Tăng trưởng không được "bàn lùi, than nghèo, kể khổ"

Các doanh nghiệp được kêu gọi khắc phục khó khăn, nỗ lực để thúc đẩy kinh tế trong điều kiện hiện nay. Sẽ có hội nghị về việc này, nhưng doanh nghiệp không được “bàn lùi, than nghèo, kể khổ”. Vậy vấn đề của nền kinh tế đang là gì? Vấn đề của doanh nghiệp đang là gì?

Ví dụ về ngành rượu bia, chỉ 2 doanh nghiệp là SABECO và HABECO đã có doanh thu bình thường ~2,2 tỷ USD, đến người tiêu dùng còn cộng thuế tiêu thụ đặc biệt, chi phí dịch vụ, thuế VAT nữa. Giờ người tiêu dùng do chính sách gắt gao về nồng độ cồn khi giao thông, rồi thời gian dịch bệnh không đến hàng quán thì không tiêu tiền. Vấn đề ở đây không phải ở phía doanh nghiệp.

Ngành xe máy trong nước doanh thu cỡ 5,5 tỷ USD. Khi các đại lý phải đóng cửa, khi người tiêu dùng phải cân nhắc chi tiêu thì doanh nghiệp phải giảm sản lượng, cả một chuỗi cung ứng cũng ngừng theo. Doanh nghiệp có thể phải tung ra các gói khuyến mãi, giảm lợi nhuận, nhưng cuối cùng vẫn phụ thuộc người tiêu dùng. Ngành ô tô cũng vậy, dân chưa mua, chính phủ chưa mua, nhu cầu taxi giảm hẳn thì doanh nghiệp muốn sản xuất cũng không được.

Thu nhập của dân giảm thì dân cũng chưa xây dựng nhà cửa, hoãn mua căn hộ. Chính phủ cũng tinh thần tiết kiệm chi tiêu hoặc giãn các dự án hạ tầng, đường sá, cầu cống thì ngành xây dựng như xi măng, sắt thép, thi công, xây lắp không có việc làm. Năm nay kế hoạch chi đầu tư phát triển của dự toán chi ngân sách nhà nước cỡ 20 tỷ USD. Giờ đã giữa năm, không giải ngân được chừng nào thì ảnh hưởng chừng ấy. Nếu doanh nghiệp có tiền mà không làm được mới là lỗi của doanh nghiệp.

Lúa gạo, tôm cá, thịt lợn làm ra vẫn chính là ở đầu ra. Gạo nếu xuất khẩu hàng năm cỡ 7 triệu tấn giá trị hơn 3 tỷ USD. Nếu lo an ninh lương thực cứ giữ ở kho, giữ ở trong dân thì không tiêu thụ chừng nào, GDP (theo giá thực tế) giảm chừng ấy. Tôm, cá lại chỉ xuất khẩu nhiều sang các nước giàu, giờ lại đang dịch bệnh cả thì đành phải đợi. Ngành chăn nuôi bán được kéo theo thức ăn chăn nuôi, con giống. Có mỗi một ngành đang hot thì lại chỉ đạo phải nhập khẩu để kéo giá xuống.

May mặc, da giày phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu. Trong nước cũng giảm nhu cầu. Năm vừa rồi lại không rét, bao nhiêu đồ mùa đông không tiêu được. Thu nhập của dân bị gián đoạn do cách ly, tâm lý tiêu dùng cũng thận trọng, khẩu trang kín mít nên đồ mặc chưa phải là ưu tiên. Giờ doanh nghiệp cũng chỉ còn cách giảm giá, khuyến mãi. Hàng xuất khẩu thì sang Mỹ và châu Âu không biết bao giờ mới hồi phục.

Nền kinh tế lúc này không có vấn đề về cung. Các doanh nghiệp cũng có khó khăn ở đầu vào nhưng vấn đề chính là khai thông ở đầu ra. Không phải ngẫu nhiên mà các nước giàu như Mỹ, Nhật, Úc lại phát tiền cho dân những lúc khó khăn. Họ kích cầu cả đấy. Chính phủ phải nhanh chóng giải ngân chi tiêu. Các ngân hàng có vốn nhà nước cần phải để cho họ vận hành theo thị trường. Ngân hàng cho vay thì phải có tỷ lệ rủi ro miễn là đạt mục tiêu lợi nhuận được giao. Lúc khó khăn họ khai thông tín dụng thúc đẩy kinh tế phát triển, đến lúc bình thường lại “tính sổ” họ những khoản nợ xấu thì không ai dám làm.

Doanh nghiệp đúng nghĩa chẳng ai “bàn lùi”. Họ luôn luôn tìm cách tận dụng cơ hội thị trường. Bởi lùi là chết. “Than nghèo” của họ là hết tiền mà không có cách nào khác. Không bán được hàng tồn đọng, vay tiền không được, các chủ nợ không cho chịu nữa, thì còn làm được gì ngoài phá sản. “Kể khổ” nếu có thì chỉ kể với các cơ quan nhà nước khi những vấn đề liên quan của họ không ai giải quyết. Nếu nhà nước không muốn nghe thì họ cũng không nói. Chính những người làm doanh nghiệp lúc khó khăn là họ “lỳ” nhất, bởi đằng sau họ là bao con người.