Tăng trưởng thương mại 2T2024 vượt trội nhờ mức nền thấp

Thương mại 2T2024 tăng trưởng vượt trội nhờ mức nền thấp

Theo số liệu ước tính của TCHQ, kim ngạch xuất khẩu tháng 02/2024 đạt 24,7 tỷ USD, giảm 5,5% so với cùng kỳ. Trong khi đó, kim ngạch nhập khẩu đạt 23,3 tỷ USD, không tăng trưởng so với cùng kỳ. So với tháng trước, kim ngạch thương mại giảm mạnh do ảnh hưởng của kỳ nghỉ Tết nguyên đán, xuất khẩu và nhập khẩu lần lượt giảm 28,5% và 24,6% so với tháng 01/2024. Nhờ sự cải thiện trong tăng trưởng thương mại tháng đầu năm, tính chung 2T2024, kim ngạch thương mại của Việt Nam đã cho thấy sự phục hồi mạnh, đạt 113,4 tỷ USD, tăng trưởng 18,1% so với cùng kỳ. Trong đó xuất khẩu tăng 19,0% và nhập khẩu tăng 17,1% so với cùng kỳ. Nếu bỏ qua mức nền thấp của năm 2023 thì xuất khẩu hai tháng đầu năm có cải thiện nhẹ so với năm 2022 (+7,3%), trong khi đó, nhập khẩu vẫn tăng trưởng âm 2,3% so với 2T2022. Thặng dư thương mại tiếp tục mở rộng trong 2T2024, đạt 5,0 tỷ USD, tăng 43,9% so với cùng kỳ.

Số liệu của TCHQ tích cực hơn so với ước tính trước đó của TCTK khi thặng dư thương mại của khối FDI mở rộng lên 8,0 tỷ USD, tăng 23,4% so với cùng kỳ, trong khi đó, thâm hụt thương mại của khối trong nước là 3,0 tỷ USD, tương đương cùng kỳ năm trước. Sự phục hồi trong hoạt động thương mại của khối trong nước duy trì sự vượt trội so với khối FDI. Cụ thể, trong 2T2024, khối trong nước ghi nhận tăng trưởng 30,1% ở chiều xuất khẩu và 24,1% ở chiều nhập khẩu. Mức tăng trưởng này lần lượt là 15,3% và 13,6% đối với khối doanh nghiệp FDI. Những mặt hàng ghi nhận tăng trưởng tích cực về xuất khẩu của khối trong nước gồm nông sản (+34,8% so với cùng kỳ), điện tử (+86,9%), máy móc thiết bị (+71,0%)…

Xuất khẩu nhóm hàng công nghệ dẫn dắt đà phục hồi

Trong hai tháng đầu năm 2024, những mặt hàng ghi nhận mức tăng trưởng cao hơn mức tăng chung gồm có sản phẩm điện tử (+21,8%), nông sản (+46,7%), gỗ và sản phẩm gỗ (+33,0%) và sắt thép (32,4%). Riêng thuỷ sản và dệt may có phục hồi nhưng ở mức độ vừa phải, cả hai nhóm hàng này đều tăng trưởng khoảng 13,6% so với cùng kỳ. Xét theo nhóm ngành, sự cải thiện của hoạt động xuất khẩu đang được dẫn dắt bởi nhóm hàng điện tử và nông sản, trong khi những mặt hàng xuất khẩu chính yếu khác như gỗ, dệt may, giày dép và thuỷ sản vẫn chưa trở lại quy mô xuất khẩu đạt được trong hai tháng đầu năm 2022. Điều này cho thấy sự phục hồi nhu cầu ở nhóm hàng phi công nghệ chậm hơn so với nhóm hàng công nghệ như kỳ vọng của chúng tôi vào đầu năm.

Xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ dẫn dắt sự phục hồi trong 2T2024, đóng góp 7,6% vào mức tăng trưởng chung. Trong đó, mặt hàng dệt may, túi xách, giày dép, thuỷ sản tăng trưởng chủ yếu nhờ mức nền thấp trong cùng kỳ năm 2023. Trái lại, xuất khẩu hàng điện tử sang thị trường Hoa Kỳ tăng mạnh ở cả ba nhóm hàng máy vi tính, điện thoại và máy ảnh. Tăng trưởng xuất khẩu sang thị trường Châu Âu cao thứ hai, đạt 19,0% so với cùng kỳ. Trong khi đó, ở khu vực châu Á, xuất khẩu sang các nước ASEAN là tích cực nhất, theo sau là thị trường Hàn Quốc, Nhật Bản và cuối cùng mới đến thị trường Trung Quốc. Xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc ngoài điểm sáng là hàng nông nghiệp, thuỷ sản thì các mặt hàng trọng yếu còn lại như hàng điện tử, dệt may, giày dép chủ yếu tăng trưởng dựa trên mức nền thấp cùng kỳ.

Tương tự như hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu nguyên liệu sản xuất hàng điện tử phục hồi tốt nhất trong 2T2024, tăng 23,5% so với cùng kỳ nhưng vẫn thấp hơn 2,5% so với cùng kỳ năm 2022. Nhập khẩu máy móc thiết bị và nguyên liệu cho dệt may cũng tăng trưởng dương trở lại sau khi tăng trưởng âm trong cả năm 2023, mức tăng đối với hai nhóm hàng này lần lượt là 17,2% và 18,2% so với cùng kỳ. Dù vậy, nhập khẩu nguyên liệu cho sản phẩm dệt may vẫn còn yếu, thấp hơn 15,1% so với cùng kỳ năm 2022. Một điểm đáng chú ý của tình hình nhập khẩu hai tháng đầu năm là nhập khẩu sắt thép của khối doanh nghiệp trong nước tăng mạnh (+88,4%) so với cùng kỳ, nhập khẩu mặt hàng này từ Trung Quốc cũng tăng đến 132,9% so với cùng kỳ. Trong các thị trường nhập khẩu chính, nhập khẩu từ Trung Quốc là phục hồi mạnh nhất, tăng 38,6% so với cùng kỳ, trong khi đó, mức tăng trưởng nhập khẩu từ các thị trường như Hàn Quốc và ASEAN chỉ dao động từ 2,9-6,2%.

Hiệu ứng mức nền thấp hỗ trợ tăng trưởng thương mại trên hai chữ số trong nửa đầu năm 2024

Tăng trưởng hoạt động thương mại của Việt Nam cao hơn so với kỳ vọng của chúng tôi trong hai tháng đầu năm, xét trong tương quan với sự phục hồi tương đối chậm của hoạt động sản xuất. Theo ước tính của TCTK, tăng trưởng của lĩnh vực công nghiệp chế biến chế tạo trong 2T2024 đạt 5,9% so với cùng kỳ, trong đó, chỉ số sản xuất sản xuất trang phục tăng 5,3%, chế biến gỗ tăng 6,3%, hàng điện tử tăng trưởng âm 2,6%. Sự cải thiện sức khoẻ ngành sản xuất thể hiện trong kết quả PMI vẫn tương đối yếu khi nhà sản xuất chưa thúc đẩy hoạt động mua nguyên liệu đầu vào.

Dựa trên mức nền thấp và tăng trưởng âm của cả năm 2023, chúng tôi vẫn bảo lưu quan điểm rằng xuất khẩu của Việt Nam sẽ cải thiện trong năm nay nhờ vào nhu cầu đến từ chu kỳ mới của sản phẩm điện tử và nhu cầu ở các thị trường phát triển có thể được hỗ trợ bởi triển vọng ‘hạ cánh mềm’ của Mỹ. Cần lưu ý thêm rằng tăng trưởng xuất khẩu đạt mức hai con số trong nửa đầu năm, nhưng tốc độ tăng trưởng có thể giảm dần vào nửa sau của năm 2024 do hiệu ứng mức nền thấp dần biến mất. Trong kịch bản cơ sở, tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam năm 2023 ước đạt 7-10%, so với mức tăng trưởng âm 4,9% trong năm 2023 và cao hơn dự báo về tăng trưởng thương mại toàn cầu của WTO trong năm 2024 là 3,3%, so với ước tính tăng trưởng chỉ khoảng 0,8% trong năm 2023