Tạo điều kiện tiếp cận gói hỗ trợ lãi suất 2% nhưng không hạ chuẩn vay

TS Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) cho biết: Một trong những nguyên tắc hỗ trợ lãi suất 2% từ nguồn ngân sách Nhà nước (NSNN) là không hạ chuẩn cho vay. Theo đó, doanh nghiệp khi vay phải đáp ứng đủ điều kiện theo quy định pháp luật.

Chương trình hỗ trợ lãi suất 2% từ nguồn NSNN được ngành ngân hàng triển khai nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp trong tiếp cận nguồn vốn với chi phí thấp, tận dụng thời cơ phát triển hoạt động sản xuất, kinh doanh trong tình hình mới, góp phần kích thích cả phía cung và cầu, tạo nền tảng để tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ theo hướng bền vững hơn.

“Các ngân hàng đang tích cực vào cuộc, triển khai nhanh Chương trình hỗ trợ lãi suất 2% từ nguồn NSNN 40.000 tỷ đồng theo Nghị định 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư 03/2022/TT-NHNN của NHNN”, TS Nguyễn Quốc Hùng cho biết.

Thông tư 03/2022/TT-NHNN quy định: Ngân hàng thương mại (NHTM) lựa chọn thực hiện hỗ trợ lãi suất đối với khách hàng theo một trong hai phương thức là giảm trừ trực tiếp số lãi tiền vay phải trả của khách hàng bằng với số tiền vay được hỗ trợ lãi suất; hoặc ngân hàng có thể thực hiện thu của khách hàng toàn bộ lãi tiền vay trong kỳ và hoàn trả khách hàng số tiền lãi vay được hỗ trợ lãi suất trong cùng ngày thu lãi.

Theo văn bản mới nhất của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chi nhánh TP Hồ Chí Minh về triển khai Thông tư 03, các ngân hàng cần triển khai tập huấn về chính sách hỗ trợ lãi suất cho vay 2% trong gói 40.000 tỷ đồng, bảo đảm tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng, đúng đối tượng, trường hợp từ chối phải có văn bản thông báo cho khách hàng.

Các ngân hàng kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay theo đúng mục đích sử dụng vốn vay được hỗ trợ lãi suất; đồng thời, theo dõi, lưu trữ hồ sơ, hạch toán, thống kê riêng các khoản vay được hỗ trợ lãi suất đúng quy định; báo cáo kịp thời NHNN chi nhánh TP Hồ Chí Minh để tham mưu cho UBND TP Hồ Chí Minh chỉ đạo cơ quan có thẩm quyền phối hợp trong công tác thu hồi số tiền đã hỗ trợ khi có phát sinh.

Được biết, BIDV đã cam kết sẽ triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất với chất lượng cao nhất, tiên phong thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất cho mọi khách hàng đáp ứng điều kiện theo quy định. Hiện Ban lãnh đạo ngân hàng đang chỉ đạo tập trung rà soát toàn hệ thống, để xác định chính xác và đầy đủ số lượng khách hàng, khoản vay trong cả hai năm.

“Ngân hàng sẽ không ‘vẽ’ thêm bất cứ thủ tục nào cho khách hàng mà làm đúng theo quy trình cấp tín dụng gắn với đúng đối tượng được giảm lãi suất để hỗ trợ. Chỉ những khách hàng bình thường, khách hàng tốt thuộc những nhóm ngành dịch vụ, du lịch, vận tải, hàng không, giáo dục... mới được hỗ trợ 2% lãi suất. Quan trọng nhất là hỗ trợ phải đúng đối tượng thuộc các nhóm ngành, lĩnh vực mà Chính phủ quy định trong nghị định 31. Còn doanh nghiệp, khách hàng có nợ quá hạn thì làm sao hỗ trợ được", đại diện BIDV cho biết.

Theo đại diện BIDV, Chính phủ cho phép trong thời gian 15 ngày kể từ khi Nghị định 31 được ban hành (ngày 20/5), NHTM đã chuẩn bị đăng ký kế hoạch hỗ trợ lãi suất cho khách hàng. Hiện BIDV đã xây dựng phần mềm phục vụ riêng cho chương trình hỗ trợ lãi suất 2%. Mặt khác, quy trình nội bộ triển khai gói này đã hoàn thiện và sẽ hướng dẫn, tập huấn tới toàn bộ chi nhánh.

Do không phải tất cả các lĩnh vực đều được vay (mà chỉ có 11 nhóm ngành nghề, lĩnh vực gồm du lịch, giáo dục, vận tải, nông nghiệp... mới được hỗ trợ) nên nguyên tắc triển khai là các ngân hàng phải đảm bảo đúng đối tượng, đúng quy định, rõ ràng và không để trục lợi chính sách. Còn phía Agribank cũng đang khẩn trương rà soát lại đăng ký kế hoạch hỗ trợ, đồng thời công khai, minh bạch đến khách hàng thuộc đối tượng và không thuộc đối tượng, đặc biệt rà soát ngay các khoản đã ký thoả thuận và giải ngân từ ngày 1/1/2022 đến ngày 20/5 ký thoả thuận bổ sung trong tháng 5/2022.

Còn VietinBank đã lên sơ bộ danh sách, dự thảo các văn bản hướng dẫn để triển khai thực hiện các chương trình hỗ trợ lãi suất được thông suốt trong hệ thống. Theo thống kê, dư nợ tín dụng của các nhóm ngành được thụ hưởng lãi suất ưu đãi từ chương trình trong năm 2022 – 2023 chiếm khoảng 30% dư nợ của ngân hàng. Các ngân hàng khác đều đang nghiên cứu kỹ để tổ chức triển khai tại hệ thống, đảm bảo chương trình được thực hiện công khai, minh bạch.

Theo TS Nguyễn Quốc Hùng thì một trong những nguyên tắc hỗ trợ lãi suất là không hạ chuẩn cho vay. Chỉ khi nào doanh nghiệp đáp ứng ứng đủ điều kiện theo quy định pháp luật mới được tiếp cận nguồn vốn này. “Để hạn chế rủi các ngân hàng phải thẩm định đánh giá hiệu quả dự án chặt chẽ theo đúng quy định pháp luật. Hoạt động ngân hàng luôn có rủi ro song cho vay hỗ trợ lãi suất ngoài rủi ro chung cán bộ tín dụng đễ bị rủi ro về việc xác định sai đối tượng... Đây là điều các TCTD quan ngại song được Chính phủ, NHNN giao nhiệm vụ triển khai các TCTD đã thể hiện sự quyết tâm và xây dựng phương án triển khai, lên kế hoạch, danh mục đầu tư để hỗ trợ doanh nghiệp”, TS Nguyễn Quốc Hùng cho biết.

Về điều kiện hỗ trợ lãi suất theo Nghị định 31, bà Hà Thu Giang, Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Tín dụng các ngành kinh tế - NHNN nhấn mạnh: Khách hàng đề nghị được hỗ trợ lãi suất và đáp ứng các điều kiện vay vốn thông thường. Những khoản vay bằng đồng Việt Nam đã ký hợp đồng và giải ngân từ ngày 1/1 năm nay đến hết 31/12/2023 và chưa được hỗ trợ lãi suất từ NSNN của các chính sách khác mới được giảm 2% lãi suất chương trình này. Đến kỳ trả nợ lãi, ngân hàng sẽ giảm trừ trực tiếp số lãi tiền vay được hỗ trợ lãi suất cho khách hàng.