Tăng lô không thể chống nghẽn cho sàn chứng khoán

Tình trạng nghẽn lệnh trên sàn Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HOSE) diễn ra thường xuyên từ cuối năm 2020 đến nay, gây ảnh hưởng đến nhà đầu tư. Mới đây Bộ Tài chính đã thông tin về những vấn đề liên quan.

Cụ thể, từ cuối tháng 12.2020 có hiện tượng một số lệnh giao dịch của NĐT qua các công ty chứng khoán (CK) không gửi được vào hệ thống giao dịch tại HOSE. Ủy ban CK Nhà nước (UBCKNN) đã họp với HOSE và các công ty CK để đánh giá thực trạng, phân tích nguyên nhân, đề xuất giải pháp khắc phục để đảm bảo hệ thống giao dịch thông suốt. Khảo sát thực tế cho thấy hiện tượng “nghẽn lệnh” có một số nguyên nhân, nhưng nguyên nhân chính là do năng lực theo thiết kế của hệ thống giao dịch tại HOSE có giới hạn về số lượng lệnh trong một ngày giao dịch, không đáp ứng được nhu cầu giao dịch tăng đột biến ngoài dự đoán của thị trường trong thời gian vừa qua.

UBCKNN đã chỉ đạo HOSE khẩn trương nghiên cứu triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm đảm bảo hệ thống vận hành an toàn, thông suốt. Theo đó trong ngắn hạn, HOSE nâng lô giao dịch từ 10 lên 100 cổ phiếu/lô từ ngày 4.1.2021 để giảm tải lệnh lô lẻ cho hệ thống; phối hợp và yêu cầu các công ty CK rà soát, hạn chế lỗi phát sinh từ phía công ty nhằm tránh tác động xấu đến hệ thống; thực hiện rà soát nội bộ, kiểm soát rủi ro, tăng cường trực ca vào thời gian giao dịch cao điểm.

Mới nhất vào ngày 3.3, UBCKNN đã có văn bản yêu cầu 2 sở giao dịch CK triển khai ngay việc tạm thời chuyển giao dịch một số cổ phiếu đang niêm yết từ HOSE sang Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) để giảm tải cho hệ thống giao dịch của HOSE.

Theo TS Đinh Thế Hiển, song song với những giải pháp đã thực hiện, giải pháp trước mắt là UBCKNN có thể tăng thời gian giao dịch kéo dài hơn so với hiện nay, hoặc chia thời gian nhóm cổ phiếu nào giao dịch trong khoảng thời gian nào. Nhưng giải pháp quan trọng nhất cho vấn đề nghẽn lệnh của HOSE là đầu tư hệ thống công nghệ mới càng nhanh càng tốt. Vì ngành công nghệ thông tin của VN trong 20 năm qua cũng đã phát triển như vũ bão, các giao dịch điện tử đang gần như chiếm lĩnh thì không thể nào nói đến việc nghẽn mạng triền miên từ nhiều tháng nay không khắc phục được như vừa qua.

Ông Hồ Quốc Tuấn, giảng viên Đại học Bristol (Anh), dẫn ví dụ năm 2007 khi Sở Giao dịch chứng khoán New York (Mỹ) giảm bớt giao dịch trên sàn thực thể và tăng giao dịch điện tử thì cũng có lo ngại sẽ nghẽn lệnh. Thực tế là trong diễn biến trước và sau đó đều có. Và họ đơn giản là khắc phục sự cố kỹ thuật, không có chuyện vì nghẽn lệnh mà họ đẩy cái khó cho NĐT. Vì vậy cơ quan quản lý TTCK của VN cần đẩy nhanh tốc độ triển khai hệ thống mới càng nhanh càng tốt mà không cần phải làm những biện pháp khác. Yếu tố quan trọng là truyền thông chính sách minh bạch, thẳng thắn và cầu thị, theo ông Tuấn.