Sự kiện bước ngoặt mở lối thoát cho Israel

Giới phân tích cho rằng đạo diễn vụ tấn công vào Israel vừa thiệt mạng có thể trở thành sự kiện mang tính bước ngoặt đối với cuộc xung đột kéo dài suốt 1 năm qua ở Dải Gaza.

Lãnh đạo Yahya Sinwar (giữa) vẫy chào những người ủng hộ khi đến dự một hội nghị ở TP. Gaza, ngày 30/4/2022. (Ảnh: AP)

Đây là đòn giáng mạnh nữa vào Hamas, sau hàng loạt cú đánh chí tử của Israel vào đội ngũ lãnh đạo và lực lượng của người Palestine.

Hành động của Israel cũng được đánh giá là thành tựu mang tính biểu tượng mạnh mẽ đối với Israel trong cuộc chiến nhằm tiêu diệt Hamas.

Vụ việc, diễn ra chỉ 10 ngày sau khi cuộc xung đột Dải Gaza tròn 1 năm, có thể trở thành sự kiện bước ngoặt quyết định giai đoạn tiếp theo, hoặc dữ dội hơn hoặc sẽ kết thúc, tùy thuộc vào lựa chọn của Israel và Hamas.

Việc loại bỏ lãnh đạo của Hamas có thể mở ra lối thoát cho Israel để hướng tới chấm dứt xung đột. Ông Sinwar là người đóng vai trò nổi bật, đã dành nhiều năm để xây dựng sức mạnh quân sự của Hamas và đạo diễn vụ tấn công Israel ngày 7/10/2023.

Sau cuộc tấn công đó, Israel thề sẽ tiêu diệt Hamas và giết chết từng lãnh đạo của lực lượng này. Sinwar đứng đầu danh sách truy nã, vì thế cái chết của ông là một thành tựu lớn đối với Israel.

"Đây thực sự sẽ là quả anh đào trên lớp kem phủ chiếc bánh dành cho Israel. Sẽ dễ dàng hơn để đạt được thỏa thuận", Nomi Bar-Yaacov, cộng tác viên của Chương trình An ninh quốc tế tại tổ chức nghiên cứu Chatham House ở London, nhận xét.

Khi tổng đạo diễn vụ tấn công khiến Israel mất mặt đã bị loại bỏ, Thủ tướng Benjamin Netanyahu giờ đã có thể khẳng định với người dân Israel rằng nước này đã đạt được một trong những mục tiêu của cuộc chiến.

Về mặt chính trị, điều này cho phép ông Netanyahu linh hoạt hơn với một thỏa thuận ngừng bắn để đổi lấy con tin, điều mà cho đến nay nhà lãnh đạo này vẫn từ chối vì sợ ảnh hưởng đến sinh mệnh chính trị của mình.

Cái chết của ông Sinwar có thể tạo nên những tác động rộng hơn, tùy thuộc vào động thái tiếp theo của Israel. Giới phân tích cho rằng đây là bước ngoặt lớn để Israel gửi đi tín hiệu, rằng họ đã sẵn sàng chấm dứt giao tranh ở khu vực, bao gồm cả ở Li-băng, nơi Israel đang chiến đấu với Hezbollah.

"Cơ hội chấm dứt hoàn toàn xung đột ở Dải Gaza cũng như ở Li-băng... hoàn toàn nằm trong tay chúng ta", Giora Eiland, cựu giám đốc Hội đồng An ninh quốc gia Israel, nói với kênh 12 News của Israel. Ông cho rằng Israel nên dùng cái chết của ông Sinwar để đưa ra điều kiện chấm dứt xung đột trên cả 2 mặt trận. Các gia đình con tin Israel cũng đã gửi thông điệp tương tự đến Thủ tướng Netanyahu.

Tuy vậy, Khaled Elgindy, một thành viên cấp cao tại viện nghiên cứu Trung Đông ở Washington, cho rằng rất ít dấu hiệu cho thấy ông Netanyahu đang tìm kiếm một kết thúc cho cuộc xung đột, khi lực lượng Israel tăng cường tấn công ở phía bắc Dải Gaza trong những tuần gần đây.

"Cuộc chiến... vẫn chưa kết thúc", ông Netanyahu nói trong tuyên bố bằng video đưa ra sau khi ông Sinwar thiệt mạng.

Bài toán chính trị

Chiếc ghế của Thủ tướng Netanyahu đang phải dựa sự ủng hộ của 2 đảng cực hữu. Hai đảng này dọa sẽ lật đổ chính phủ nếu xung đột kết thúc theo một thỏa thuận ngừng bắn. Họ lặp lại quan điểm này sau khi ông Sinwar bị giết. Hai đảng này cũng là các bên ủng hộ thành lập các khu định cư của Israel ở Dải Gaza.

Vận may chính trị của ông Netanyahu tăng lên trong cuộc chiến ở Dải Gaza và Li-băng, sau khi thất bại mất mặt vì vụ tấn công của Hamas ngày 7/10/2023. Việc kéo dài cuộc chiến có thể giúp nhà lãnh đạo này tận hưởng sự ủng hộ tăng lên sau bất kỳ thành công nào mà ông đạt được.

Các quan chức cấp cao khác của Hamas có thể dễ bảo hơn. Trong khi ông Sinwar được cho là người cứng rắn, có quan hệ chặt chẽ với cánh vũ trang của Hamas. Trong suốt các cuộc đàm phán ngừng bắn liên tiếp với Israel, ông Sinwar là người có quyền quyết định cuối cùng về bất kỳ thỏa thuận nào cho Dải Gaza. Quan điểm của nhân vật này hoàn toàn trái ngược với Israel.

Ông kiên trì với yêu cầu thả hàng trăm tù nhân Palestine, rút ​​toàn bộ lực lượng Israel khỏi Dải Gaza và ngừng bắn lâu dài.

Theo Elgindy, cái chết của ông Sinwar có thể sẽ mang lại sự linh hoạt và quyền kiểm soát nhiều hơn cho các lãnh đạo chính trị của Hamas ở Qatar.

Hai ông Khalil al-Hayya và Khaled Mashaal là đại diện chính của Hamas trong các cuộc đàm phán kéo dài nhiều tháng.

Khác với ông Sinwar, hai người này không phải ẩn náu ở Dải Gaza, điều có thể giúp đẩy nhanh tiến độ đạt được thỏa thuận.