Sự hỗn loạn trên thị trường gây ra bởi xung đột Nga-Ukraine có thể đã kết thúc

Xung đột leo thang giữa Nga và Ukraine đã làm rung chuyển thị trường hàng hóa và tiền tệ vào năm 2022, nhưng có những dấu hiệu cho thấy giai đoạn tồi tệ nhất có thể đã qua.

Giá dầu thô, khí đốt tự nhiên và lương thực đều đã giảm trở lại mức trước khi xung đột diễn ra, sau khi tăng đột biến ngay sau thời điểm xung đột leo thang vào cuối tháng 2/2022, và sau đó tăng trở lại vào mùa hè.

Trong khi đó, đồng euro đã tăng 7% so với đồng đô la trong ba tháng qua, sau khi giảm xuống dưới mức ngang bằng với đồng tiền của Mỹ lần đầu tiên sau hơn hai thập kỷ vào đầu năm nay.

Những biểu đồ dưới đây cho thấy cuộc khủng hoảng thị trường gây ra bởi xung đột Nga-Ukraine cuối cùng có thể sắp kết thúc.

Giá năng lượng giảm xuống mức trước xung đột

Giá dầu Brent đã tăng vọt trong vài tuần sau khi xung đột leo thang vào cuối tháng 2, đạt đỉnh gần 130 USD/thùng vào ngày 8/3.

Nga là nước xuất khẩu dầu thô lớn thứ hai thế giới, vì vậy các biện pháp trừng phạt của phương Tây đối với Nga như lệnh cấm vận dầu mỏ của Mỹ đã siết chặt nguồn cung toàn cầu và đẩy giá cao hơn.

Tuy nhiên, giá dầu Brent và WTI đã giảm đều đặn kể từ tháng 7 và hiện giao dịch gần với mức trước xung đột ở mức khoảng 80 USD/thùng.

Là nhà nhập khẩu dầu lớn nhất thế giới, Trung Quốc đang gặp khó khăn để mở cửa lại nền kinh tế sau hai năm phong tỏa khắc nghiệt. Số lượng công nhân xét nghiệm dương tính với virus tăng mạnh cũng đã ảnh hưởng đến nhu cầu dầu thô của nước này.

Các chiến lược gia cho biết, sự kết hợp giữa suy thoái kinh tế toàn cầu và các đợt tăng lãi suất của ngân hàng trung ương vào năm tới có thể làm giảm giá hơn nữa, ngay cả khi xung đột giữa Nga và Ukraine tiếp tục kéo dài.

Jorge Leon, chiến lược gia nghiên cứu thị trường dầu mỏ cấp cao tại Rystad Energy cho biết: “Phần lớn, giá dầu giảm trong những tháng gần đây do lo ngại suy thoái kinh tế và lãi suất tăng ở nhiều nền kinh tế phát triển. Tình hình tồi tệ hơn ở Ukraine cũng có thể cung cấp các tín hiệu tiêu cực cho thị trường do suy thoái kinh tế toàn cầu”.

Giá khí đốt tự nhiên cũng tăng vọt trong mùa Hè. Hợp đồng tương lai khí đốt tự nhiên TTF của Hà Lan đã tăng gần 300% từ tháng 2 đến cuối tháng 8/2022 khi Nga cắt dòng chảy qua các đường ống chính Nord Stream 1.

Tương tự giá dầu, giá khí đốt tự nhiên cũng đã giảm trong nửa cuối năm 2022 xuống dưới 100 euro/MWh (106 USD), tức chỉ tăng khoảng 10% so với mức trước khi xung đột diễn ra.

Liên minh châu Âu (EU) đã đề nghị các quốc gia thành viên cố gắng đạt được mục tiêu dự trữ khí đốt sớm vài tháng sau khi xung đột leo thang. Trong khi đó, các quốc gia bao gồm Đức và Hy Lạp đã mua các thiết bị đầu cuối nổi khổng lồ để họ có thể nhập khẩu khí tự nhiên hóa lỏng bằng đường biển.

Ole Hansen, người đứng đầu chiến lược hàng hóa của Ngân hàng Saxo cho biết: “Cuộc khủng hoảng khí đốt cho mùa Đông này đã kết thúc. Sự kết hợp giữa mức tồn kho rất cao và các lô hàng LNG kỷ lục có thể sẽ ngăn chặn bất kỳ rủi ro nào đối với nguồn cung".

Giá thực phẩm rục rịch giảm

Ukraine thường được mô tả là "vựa lúa mì của châu Âu" vì nước này sản xuất và xuất khẩu một lượng lớn lúa mì và ngô sang lục địa này.

Cuộc xung đột vào tháng 2 đã làm dấy lên lo ngại rằng sẽ có một cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu kéo dài, đẩy lạm phát vốn đã tăng vọt thậm chí còn cao hơn.

Hợp đồng tương lai lúa mì đã tăng gần gấp đôi lên mức 14,25 USD/giạ hai tuần sau khi xung đột nổ ra, trong khi giá ngô tăng 16% lên 7,81 USD/giạ từ tháng 2 đến tháng 7.

Tuy nhiên, giống như dầu mỏ và khí đốt tự nhiên, cả lúa mùa và ngô hiện giao dịch gần với mức trước xung đột.

Giá lương thực đã giảm kể từ tháng 7, vào thời điểm Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian cho một thỏa thuận giữa Nga và Liên Hợp quốc cho phép xuất khẩu lương thực chủ chốt từ ba cảng của Ukraine.

“Kế hoạch của Liên Hợp quốc đã mở đường cho thực phẩm và phân bón của Nga tiếp cận thị trường toàn cầu, sẽ giúp ổn định giá lương thực đang leo thang trên toàn thế giới và ngăn chặn nạn đói”, Liên Hợp quốc cho biết.

Đồng euro phục hồi trở lại

Đồng euro đã lao dốc so với đồng đô la ngay sau cuộc xung đột và tiếp tục gặp khó khăn trong phần lớn năm 2022.

Xung đột Nga-Ukraine đã cản trở niềm tin của các nhà đầu tư vào nền kinh tế Khu vực đồng tiền chung châu Âu, trong khi việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) lại tăng lãi suất mạnh khiến đồng đô la trở nên hấp dẫn hơn so với đồng euro đối với các nhà đầu tư đang tìm kiếm lợi suất cao hơn.

Đồng euro đã giảm xuống dưới mức ngang giá với đồng bạc xanh lần đầu tiên sau 20 năm vào ngày 2/9/2022 và giao dịch dưới 96 cent vào cuối tháng 9/2022, là mức thấp nhất vào năm 2022.

Tuy nhiên, đồng euro đã hồi phục trở lại vào quý IV/2022, với mức tăng hơn 10% lên mức 1,06 USD.

Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã báo hiệu rằng, sẽ tăng lãi suất nhanh chóng vào năm 2023 để kiềm chế lạm phát, trong khi các nhà đầu tư kỳ vọng Fed sẽ giảm bớt việc thắt chặt vào năm tới.

Nga đã gây ra một cuộc khủng hoảng năng lượng châu Âu vào đầu năm 2022 bằng cách cắt giảm lưu lượng khí đốt. Nhưng với mùa Đông ít lạnh hơn dự kiến đã giúp khu vực ít đối mặt với thiếu hụt năng lượng hơn.

Craig Erlam, nhà phân tích thị trường của Oanda cho biết: "Thời tiết bắt đầu ấm hơn vào mùa Đông đã làm giảm bớt một số lo ngại về cạn kiệt năng lượng và an ninh khí đốt. Châu Âu có thể vẫn đang hoặc đang hướng tới một cuộc suy thoái, nhưng đó không chỉ là về các định nghĩa kỹ thuật, mà còn về độ sâu của cuộc suy thoái. Vì vậy, điều đó đã giúp nâng giá đồng Euro".