Sự kiên định có rèn luyện được không?

Đó là một trong những câu hỏi được nêu ra trong phần trò chuyện với tư cách khách mời của chương trình “Cuốn sách Cuộc đời” do tạp chí Doanh Nhân Sài Gòn phối hợp với Đài Tiếng Nói Nhân Dân TP HCM tổ chức. Câu hỏi này làm mình phải ngừng lại suy nghĩ trước khi trả lời.

Trong cuốn sách Không Chỉ Có Niềm Đam Mê mình có viết đại ý là sự kiên định quan trọng như thế nào đối với sự thành bại của một nhà khởi nghiệp hay một doanh nhân nói chung, và cũng may là nó hoàn toàn có thể rèn luyện được.

Đúng ra sự kiên định có thể rèn luyện được, nhưng rèn luyện trực tiếp theo các khóa huấn luyện kỹ năng mềm thì thật khó đạt hiệu quả cao, mà nó cần thông qua sự mài dũa của những thứ xung quanh, ví dụ như tập thói quen rà soát, tìm tòi, nghiên cứu trước khi đưa ra quyết định quan trọng, thói quen vận dụng lời khuyên của người khác, rồi sự điềm tĩnh, biết cắn răng chịu đựng khi đứng trước những khó khăn, thách thức. Thói quen là do chính mình vô tình hay chủ động tạo nên, chứ không ai sinh ra với thói quen cả.

Một thói quen rất lợi hại nữa, là “Think positive” suy nghĩ tích cực. Quá đúng, vì muốn đi đến cùng, muốn làm cho bằng được một nhiệm vụ nào đó thì phải biết suy nghĩ tích cực, gạt đi những suy nghĩ tiêu cực, đôi khi chỉ cần một vài suy nghĩ tiêu cực thôi có thể đánh sụp cả một lâu đài. Mà khó khăn, bất trắc lúc nào lại không hiện hữu trên con đường mình đi và không ai có thể kiểm soát nó nổi. Có hay chăng là thái độ và cách ứng xử của mình đối với những điều xảy ra không như ý đó.

Thái độ ứng xử này thì hoàn toàn có thể chủ động kiểm soát và rèn luyện được, bắt đầu từ những việc nhỏ nhất xảy ra trong cuộc sống hàng ngày, và thói quen này trực tiếp gia tăng đáng kể sự kiên định trong mỗi con người. Nói cách khác, để mình có thể giữ được sự kiên định trong một quyết định quan trọng nào đó thì phải có những đức tính và thói quen cần thiết. Thì thấy nó dễ và gần gũi hơn.

Để một khi quyết định rồi là tự tin gắn chặt với nó, chết sống với nó. Nói như kiểu tác giả best-seller Napoleon Hill viết trong cuốn Think And Grow Rich (Suy nghĩ và làm giàu), là phải mong mỏi, khao khát làm giàu thì mới giàu, chứ ước muốn, mong muốn thông thường thi rất khó. Thậm chí phải suy nghĩ và hành động dứt khoát kiểu đoàn quân ra trận tiến đến đâu là phá cầu, phá sập đường ngay phía sau mình để không còn cơ hội thối lui, quay trở lại. Chiến thắng hay là chết. Kiên định phải cỡ như vậy thì mới thành công.

Tuy nhiên, lằn ranh giữa sự kiên định và sự “cứng đầu” thật là mong manh! Nên kiên định là cần thiết cho sự thành công, nhưng đi kèm với nó phải là sự sáng suốt và dũng cảm để biết lúc nào là từ bỏ nó, từ bỏ điều mà mình từng nghĩ là tuyệt vời nay không còn đúng nữa.