Tận dụng “thời khắc của kinh tế Việt Nam” để thịnh vượng lâu dài

Sau nhiều chờ đợi, “thời khắc của kinh tế Việt Nam” đã đến, song Việt Nam cần tận dụng sự bùng nổ trong hoạt động sản xuất để phát triển lâu dài.

Thời khắc của kinh tế Việt Nam đã đến

Tờ Financial Times viết, Việt Nam là nền kinh tế phát triển nhanh nhất ở châu Á vào năm ngoái, tăng trưởng 8% và là một trong số ít nền kinh tế trên toàn cầu đạt được mức tăng trưởng hai năm liên tiếp kể từ đại dịch COVID-19.

Theo tờ báo uy tín của Anh, Việt Nam đã trở thành phía hưởng lợi khi các công ty lớn trên thế giới thực hiện nỗ lực giảm thiểu rủi ro và dịch chuyển hoạt động sản xuất.

Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam tăng vọt lên mức cao nhất trong một thập kỷ vào năm 2022. Những tên tuổi lớn bao gồm Dell, Google, Microsoft và Apple đều đã chuyển các bộ phận trong chuỗi cung ứng của họ sang Việt Nam trong những năm gần đây.

Việt Nam có sức hút rõ ràng. Kể từ cuối những năm 1980, Việt Nam đã thực hiện quá trình đổi mới và chuyển đổi nền kinh tế sang mô hình cởi mở hơn. Lực lượng lao động trẻ, giá rẻ và được giáo dục tốt đã thu hút các nhà sản xuất. Ban đầu, các sản phẩm “Made in Vietnam” chủ yếu là quần áo, giày dép, nhưng giờ đây ngày càng được gắn với các thiết bị điện tử cao cấp hơn như AirPods của Apple.

Các doanh nghiệp thế giới đã nắm bắt cơ hội để đa dạng hóa chuỗi cung ứng, khi chi phí lao động gia tăng. Hơn 20 tỉ USD vốn FDI chảy vào Việt Nam trong năm ngoái chủ yếu từ Nhật Bản, Singapore và Trung Quốc. Tỉ trọng nhập khẩu của Mỹ từ Việt Nam cũng đã tăng gần 2% kể từ khi căng thẳng thương mại Mỹ-Trung bắt đầu bùng phát vào năm 2018.

Theo ngân hàng DBS của Singapore, Việt Nam trong năm 2023 vẫn là điểm đến hấp dẫn của FDI và giữ nguyên vị thế là trung tâm sản xuất bất chấp những khó khăn trước mắt trong quá trình tăng trưởng theo chu kỳ.

Điều quan trọng là dòng vốn FDI mới đổ vào lĩnh vực sản xuất tăng mạnh trong năm 2023. Xu hướng này phản ánh niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài vào tiềm năng dài hạn của Việt Nam vẫn không hề suy giảm.

Tận dụng sự bùng nổ trong hoạt động sản xuất để phát triển lâu dài

Tăng trưởng nhanh dựa vào xuất khẩu đã giúp hàng triệu người thoát khỏi đói nghèo trong những thập kỷ gần đây, tuy nhiên, trong ngắn hạn, để tiếp tục thu hút sự chú ý của nhà đầu tư, Việt Nam cần củng cố môi trường kinh doanh - tờ Financial Times khuyến nghị.

Về lâu dài, để đáp ứng mục tiêu đầy tham vọng của chính phủ là trở thành nền kinh tế có thu nhập cao vào năm 2045, Chính phủ cũng cần tận dụng lợi thế tăng trưởng sản xuất để đa dạng hóa nền kinh tế.

Trong thập kỷ tới, Việt Nam cần nâng cao năng lực sản xuất để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của các nhà sản xuất. Nhân khẩu học trẻ tuổi là một lợi thế, nhưng sự cạnh tranh về kỹ năng đang gia tăng. Các trường học của Việt Nam vượt trội trên toàn cầu, nhưng đào tạo nghề cần một bước tiến mới.

Trên tất cả, cơ sở hạ tầng của đất nước cần được nâng cấp khi mạng lưới điện của quốc gia đang phải chịu sức ép của nhu cầu công nghiệp ngày càng tăng.

Tờ báo Anh lưu ý, Malaysia và Thái Lan đã đi trên quỹ đạo tương tự của Việt Nam hiện nay vào cuối những năm 1990, nhưng họ đã mắc phải “bẫy thu nhập trung bình” - khi các quốc gia không thể chuyển đổi từ nền kinh tế có chi phí thấp sang nền kinh tế có giá trị cao, gây khó khăn cho việc cạnh tranh với cả các nước có thu nhập thấp và cao.

Khi nền kinh tế Việt Nam phát triển, tiền lương cũng sẽ tăng theo nên không thể dựa vào mô hình chi phí thấp mãi.

Theo Financial Times, theo thời gian, Việt Nam sẽ cần tái đầu tư cổ tức tăng trưởng hiện tại để hỗ trợ phát triển các ngành giàu tri thức và hiệu quả hơn nhằm đáp ứng mục tiêu năm 2045. Các dịch vụ xương sống như tài chính, hậu cần và dịch vụ pháp lý tạo ra việc làm có tay nghề cao và gia tăng giá trị cho các ngành hiện có.

Ngân hàng Thế giới cũng khuyến nghị Việt Nam hỗ trợ nhiều hơn cho việc áp dụng công nghệ, tăng cường kỹ năng quản lý và tiếp tục giảm bớt các hạn chế đối với FDI trong lĩnh vực dịch vụ.

Sự phấn khích kinh doanh trên khắp Việt Nam là hợp lý, nhưng còn nhiều việc phải làm để biến xu hướng “giảm thiểu rủi ro” ngày nay thành sự thịnh vượng lâu dài.