TA & FA và MS

Cảm nhận hơi thở của thị trường là cảnh giới cao nhất trong đầu tư, cũng như đỉnh cao võ thuật, người và kiếm hoà làm một gọi là kiếm khí. Tất nhiên có những lúc lạc nhịp, cảm giác bị tê liệt ngay cả với những người giỏi nhất.

Gia Cát Lượng, nói về việc quân không bằng Tào Tháo, hiểu biết rộng cũng không bằng, tranh luận lại càng thua, không có điều gì hơn Tào Tháo, ngoài trung tín ra. Nhưng đa số cho rằng Tào Tháo là gian hùng, còn Gia Cát Lượng được tôn sùng thánh nhân. Đó là bi kịch của lịch sử, của xã hội thời xưa, luôn coi trọng nhân nghĩa trung hiếu, có tài hay không cũng được, hiền lành càng tốt, miễn là trung thành đáng tin cậy. Nhảy cùng dòng chảy lịch sử hoặc đứng ngoài cuộc chơi là sự đòi hỏi bắt buộc của thời cuộc.

Cảm nhận hơi thở của thị trường là cảnh giới cao nhất trong đầu tư, cũng như đỉnh cao võ thuật, người và kiếm hoà làm một gọi là kiếm khí. Tất nhiên có những lúc lạc nhịp, cảm giác bị tê liệt ngay cả với những người giỏi nhất. Đó chính xác là điều đang xảy ra với những bậc thầy trong nghề đầu tư, với những người được gọi là huyền thoại của huyền thoại như Ray Dalio, Warren Buffett, George Soros. Ngay lúc này, huyền thoại đã mất đi kỹ năng cảm nhận hơi thở của thời cuộc nếu không muốn nói là đã hết thời.

Đạt tới cảnh giới cao nhất, vô chiêu hoá hữu chiêu là một chặng đường rất dài đối với những ai muốn sống bằng nghề đánh thuê. Nói một cách đơn giản, cần phải nẵm vững 3 tuyệt kỷ, không thể thiết bất cứ cái nào. Technical Analysis (TA - phân tích kỹ thuật), Fundamental Analysis (FA - phân tích cơ bản) và Market Sentiment (MS - tạm dich: thời cuộc, là xu thế của thị trường). Ba tuyệt kỷ (TA, FA, MS) sẽ bổ trợ lẫn nhau trong việc ra quyết định đầu tư chính xác hoặc có thể xung khắc với nhau để ngăn chặn một thương vụ tiềm ẩn rủi ro.

Châm ngôn của dân kỹ thuật (TA): giá phản ánh tất cả, nghĩa là chỉ cần nhìn vào biểu đồ kỹ thuật (chart) là có đầy đủ thông tin để ra quyết định đầu tư, yếu tố cơ bản hay những thứ khác không quan trọng, không cần quan tâm. Điều này đúng một phần nếu áp dụng tại những thị trường lâu đời như Mỹ, luôn minh bạch chuẩn mực, yếu tố nội gián rất ít, thông tin chuẩn xác và công bằng cho tất cả. Nhưng với ao làng chúng ta, sự minh bạch là yếu tố quá xa xỉ, giao dịch nội gián là chuyện thường ngày ở huyện.

Thông tin kinh doanh khi được công bố đại chúng có độ trễ hàng thập kỷ khi những người trong cuộc đã biết trước cả tháng, đến lúc phản ánh vào giá đã quá muộn, thế mới có câu “tin ra là bán”. Cùng với đó, yếu tố làm giá, đặc biệt là với những cổ phiếu nhỏ là chuyện quá đơn giản, thành ra TA cũng vô ích với dạng này. Tất nhiên, có rất nhiều bạn trẻ mới vào nghề cho rằng mình khôn ngoan hơn, dư sức nhanh hơn mấy tay chia bài chuyên nghiệp, có thể ăn trên đầu bọn chúng. Đừng hoang tưởng chuyện đó, nên nhớ nuôi gà là để thịt và chỉ sập cửa chuồng khi gà đã béo.

Nếu giả sử TA có thể áp dụng được, có tính chuẩn mực cao thì sẽ gặp vài thách thức lớn khác. TA có thể dự báo cổ phiếu tăng hay giảm, đang mạnh hay yếu nhưng lại rất khó để đưa ra mức giá sắp tới của cổ phiếu, điều này thường phải dựa vào những tuyệt kỷ khác. Tất nhiên những tín đồ của TA sẽ tin rằng làm được dựa vào vài công thức có sẵn hoặc mấy hình hoạ kéo ngang dọc. Dùng công thức toán học để đo tâm lý, tính toán lòng tham và sợ hãi, độ chuẩn xác lúc đó rất thấp, thật khó khăn nếu không muốn nói là điều bất khả thi.

Tóm lại, TA có thể cho biết giá cổ phiếu mạnh hay yếu, xu thế đang tăng hay giảm. Dựa vào TA chỉ có thể xác định điểm mua hoặc bán.

FA là điều chắc chắn bất cứ người làm quản lý quỹ chuyên nghiệp nào cũng phải là bậc thầy của món này. Tất nhiên để đạt tới cảnh giới của tuyệt kỷ FA cũng không đơn giản, nó là máu và nước mắt, cùng với đó là khoảng thời gian vô tận hàng ngàn hàng vạn ngày dài. Không có đường tắt, không có bước nhảy cóc, tất cả phải là theo dõi, quan sát và chiêm nghiệm. Sách vở cũng không giúp ích nhiều vì đặc tính kinh doanh của mỗi đất nước khác nhau rất nhiều, sự khác biệt quá lớn giữa nước Mỹ thống trị toàn cầu và ao làng Việt Nam nhỏ bé bất ổn.

Điểm mạnh của FA giúp xác định những cổ phiếu tốt, có tiềm năng tăng giá nhưng điểm yếu là không cho biết xu thế của cổ phiếu và khi nào thì giá sẽ tăng vì thế phải dựa vào TA để tìm điểm mua bán. Hay nói chính xác hơn, FA đôi khi cũng bị sai, bị nhầm lẫn giữa cổ phiếu tốt và xấu, vì thế cần có TA để hỗ trợ, để xác nhận cổ phiếu đó liệu có thực sự tốt như phân tích hay không, dòng tiền có quan tâm hay không. TA và FA không thể tách rời, bắt buộc phải song hành với nhau, thiếu một giống như mò mẫm trong đêm mà thôi.

Tóm lại, FA tìm ra cổ phiếu tốt và TA sẽ chỉ ra điểm mua vào.

Đọc tới đây, đa số sẽ cho rằng vậy là đủ, với TA & FA song kiếm hợp bích là có thể áp đảo quần hùng, lên ngôi võ lâm minh chủ. Điều này đúng nhưng chưa đủ, với trạng thái thị trường năm 2020, hai tuyệt kỷ đó rất khó để phát huy quang đại. Tại sao lại như vậy, khủng hoảng xảy ra, đa số doanh nghiệp sẽ bị suy giảm kinh doanh rất mạnh, theo lý thông thường lúc đó FA sẽ rất xấu, tâm lý bi quan là điều chắc chắn. Nhưng giá cổ phiếu lại tăng mạnh so với trước đại dịch, thậm chí còn thiết lập đỉnh lịch sử. Điều này trái ngược hoàn toàn với phân tích FA thông thường.

Cũng vì lẽ đó mà huyền thoại Soros & Buffett đều bị động và đứng ngoài thị trường, điều chưa từng xảy ra trước kia. Thời thế đã thay đổi, có thể là tạm thời trong ngắn hạn, cũng có thể sẽ kéo dài hàng thập kỷ tới. Cảm nhận được xu thế của thời cuộc chính là tuyệt kỷ MS. Những cách phân tích truyền thống dựa trên chỉ số PE hợp lý ~ 15 lần hoặc PS, BV… còn rất ít tác dụng, nếu không muốn nói có cảm giác như vô dụng. Thay vào đó, tất cả mọi sự chú ý đều tập trung vào nhóm cổ phiếu công nghệ bất chấp định giá có vẻ như cao ngất ngưỡng vì đa số nhóm này vẫn thua lỗ hoặc lợi nhuận thấp.

MS chính là chiếc vé vào cửa ngôi đền của những huyền thoại.

Kết luận: chỉ với TA thì trận thắng trận thua, TA & FA sẽ mang lại hiệu quả khá tốt. Nhưng nếu hội tụ đủ cả 3 tuyệt kỷ TA FA MS sẽ đứng trong hàng ngũ tinh hoa của ngành tài chính.