Sự bất ổn của tiền số qua sự cố Luna

Cú sụp đổ của Terra Luna cùng những đợt bán tháo gần đây cho thấy loại hình này vẫn chứa đầy rủi ro và mang tính thử nghiệm cao.

Tuần trước, thị trường tiền số liên tục biến động. Giá Bitcoin có lúc xuống sát 25.400 USD, thấp nhất kể từ cuối năm 2020. Luna và stablecoin UST - hai token luôn nằm trong nhóm tiền số mạnh nhất thế giới thời gian dài - đã lao dốc khiến người chơi thua lỗ. Thị trường tiền số nói chung cũng trở nên ảm đạm khi hơn 300 tỷ USD bị xóa sổ chỉ trong ít ngày.

"Thế giới tiền điện tử đang rơi vào một cuộc khủng hoảng toàn diện. Sự mong manh thể hiện qua việc các loại tiền số đều đang ở quá trình thử nghiệm và chưa được kiểm soát", New York Times bình luận.

Thị trường tiền số đi xuống quá nhanh khiến những người có ảnh hưởng cũng không thể làm gì hơn. Những nghệ sĩ như Kim Kardashian, hay ông trùm công nghệ như Elon Musk đã đăng thông điệp tích cực về tiền điện tử, nhưng mọi thứ không khá hơn.

Theo một số chuyên gia, giai đoạn vừa qua còn đáng sợ hơn "mùa đông tiền số" năm 2018, có tác động sâu rộng hơn vì số người và tổ chức nắm giữ tiền điện tử đã đông đúc hơn so với cách đây bốn năm. Giới quan sát thậm chí so sánh với sự khởi đầu của cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.

"Đây giống như một cơn bão", nhà phân tích Dan Dolev, người phụ trách các công ty tiền điện tử và tài chính công nghệ của Mizuho Group, cho biết.

Trong đại dịch, nhiều người tìm hiểu và tham gia thị trường tiền số hơn. Theo số liệu của trung tâm nghiên cứu Pew đầu năm nay, 16% người Mỹ sở hữu tiền số, tăng từ 1% năm 2015. Các ngân hàng lớn như Northern Trust hay Bank of America cũng gia nhập đội ngũ công ty ủng hộ tiền số.

Sự sụt giảm nhanh chóng trong tuần qua đã gây ra hậu quả nghiêm trọng, cuốn đi tài sản của không ít người. Kể từ đầu năm, giá Bitcoin đã giảm tới 40%.

Tình trạng tiền số sụt giảm có thể kéo dài bao lâu hiện chưa rõ ràng. "Thật khó dự đoán. Sẽ cần thêm rất nhiều thời gian để phân tích nếu thị trường vẫn như hiện nay", Charles Cascarilla, người sáng lập công ty blockchain Paxos, nhận xét.

Sự không chắc chắn của tiền số

Tiền số đã đạt mức cao nhất vào tháng 11/2021, chạm mốc gần 70.000 USD mỗi đồng. Nhưng kể từ đó, giá của nó đã giảm hơn 50%. Dù vậy, mọi thứ trở nên đáng ngại hơn vào tuần trước, khi TerraUSD sụp đổ. Stablecoin là loại tiền số được phát triển trên blockchain và có giá trị ổn định do "bắt chước" giá trị của các loại tiền pháp định như đồng USD hoặc đồng Euro. Nhiều nhà giao dịch sử dụng chúng để mua các loại tiền điện tử khác.

TerraUSD có sự hậu thuẫn của các công ty đầu tư mạo hiểm nổi tiếng và đáng tin cậy, như Arrington Capital và Lightspeed Venture Partners. Nhưng theo Kathleen Breitman, đồng sáng lập công ty blockchain Tezos, điều đó mang lại "cảm giác an toàn sai lầm" cho những người đổ nhiều tiền vào chúng mà không tìm hiểu kỹ.

Thực tế, TerraUSD không được bảo chứng bằng tiền mặt, kho bạc hoặc các tài sản truyền thống khác giống như Tether (USDT) hay Binance USD (BUSD). Thay vào đó, sự ổn định của nó là từ các thuật toán liên kết giá trị stablecoin này với một loại tiền điện tử "anh em" có tên là Luna. Tuần trước, Luna mất gần như toàn bộ giá trị. Điều đó ngay lập tức có tác động lên UST, khiến nó giảm xuống mức thấp nhất là 0,23 USD.

Sự biến động của stablecoin thu hút sự chú ý ở Washington. "Chúng ta thực sự cần một khuôn khổ quy định", Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen nói tại phiên điều trần của Quốc hội Mỹ ngày 12/5. "Trong vài ngày qua, chúng ta đã thấy những rủi ro của stablecoin từ UST".

Hệ sinh thái tiền điện tử cũng trở nên bất ổn sau khi Luna và UST sụp đổ. Ngày 10/5, Coinbase, một trong những sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới, báo cáo khoản lỗ hàng quý 430 triệu USD, cũng như mất hơn hai triệu người dùng tích cực. Giá cổ phiếu của công ty giảm 82% kể từ khi IPO đầy thắng lợi vào tháng 4/2021. Brian Armstrong, CEO Coinbase, đã cố gắng trấn an người dùng trên Twitter, khẳng định công ty không có nguy cơ phá sản.

Trước sự giảm mạnh của hàng loạt tiền số như Bitcoin, Ethereum..., một số nhà phân tích cho biết đang có sự hoảng loạn trên thị trường. Dù vậy, tâm lý của người chơi lâu năm vẫn vững vàng do quen thuộc với các biến động.

Hunter Horsley, CEO của Bitwise Asset Management, đã gặp hơn 70 nhà đầu tư tiền số để thảo luận về thị trường. "Nhiều người cho biết đã họ không bán bởi vì mọi tài sản khác cũng giảm giá. Một số thậm chí cố gắng tận dụng việc giảm giá để mua thêm. Quan điểm của họ là: Điều này chẳng có gì vui, nhưng không có nơi nào để cho tài sản trú ẩn nữa", Horsley nói.

Tuy nhiên, việc tiền số giảm mạnh đã khiến người chơi bối rối. Chỉ vài tháng trước, những người ủng hộ blockchain vẫn rất lạc quan, thậm chí dự đoán giá Bitcoin có thể tăng tới 100.000 USD mỗi đồng. "Tôi chưa bao giờ nghĩ mọi thứ sẽ trở nên tồi tệ nhanh như vậy", Ed Moya, một nhà phân tích tiền số tại công ty giao dịch Oanda, cho biết.