái.

Theo project44, các container nhập khẩu đang phải chờ trung bình 12,1 ngày trước khi được chuyển đến xe tải và vận chuyển đến các điểm trong đất liền. Tình trạng thiếu hụt xe tải đã ảnh hưởng lớn đến việc vận chuyển nguồn cung đầu vào cho các nhà máy và hàng hóa như ô tô, đồ điện tử lên tàu.