Tác động của giá hàng hóa đến sự tăng trưởng của DN niêm yết trong nửa cuối năm 2022

Trong báo cáo mới nhất, Công ty chứng khoán VNDirect – VND tin rằng chủ đề đầu tư chính trong những quý tới là sự phục hồi của nền kinh tế Việt Nam. VNDirect đưa ra kịch bản giá hàng hóa cơ bản có thể đảo chiều trong 6 tháng cuối năm và tác động của giá hàng hóa đến sự tăng trưởng của doanh nghiệp niêm yết trong nửa cuối năm 2022.

Nhóm dầu khí

Tác động tiêu cực: Giá dầu giảm mạnh sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến ngành dầu khí trên hai khía cạnh: Thứ nhất, do tương quan cao với diễn biến giá dầu Brent, giá dầu giảm sẽ ngay lập tức tác động tới diễn biến giá cổ phiếu nhóm dầu khí. Thứ hai, giá dầu giảm mạnh sẽ kéo theo kết quả kinh doanh của các công ty dầu khí kém khả quan hơn, trong đó một số công ty niêm yết như GAS, BSR sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp do giá thành sản phẩm đầu ra của họ được tham chiếu theo giá dầu.

Trong khi đó, một số nhà cung cấp dịch vụ thượng nguồn như PVS, PVD sẽ bị ảnh hưởng sau do có tác động của giá dầu lên KQKD có độ trễ.

Tác động tích cực: Trong trường hợp giá dầu giảm, VNDirect cho rằng các ngành mà chi phí nhiên liệu chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành sản xuất như nhiệt điện khí, phân bón, hàng không sẽ được lợi. Bên cạnh đó, các nhà sản xuất khác sử dụng sản phẩm hóa dầu làm nguyên liệu đầu vào (sản xuất nhựa, sợi) cũng có thể được hưởng lợi nhờ giá dầu giảm do giá nguyên liệu đầu vào của họ thường biến động cùng chiều với giá dầu.

Nhóm thép

Tác động tiêu cực: Biên lợi nhuận gộp của các doanh nghiệp ngành thép đang có xu hướng thu hẹp dần kể từ vùng đỉnh được trong quý 2/2021. VNDirect cho rằng, giá thép giảm sẽ gây áp lực đáng kể lên các doanh nghiệp trong ngành, đặc biệt với các công ty sản xuất thép quy mô nhỏ và thương mại thép. Trong khi đó, những nhà sản xuất thép với khả năng định giá, năng lực tài chính mạnh và ưu thế sản xuất theo quy mô sẽ có cơ hội để giành lấy thị phần từ các công ty nhỏ hơn.

Tác động tích cực: Than cốc thường chiếm 30-40% giá thành sản xuất thép thôi bằng phương pháp lò thổi (BOF – tại Việt Nam hiện có HPG, Tisco và Formosa sử dụng phương pháp này). Đà tăng mạnh của giá than cốc trong 5 tháng đầu năm 2022 phản ánh việc nguồn cung gián đoạn do ảnh hưởng của thời tiết tại Australia và xung đột NgaUkraine. Australia đã phải đối mặt với lượng mưa lớn (ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất và vận chuyển ở Queensland) và sự gia tăng mạnh về số ca COVID-19 làm gián đoạn lực lượng lao động tại một số cơ sở khai thác than.

Những gián đoạn kể trên được kỳ vọng sẽ được cải thiện trong phần còn lại của năm 2022, khiến giá than cốc dần điều chỉnh giảm, từ đó hỗ trợ biên lợi nhuận gộp của các nhà sản xuất thép theo phương pháp BOF. Trong khi đó, VNDirect cho rằng, xu hướng giá thép giảm sẽ thúc đẩy nhu cầu xây dựng nội địa ở cả mảng dân dụng và hạ tầng giao thông, từ đó cải thiện doanh thu và biên lợi nhuận gộp của các công ty xây dựng.

Nhóm hóa chất (phốt pho vàng – P4)

Tác động tiêu cực: Theo Hãng thông tấn Tài chính Trung Quốc, trong bối cảnh nhu cầu xe điện bùng nổ và nguồn cung thiếu hụt, Trung Quốc đã phê duyệt tăng công suất P4 thêm 356.000 tấn/năm cho giai đoạn 2023-2024 (từ mức sản lượng hiện tại là 1,4 triệu tấn/năm). VNDirect dự báo giá P4 hạ nhiệt trong năm 2023.

Nhóm cao su

Tác động tiêu cực: Cao su tự nhiên đã liên tục duy trì đà tăng giá và có thể đạt định trong thời gian gần đây. Vào đầu tháng 5, cao su tự nhiên được giao dịch ở mức cao hơn 9,5% so với thời điểm đầu năm 2022, tương ứng với mức tăng 0,8% so với tháng trước và 13% so với cùng kỳ. Giá cao su tự nhiên sẽ được điều chỉnh theo xu hướng giảm của giá dầu Brent. Trung Quốc, thị trường xuất khẩu cao su chỉnh của Việt Nam dự kiến kéo dài áp dụng “zero-Covid” sẽ ảnh hưởng mạnh đến nhu cầu cũng như giá cao su xuất khẩu của Việt Nam. Các công ty niêm yết có sản lượng xuất khẩu lớn sẽ bị ảnh hưởng như PHR, DPR, DRI…

Tác động tích cực: VNDirect nhận thấy ngành săm lốp sẽ được hưởng lợi khi giá nguyên liệu đầu vào giảm. Dầu Brent giảm kéo theo giá cao su tự nhiên và cao su tổng hợp sẽ giảm, đây là 2 loại nguyên liệu đầu vào chính của sản phẩm săm lốp. Các doanh nghiệp niêm yết như CSM, DRC và SRC sẽ được hưởng lợi nhờ giá nguyên liệu đầu vào giảm, luôn chiếm tới 60 - 75% tỷ trọng giá vốn hàng bán.

Nhóm thủy sản

Tác động tiêu cực: Kết quả kinh doanh ấn tượng của các công ty trong 6 tháng đầu năm 2022 được hỗ trợ bởi giá tô và cá tra xuất khẩu tăng mạnh nhờ 1) nguồn cung cá tra nguyên liệu bị thắt chặt và 2) nhu cầu mạnh mẽ từ thị trường xuất khẩu khi hoạt động dịch vụ đang hồi phục và mức tồn kho thấp tại thị trường Mỹ. Giá thủy sản tiếp tục duy trì ở mức cao giúp biên lợi nhuận gộp của các doanh nghiệp xuất khẩu tăng mạnh so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong nửa cuối năm 2022, khi nguồn cung cá tra tăng trở lại cùng với nhu cầu tại các thị trường chính dần ổn định, VND cho rằng diễn biến giá và khối lượng xuất khẩu cá tra và tôm có thể kém tích cực hơn so với giai đoạn nửa đầu năm, kéo theo thu hẹp biên lợi nhuận gộp của các doanh nghiệp trong ngành.

Nhóm phân bón

Tác động tiêu cực: Tính đến giữa tháng 6 năm 2022, giá phân Urê đã giảm 23,5% kể từ khi đạt đỉnh vào cuối tháng 5 (dữ liệu của Ngân hàng Thế giới). VNDirect cho rằng, xu hướng giảm giá sẽ còn kéo dài trong bối cảnh nguồn cung tăng trở lại do (1) Mỹ và EU đã đàm phán với Nga và khẳng định sẽ không áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với mặt hàng này, (2) Trung Quốc (chiếm thị trường xuất khẩu phân bón lớn thứ hai trên thế giới) mở cửa trở lại.

Việc giá phân bón hạ nhiệt sẽ khiến cho tốc độ tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp phân bón chậm lại trong 6 tháng cuối năm 2022 (khi so sánh với mức nền cao trong 6 tháng cuối năm 2021. Đồng thời, biên lợi nhuận gộp của các công ty này sẽ bị xói mòn nếu giá dầu tiếp tục neo cao.

Tác động tích cực: Cùng với việc giá phân bón giảm, các công ty sử dụng phân bón làm đầu vào, cụ thể là ngành lúa gạo sẽ được hưởng lợi. Theo USDA, nhu cầu nhập khẩu gạo năm 2022 từ Trung Quốc và Philippines sẽ tăng lần lượt là 48,4% và 14,3% so với cùng kỳ năm trước. Đây sẽ là chất xúc tác giúp tăng giá gạo, từ đó mở rộng biên lãi gộp của các doanh nghiệp xuất khẩu gạo.

Sữa bột nguyên kem

Tác động đích cực: Ngoài nguồn nguyên liệu tự cung cấp, VNM còn nhập khẩu bột sữa nguyên kem để sản xuất các sản phẩm sữa bột (trẻ em & người lớn) và bột dinh dưỡng. VNM khá nhạy cảm với biến động sữa bột do khoảng 60% nguyên liệu sữa đầu vào của VNM được nhập khẩu từ Mỹ, Châu Âu và Châu Đại Dương. Do đó, giá bột sữa nguyên kem giảm sẽ tác động tích cực đến tỷ suất lợi nhuận gộp của VNM.

Đường

Tác động tiêu cực: Giá đường trong nước biến động theo giá đường thế giới. Bên cạnh đó, đường Việt Nam đang chịu áp lực cạnh tranh về giá so với đường nhập lậu. Do đó, giá đường thế giới giảm sẽ tác động tiêu cực đến các doanh nghiệp sản xuất đường trong nước.

Giá ngũ cốc (ngô, đậu tương, lúa mì)

Tác động tích cực: Chi phí nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi chiếm 80-85% giá thành thức ăn chăn nuôi. Trong khi đó, chi phí thức ăn chăn nuôi hiện chiếm 65 - 70% giá thành sản xuất trong chăn nuôi. VNDirect tin rằng giá ngũ cốc toàn cầu giảm sẽ có tác động tích cực đến chi phí sản xuất của các nhà sản xuất thịt. Điều này sẽ giúp giảm áp lực lên biên liện nhuận gộp của các doanh nghiệp chế biến thịt trong bối cảnh giá lợn hơi bình quân năm 2022 được dự báo sẽ thấp hơn 5,8% so với năm 2021.