Suy ngẫm từ một chính sách

Henry Ford đã từng nói, nếu muốn tiêu diệt hãng đối thủ, tôi sẽ gửi cho anh ta những chuyên gia giỏi nhất của mình. Điều đó cũng đang hết sức đúng đối với Việt Nam hiện nay.

Khen cho sướng để mà ảo tưởng, tung hô về các chỉ tiêu định lượng và những thành tích để mà tưởng tượng nên những kỳ tích kinh tế. Nhưng thực tế là một nền kinh tế bọt sóng, thiếu những nền tảng nội lực phát triển thực sự, thiếu những định hướng đủ tầm vóc và dài hạn. Tư duy chụp giật, hớt váng, cạnh tranh kiểu ti tiện như mừng rỡ trước sự suy sút của Trung Quốc để hy vọng nhận được những lợi ích từ việc chuyển hướng các chuỗi cung ứng, từ việc hưởng lợi từ thương chiến Trung – Mỹ... là những kiểu suy nghĩ thấy một mà không thấy hai, tham bát bỏ mâm.

Càng nhiều chuyên gia bằng cấp này nọ, danh tiếng lừng lẫy, các chính sách càng bất cập, càng ngắn hạn và càng sự vụ, vụn vặt. Henry Kissinger đã nói đúng, nếu như Mỹ đã thất bại trong chiến tranh bằng “súng đạn” ở Việt Nam, thì họ sẽ chiến thắng bằng “dollar”, bằng những “chuyên gia bằng cấp lừng lẫy từ những trường danh tiếng hàng đầu nước Mỹ”, bằng những chính sách “học bổng”. Tất cả để rồi, như một bầy cừu xuất chúng, không thực sự tạo dựng nên nổi một định hướng phát triển có tầm vóc nào cho quốc gia được. Thành thì tại tôi giỏi, còn không thành thì tại tôi bảo không nghe – đó là tư duy kiểu “Ngày xưa có một con bò”. Đám chuyên gia chỉ ảo giác trong những lý thuyết mây mưa, những mô hình này nọ, những con số thống kê để tính toán mà chẳng bao giờ có thể xác nhận được sự chính xác của nó để mà tính được, nhưng tất cả đều tạo nên những bản báo cáo hoành tráng, những đề xuất “khoa học”, nhưng đa phần chỉ là “ngáo dữ liệu”.

Chỉ khi nào, ta thực sự đặt cái tâm của mình vào sự phát triển của đất nước bằng việc nỗ lực đi tìm tòi cho đất nước một học thuyết phát triển của riêng mình, bằng sự học hỏi tất cả những tri thức trên toàn cầu, và hiểu đặc thù riêng của Việt Nam để kiến tạo, khi đó đất nước mới có cơ hội. Chỉ khi nào ta tự rèn luyện mình có đủ một cái tầm, để viễn kiến nhìn xa trông rộng, vượt qua được những lợi ích ngắn hạn, bỏ qua được những hư danh, thành tích, khi đó ta mới trông mong tìm kiếm được một chiến lược khả thi cho đất nước. Và, chỉ khi nào chúng ta vượt ra khỏi sự tham vọng của những bằng cấp, của những lợi ích hư danh từ những cám dỗ của những kẻ muốn thao túng đất nước này, hướng đến sự minh triết như một kẻ vô ý, khi đó, đất nước mới trông mong có được những nhân tài. Thôi thì, tiên trách kỷ, hậu trách nhân, nhìn đất nước mà đau xót lòng. Chúng ta có quá nhiều lợi thế, có những tiền đề rất tốt, thậm chí còn tiềm ẩn cả một nguồn lực khổng lồ, nhưng tất cả vẫn bị cản trở, chỉ bởi một điều duy nhất CON NGƯỜI.