Sóng gió luận tội bủa vây ông Trump

Ủy ban Tư pháp Hạ viện Mỹ, ngày 4/12, bắt đầu các phiên điều trần và dự kiến sẽ đưa ra các điều khoản luận tội chống lại Tổng thống Donald Trump.

Trước đó, ngày 3/12, Ủy ban Tình báo Hạ viện đã bỏ phiếu nhất trí gửi tới Ủy ban Tư pháp Hạ viện bản báo cáo kết luận Tổng thống Trump lạm dụng quyền lực khi gây sức ép để Ukraine điều tra các đối thủ chính trị của ông, bắt đầu giai đoạn kế tiếp của cuộc điều tra luận tội.

Báo cáo dài 300 trang bao gồm những thông tin thu thập được từ các cuộc điều trần luận tội công khai trong 2 tuần qua, và chỉ ra những bằng chứng rõ ràng cho thấy Tổng thống đương nhiệm của Mỹ đã có hành vi sai trái. Theo đó, ông Trump đã sử dụng viện trợ quân sự của Washington gây sức ép để người đồng cấp Ukraine điều tra ứng cử viên Joe Biden và con trai của ông này, qua đó đem lại lợi ích chính trị cho bản thân. Ngoài ra, chủ nhân Nhà Trắng được cho là đã tìm cách cản trở cuộc điều tra của Hạ viện, từ chối cung cấp bằng chứng và ngăn chặn các nhân chứng xuất hiện.

Với kết quả bỏ phiếu tối ngày 3/12, Ủy ban Tình báo – dẫn đầu cuộc điều tra luận tội đến thời điểm này – đã "đá quả bóng" sang Ủy ban Tư pháp, nơi cũng sẽ tiến hành các phiên luận tội ông Trump bắt đầu từ 4/12. Tổng thống cùng luật sư của ông đã được mời tới dự và trình bày quan điểm, kiểm tra chéo nhân chứng và yêu cầu chứng thực bổ sung.

Tuy nhiên, cố vấn Nhà Trắng Pat Cipollone từ chối tham dự - ít nhất là buổi điều trần đầu tiên. Cipollone giải thích trong một bức thư gửi tới Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Jerry Nadler rằng, ông không thể tham gia "trong khi vẫn chưa rõ liệu Ủy ban Tư pháp có đảm bảo cho Tổng thống một tiến trình công bằng thông qua các buổi điều trần bổ sung hay không".

Ai sẽ ra chứng thực tiếp theo?

Chủ tịch Nadler thông báo 4 giáo sư luật - Noah Feldman, Pamela Karlan, Michael Gerhardt và Jonathan Turley – sẽ chứng thực trong các buổi điều trần ngày 4/12.

Norman Eisen, một thành viên cấp cao của Viện Brookings, dự kiến sẽ chất vấn 4 học giả này về khuôn khổ pháp lý cho luận tội và kiểm tra liệu hành động của ông Trump có cấu thành "các tội nặng nhẹ" đã nêu trong Hiến pháp như cơ sở để luận tội hay không.

Ủy ban Tư pháp nhiều khả năng sẽ tổ chức các cuộc điều trần bổ sung, mặc dù chưa có thời gian biểu cụ thể.

Các thành viên Dân chủ hy vọng Ủy ban sẽ gói gọn công việc trong 2 tuần và đưa ra các điều khoản luận tội. Sau khi Ủy ban Tình báo bỏ phiếu về báo cáo, Ủy ban Tư pháp sẽ phải bỏ phiếu thông qua các điều khoản đó trước khi trình chúng ra Quốc hội.

Khi nào các nhà lập pháp bỏ phiếu về luận tội?

Phụ thuộc vào tốc độ hành động của Ủy ban Tư pháp, Hạ viện có thể thảo luận về các điều khoản luận tội rồi tiến hành bỏ phiếu vào ngày 20/12, trước kỳ nghỉ Giáng sinh. Nếu có nhiều điều khoản luận tội được đưa ra chống lại ông Trump, các đại biểu có thể bỏ phiếu về từng điều khoản riêng rẽ. Tổng thống sẽ bị luận tội nếu ít nhất một điều khoản được đa số nhất trí.

Vì đảng Dân chủ chiếm đa số ở Hạ viện nên khả năng cao họ sẽ thông qua các điều khoản luận tội ông Trump, Tổng thống thuộc đảng Cộng hòa.

Trong trường hợp đó, Thượng viện sẽ tổ chức một phiên tòa, do Chánh án Tòa án Tối cao John Roberts làm chủ tọa. Phải đạt được 2/3 số thượng nghị sĩ bỏ phiếu ủng hộ thì ông Trump mới bị phế truất chức Tổng thống. Trong lịch sử Mỹ có hai Tổng thống là Andrew Johnson và Bill Clinton bị luận tội, nhưng không ai bị buộc phải rời khỏi Nhà Trắng.