"Siêu vắc-xin" đã có mặt tại Việt Nam

Những người không thể tiêm bất kỳ loại vắc-xin Covid-19 nào hiện nay vẫn được chỉ định tiêm loại kháng thể đơn dòng lần đầu tiên triển khai tại Việt Nam và được mệnh danh là "siêu vắc-xin".

Sáng 10-3, kháng thể đơn dòng Evusheld của AstraZeneca-kháng thể đơn dòng đầu tiên trên thế giới để dự phòng Covid-19-đã được Bộ Y tế chính thức cấp phép sử dụng tại Việt Nam.

Kháng thể bảo vệ nhóm người dễ bị tổn thương do Covid-19 này lần đầu triển khai tại hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh (tại Hà Nội và TP HCM) thông qua sự phân phối của hệ thống tiêm chủng VNVC (thuộc Công ty Cổ phần Vacxin Việt Nam).

Trong bối cảnh dịch Covid-19 đang lan nhanh trên toàn quốc, nhóm người nguy cơ cao như: người mắc bệnh nền (suy gan, suy thận, tim mạch, cơ xương khớp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính - COPD…), đặc biệt là người bị suy giảm miễn dịch vừa và nặng (do HIV, đang điều trị ung thư, ghép tạng…) hoặc mắc các bệnh hệ thống (lupus ban đỏ, viêm khớp, thoái hóa khớp…) càng trở nên yếu thế, nguy cơ nhiễm bệnh, chuyển nặng và tử vong ngày càng cao.

Khác với vắc-xin, chỉ vài giờ sau khi tiêm Evusheld cơ thể đã có đủ lượng kháng thể cần thiết để bảo vệ không mắc Covid-19 với hiệu quả lên tới 83% và không có trường hợp nào bệnh nặng hay tử vong trong suốt 6 tháng theo dõi trong nghiên cứu PROVENT của AstraZeneca.

Hiệu quả này ở cả những người bị suy giảm miễn dịch do bệnh lý hoặc đang sử dụng các thuốc hoặc phác đồ điều trị ức chế miễn dịch và có thể không tạo được đáp ứng miễn dịch với vắc-xin phòng Covid-19 như: người cấy ghép tạng, ung thư, HIV, đang điều trị thuốc ức chế miễn dịch (ví dụ như dùng corticoid liều cao, kéo dài) hoặc đã điều trị trong vòng 6 tháng…

Đặc biệt, những người không thể tiêm bất kỳ loại vắc-xin Covid-19 nào hiện có vì từng xảy ra tác dụng nghiêm trọng với bất kỳ thành phần của vắc-xin Covid-19 như: dị ứng nặng, sốc phản vệ… vẫn được chỉ định tiêm. Evusheld được chứng minh có hiệu quả phòng ngừa ít nhất 6 tháng, đặc biệt có thể phòng ngừa cả biến chủng Omicron.

Evusheld là kháng thể đơn dòng đầu tiên trên thế giới được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép nhằm dự phòng trước virus SARS-CoV-2, đặc biệt trên nhóm người nguy cơ cao, nhóm người yếu thế, suy giảm miễn dịch, nhóm người không có khả năng sinh kháng thể dù đã được tiêm đủ liều vắc-xin phòng Covid-19 hoặc những người không thể tiêm vắc-xin.

Trước khi có Evusheld, nhóm người này gần như không có biện pháp phòng bệnh chủ động hiệu quả, ngoại trừ cách ly với nguồn lây, đồng thời đây cũng là nhóm dễ chuyển nặng, nhập viện và tử vong khi mắc Covid-19.

Với những đặc tính ưu việt đó của Evusheld, nhiều người gọi đây là "siêu vắc-xin" khi có khả năng bảo vệ cả những người không có khả năng hoặc không thể sử dụng vắc-xin thông thường để phòng Covid-19 một cách nhanh chóng, an toàn và hiệu quả.