Sự kết hợp thảm hoạ: Tiết kiệm suy giảm & rủi ro nợ xấu tăng cao

Lãi suất thấp thì khuyến khích vay nợ, gia tăng đầu tư. Tuy nhiên, lãi suất thấp lại hạn chế tiết kiệm, và khi tiết kiệm suy giảm cùng với rủi ro nợ xấu tăng cao, việc siết tín dụng tất yếu sẽ xảy ra.

Chu kỳ kinh doanh chính là chu kỳ tín dụng và tín dụng chính là “in tiền”. Do đó, cách để nhận biết một "chu kỳ kinh doanh" là theo dõi chu kỳ tín dụng của nền kinh tế. Ở mình, nếu không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố vĩ mô lớn bên ngoài như thiên tai, dịch bệnh, chiến tranh...chu kỳ tín dụng thường là 2 lỏng 1 chặt; tức cứ sau 2 năm nới lỏng thì sẽ siết lại, độ dài và mạnh của việc siết chặt tín dụng tuỳ thuộc vào sức chịu đựng của các doanh nghiệp.

Tín dụng thì không chỉ từ vốn vay ngân hàng, tín dụng còn là trái phiếu - IOU (I own you / tôi nợ bạn), hay các công cụ / sản phẩm thúc đẩy tài chính tiêu dùng cá nhân khác. Doanh nghiệp phát hành trái phiếu với giá rẻ hay đắt thì cũng là in thêm tiền ra nền kinh tế, và điều đó làm gia tăng lạm phát. Vấn đề làm lạm phát giá tiêu dùng hay giá tài sản là do dòng tiển được chảy vào đâu. Tất nhiên, lạm phát thì không duy chỉ là vấn đề tiền tệ mà còn là vấn đề chi phí đẩy hay cầu kéo. Thú vị hơn là cơ cấu dân số của một quốc gia, có dịp sẽ bàn thêm về việc này.

Ngoài ra lạm phát còn là vấn đề của tài khoá; thâm hụt ngân sách gia tăng là nguyên nhân chính yếu làm tăng lạm phát cũng như chi phí vốn kinh doanh, nhưng lại ít được nhắc đến.

Kẻ thắng người thua mới là thị trường, là tiến trình tái phân phối của cải xã hội. Tuy nhiên, tiến trình "tái phân phối" ấy là ngược hay xuôi? Một sự tái phân phối ngược bạo tàn đầy gian trá thì không bao giờ là điều kiện tốt lành cho thị trường đại chúng. Đó không phải là kinh tế thị trường, mà chỉ là biểu hiện của một "xã hội thị trường"; nơi kẻ mạnh thắng yếu, gian lận tung hoành.

Ở phương diện kinh tế lớn, cái gọi là quy luật thị trường thì không có mấy đâu.

PS: Những số liệu liên quan trong bài viết đều có thể gú-gồ.