Số lao động rút bảo hiểm xã hội một lần tăng

Gần 595.000 người rút bảo hiểm xã hội (BHXH) một lần từ đầu năm đến nay, tăng 3,8% so với cùng kỳ năm 2023, phần lớn là lao động 20-40 tuổi.

Sáng 14/6, ông Đào Duy Hiện, Phó ban Thực hiện chính sách BHXH thuộc Bảo hiểm xã hội Việt Nam, thông tin 78% lao động rút một lần từ 20 đến dưới 40 tuổi, 98% rời hệ thống an sinh sau một năm nghỉ việc. Họ chủ yếu làm việc trong doanh nghiệp, nhất là khối FDI chịu nhiều áp lực.

Số lao động rút BHXH tăng song số người hưởng trợ cấp thất nghiệp giảm gần 9,8% so với cùng kỳ năm ngoái, còn 442.400. Hơn 8.700 người có quyết định hỗ trợ học nghề, giảm 4,3%.

"Khi được hỏi có cân nhắc giữa hưởng lương hưu, có thẻ bảo hiểm y tế miễn phí khi về già hay chọn rút một lần thì nhiều lao động vẫn chọn vế sau vì nhu cầu tài chính trước mắt", ông Hiện nói. Nhiều lao động cho biết hiểu chính sách an sinh, muốn có lương hưu, song vì điều kiện kinh tế nên chọn rút. Điều kiện rút hiện cũng khá dễ dàng, mức hưởng hấp dẫn.

Lao động ngồi đợi làm hồ sơ rút BHXH một lần tại Bảo hiểm xã hội TP Thủ Đức (TP HCM), tháng 12/2022. Ảnh: Thanh Tùng

Tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh cho biết thêm đầu năm 2023 khi có thông tin về sửa luật Bảo hiểm xã hội, nhiều lao động chưa hiểu hết nên số rút BHXH một lần tăng đột biến, song từ tháng 10/2023 đến nay đã giảm.

Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi dự kiến thông qua ngày 25/6 nêu hai phương án giải quyết BHXH một lần. Phương án một, lao động tham gia trước ngày 1/7/2025, sau 12 tháng không đóng BHXH bắt buộc lẫn tự nguyện mà đóng BHXH chưa đủ 20 năm thì được rút một lần.

Phương án hai, lao động đóng BHXH chưa đủ 20 năm, sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc cũng không đóng tự nguyện thì được giải quyết tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào Quỹ Hưu trí tử tuất. Số còn lại được bảo lưu để hưởng chế độ khi quay lại hệ thống an sinh.

Hai phương án này được Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đề xuất lần đầu hồi tháng 3/2023 trong lần lấy ý kiến về dự thảo luật sửa đổi. Sau 15 tháng bàn thảo, cơ quan chủ trì soạn thảo và thẩm tra vẫn chưa thống nhất loại bỏ phương án nào do còn quá nhiều ý kiến khác nhau và "cả hai phương án đều chưa tối ưu".

Thống kê giai đoạn 2016-2022 gần 4,85 triệu người rời bỏ hệ thống an sinh. Trong số này, 1,3 triệu người quay trở lại, tiếp tục đi làm và đóng BHXH; gần 3,55 triệu người chưa quay trở lại; 907.000 lao động từng rút hai lượt; hơn 61.000 người rút ba lượt. Khoảng 99% lao động rút một lần sau một năm ngừng đóng và phần lớn làm việc trong doanh nghiệp. Lao động Đông Nam Bộ và đồng bằng sông Cửu Long chiếm 60% người rút BHXH một lần.