Tại sao việc lợi suất trái phiếu chính phủ giảm dần lại tương quan ngược chiều thúc đẩy VN-Index trong dài hạn?

Chính sách giảm lãi suất huy động vẫn tiếp tục kéo dài có tác động kéo giảm lợi suất trái phiếu chính phủ .Chúng ta cùng xem lợi suất trái phiếu chính phủ có tác động đến thị trường chứng khoán như thế nào và cụ thể ở đây là chỉ số Vn-index?

Với số liệu thống kê chúng tôi hình thành được đồ thị thể hiện sự tương quan giữa lợi suất (Yield) trái phiếu Chính Phủ và chỉ số VN-Index trong giai đoạn từ tháng 1/2013 đến tháng 8/2020.

Dễ dàng quan sát thấy mối tương quan ngược chiều khá chặt chẽ giữa hai chỉ số này.

Chỉ số VN-Index rất quen thuộc với hầu hết các nhà đầu tư, hiện đang ở mức gần 900 điểm sau khi tăng từ mức khoảng 450 điểm năm 2013. Còn lợi suất trái phiếu chính phủ 10 năm (Bond Yield VN10Y) là lợi suất đáo hạn – hay lợi suất mà thị trường đòi hỏi khi nắm giữ trái phiếu CP sau khi đáo hạn hạn 10 năm – đã giảm liên tục từ hơn 10% năm 2013 xuống chỉ còn 2.7% vào tháng 8/2020. Dễ hiểu hơn thì Yield Bond 10Y cũng tương tự như lãi suất tiền gửi nhận được khi gửi tiết kiệm tại các ngân hàng thương mại hiện nay (từ 5%-6%/năm). Đây cũng chính là lãi suất phi rủi ro mà nhà đầu tư vĩ đại Warren Buffett nổi tiếng thường sử dụng để định giá các khoản đầu tư của mình.

Vậy tại sao việc lợi suất Yield VN 10Y giảm dần lại tương quan ngược chiều thúc đẩy VN-Index trong dài hạn?

Kể từ sau khủng hoảng tài chính 2008, và giai đoạn lạm phát cao những năm 2011, Chính Phủ đã thực hiện nhất quán các chính sách tiền tệ nhằm ổn định vĩ mô và kiểm soát lạm phát. Lạm phát thấp dưới 5% được duy trì ổn định và kết quả là lãi suất huy động cùng với lợi suất trái phiếu có xu hướng giảm trong thời gian dài.

Khi lãi suất giảm, đối với nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán, thì đó như là một tín hiệu “mua”. Giá các tài sản tài chính như cổ phiếu được hỗ trợ nhờ hưởng lợi trong môi trường tín dụng rẻ vì khi đấy chứng khoán là kênh đầu tư thay thế đáp ứng được kì vọng hiệu suất cao cho nhà đầu tư. Ở khía cạnh khác , lãi suất thấp là một dấu hiệu cho thấy sự yếu kém về kinh tế , khi việc kinh doanh hữu hình khó khăn các doanh nghiệp thường thích mua lại cổ phiếu của chính họ, chuyển dịch vốn đầu cơ trên thị trường chứng khoán cũng sẽ thúc đẩy tăng chỉ số.

Logic đơn giản được Fin68-VND mô tả ngắn gọn theo sơ đồ dưới đây:

Trong bối cảnh diễn biến dịch bệnh Covid còn phức tạp gây suy thoái kinh tế, kết hợp với môi trường lãi suất thấp phổ biến trên toàn cầu, khả năng cao mức lợi suất trái phiếu CP sẽ tiếp tục duy trì ở mức thấp trong giai đoạn sắp tới. Nhiều kỳ vọng VN-Index sẽ tiếp tục tăng trưởng tốt. Việc mua cổ phiếu của các công ty vẫn đang làm ăn có lãi bất chấp suy thoái do Covid-19 có vẻ hấp dẫn. Tuy nhiên, trong ngắn hạn có thể xuất hiện những độ trễ nhất định, như giai đoạn năm 2019 (khoanh tròn trên đồ thị), mối tương quan giữa 2 chỉ số này là khá yếu, biến động cùng chiều nhau. Tương quan mạnh thể hiện rõ nét ở chu kỳ rất dài, thường là một vài năm. Nhà đầu tư cần lưu ý vấn đề này, nhằm tránh những nhận định sai lầm trong chiến lược đầu tư!