Tại sao sau nhiều năm FDI vẫn là nguồn chủ lực?

Trước sau tôi vẫn giữ quan điểm là muốn phát triển doanh nghiệp nhỏ (sme, startup) thì chính phủ phải có chiến lược đầu tư cơ sở hạ tầng hướng đến hỗ trợ thành phần kinh tế này.

Những cơ sở hạ tầng khủng mà chính phủ đã đầu tư trong thời gian qua (cảng quốc tế, sân bay quốc tế, khu công nghiệp, đường BOT, trung tâm thương mại ...) chắc chắn không phải là thứ mà SME và startup cần để phát triển, mà chủ yếu là phục vụ cho FDI.

SME và startup không cần những thứ trên, họ cần những cơ sở hạ tầng phù hợp với qui mô của họ.

Hộ kinh doanh, nhà nông, HTX, nhà sản xuất gia công nhỏ lẻ... cần những bến sông sâu trong đất liền gần với nơi sản xuất mà tàu, ghe, sà lan nhỏ có thể cập bến để ăn hàng, chứ họ chưa cần đến các cảng quốc tế, sân bay quốc tế.

Họ cần những phương thức vận chuyển hàng hóa linh hoạt với chi phí thấp, như tàu thuyền nhỏ, như tuyến đường sắt cho tàu chợ... để có thể vận chuyển hàng hóa, nguyên liệu liên huyện, liên tỉnh, liên vùng, từ nơi sản xuất đến hộ chế biến, chợ tiêu thụ, chứ họ chưa cần đến sân bay quốc tế, cảng container, tàu viễn dương hàng vạn tấn.

Họ cần những chợ nhỏ, chợ tạm, kho trung chuyển nằm cạnh vùng nguyên liệu, nơi canh tác để thuận tiện cho việc lưu trữ, chế biến và tiêu thụ với chi phí thấp, chứ họ chưa cần đến những khu công nghiệp, trung tâm thương mại hoành tráng, hay tổng kho.

Họ cũng cần các chính sách ưu đãi về đất, thuế, phí, lao động, họ cũng cần được tiếp cận vốn dễ dàng như FDI, và họ cũng cần được bảo vệ như FDI, để có thể hoạt động hiệu quả và phát triển lành mạnh.

Chúng ta chắc chắn cần FDI, nhưng chúng ta cũng cần phải phát triển kinh tế tư nhân trong nước để nắm bắt cơ hội từ FDI và phát triển đồng hành cùng với FDI.

Nếu không thì nền kinh tế sẽ bị hỏng mất một chân, lại là cái chân quan trọng.

Những khoảng đầu tư khổng lồ kia sẽ không có ý nghĩa gì nhiều, nếu không muốn nói là không hiệu quả về mặt chiến lược. Vì tiền thuế thu được từ FDI là không đáng kể.

Thành phần kinh tế tư nhân trong nước mới là người phải gánh những khoảng đầu tư kia, trong khi họ lại không phải là người được hưởng lợi chính từ nó.

Tôi nghĩ đã đến lúc phải coi lại cái quan điểm đầu tư đi tắt đón đầu, vì nó bỏ lại phía sau quá nhiều.

Thay vào đó phải tìm cách kéo, thúc đẩy để mọi thành phần kinh tế cùng đi.

Tôi cho rằng chỉ khi FDI và SMEs trong nước cùng đồng hành phát triển thì nền kinh tế mới phát triển lành mạnh, bền vững.