Tại sao phải thắt dây an toàn trên máy bay, cả khi biển báo tắt?

Khi đèn báo hiệu thắt dây an toàn tắt, những tiếng lách cách tháo dây phát ra trên khắp cabin, cho thấy việc tháo dây an toàn của mọi người đã trở thành thói quen.

Dây an toàn là công cụ giữ an toàn cho người đi lại với bất kể phương tiện nào từ ôtô đến máy bay. Trong một cuộc khảo sát năm 2007 với 1.548 hành khách đi máy bay, 7% cho biết họ "hiếm khi" hoặc "không bao giờ" thắt dây an toàn khi đèn báo tắt.

Hành khách có thói quen tháo dây an toàn khi tín hiệu tắt.

Dây an toàn trên máy bay hoạt động như thế nào?

Dây an toàn trên máy bay được thiết kế theo dạng "đòn bẩy nâng", thay vì nhấn nút như ôtô, dây sẽ tự động được tháo. Đai nâng đòn bẩy được sử dụng trước khi máy bay tồn tại, nhưng chúng đã trở nên phổ biến trên máy bay vào những năm 1940. Đai đòn bẩy nâng vẫn là loại phổ biến nhất vì tiết kiệm chi phí và nhẹ.

Trong khi phi công và phi hành đoàn cũng có thể đeo dây đeo vai, hành khách thường chỉ được cấp dây đai an toàn ngang bụng. Lý do là bởi những va chạm thường thấy trên máy bay là chuyển động lên xuống. Đai thắt lưng có tác dụng giữ ngồi yên khi có va chạm. Thiết kế đơn giản của dây đai ngang giúp hành khách có thể thắt dây an toàn nhanh chóng và dễ dàng khi cần.

Những lầm tưởng về dây an toàn trên máy bay

Một trong những lý do lớn nhất khiến mọi người không coi trọng việc thắt dây an toàn trên máy bay là vì chúng được coi là không hiệu quả khi có tai nạn. Điều này có thể đúng với một sự kiện thảm khốc nhưng những tai nạn nhỏ như máy bay va chạm với vật thể lạ hay máy bay đi qua khu vực nhiễu động cũng có thể dẫn đến thương tích cho những người không thắt dây.

Một tác dụng khác gây tranh cãi của của dây an toàn là giúp hành khách ngồi yên trên ghế, ngay cả khi máy bay rơi, đội cứu hộ cũng dễ dàng phát hiện và nhận dạng thi thể.

Một số người không thắt dây an toàn trên máy bay vì tin rằng dây an toàn có thể cản trở việc sơ tán. Nếu có hỏa hoạn trong cabin, bạn sẽ muốn thoát ra ngoài càng nhanh càng tốt. Tuy nhiên, các chuyên gia trong ngành bác bỏ ý tưởng này, cho rằng cơ chế đòn bẩy giúp việc thoát thân trở nên dễ dàng.

Thắt dây an toàn cho sự hỗn loạn

Theo Trung tâm Nghiên cứu Khí quyển Quốc gia Mỹ, mỗi năm có 65.000 lần gặp nhiễu động vừa phải và 5.500 lần gặp nhiễu động nghiêm trọng, máy bay gặp sự cố khách quan ít hơn 1.000 và số vụ cháy bùng phát thấp hơn nhiều. Từ đó có thể khẳng định nhiễu động là mối đe dọa lớn nhất về thương tích vật lý trên máy bay.

Sự nhiễu động xảy ra khi máy bay gặp phải sự thay đổi đột ngột về luồng không khí, có thể là từ núi, thời tiết xấu hoặc bão. Phi công sử dụng các công cụ như radar thời tiết và bản đồ khí tượng để quan sát giông bão và gió nguy hiểm dọc đường bay và họ sẽ bật tín hiệu thắt dây an toàn trong những tình huống đó. Tuy nhiên, đôi khi sự nhiễu động có thể xảy ra bất ngờ.

Mới đây, chiếc Boeing 777-300ER của Singapore Airlines mang số hiệu SQ321 chở 211 hành khách và 18 thành viên phi hành đoàn từ London đến Singapore hôm 21/5 gặp nhiễu động nghiêm trọng trong khoảng ba phút ở độ cao hơn 11.200 mét, khi đang bay trên lưu vực sông Irrawaddy của Myanmar.

Singapore Airlines không cho biết loại nhiễu động nào liên quan sự cố, nhưng các chuyên gia hàng không nhận định đó là nhiễu động trời trong (CAT), vốn được coi là hiện tượng nguy hiểm nhất với máy bay chở khách. Công nghệ hiện tại gần như không thể phát hiện loại nhiễu động này, nó xuất hiện mà không có dấu hiệu báo trước, buộc hành khách trên máy bay phải luôn thắt dây an toàn khi ngồi trên ghế.

Việc máy bay rơi xuống khi vào vùng nhiễu động có thể đẩy hành khách văng khỏi ghế nếu họ không thắt dây an toàn. Trong những trường hợp xấu nhất, nhiễu động đã được ghi nhận là có thể khiến hành khách bị lật tung, gây chấn động não, gãy xương hoặc thậm chí là tử vong.

Vì vậy, hành khách nên thắt dây an toàn trong suốt chuyến bay, ngay cả khi đèn tín hiệu đã tắt.