Siêu uỷ ban có giúp VNR thoát lỗ?

Tcty đường sắt Việt Nam (VNR) liên tục làm ăn kém hiệu quả trong thời gian vừa qua, vậy việc chuyển về siêu Uỷ ban có làm doanh nghiệp này thoát lỗ?

Theo số liệu của VNR những năm qua, doanh số của VNR đều đạt thấp. Năm 2018, VNR ghi nhận doanh thu hợp nhất hơn 8.321 tỷ đồng, thực hiện được 95% kế hoạch. Lãi sau thuế hơn 179 tỷ đồng. Hạ tầng lạc hậu được cho là nguyên nhân khiến đường sắt Việt Nam thất thế trong cuộc cạnh tranh với các loại hình vận tải khác.

Số liệu cho thấy, giai đoạn 2010-2018, vốn đầu tư cho giao thông được ghi nhận kỷ lục là 400.000 tỷ đồng thì đường sắt cũng chỉ được phân bổ 10.203 tỷ đồng (chiếm 3%), đầu tư cho đường bộ chiếm 90%. Bên cạnh đó, Hàng năm, nguồn vốn sự nghiệp kinh tế được cấp để duy tu, bảo trì hệ thống đường sắt cũng rất hạn chế, chỉ đạt hơn 30% nhu cầu thực tế. Chính vì vậy, hệ thống kết cấu hạ tầng đường sắt ngày càng xuống cấp và bị thu hẹp. Cộng với công nghệ khai thác lạc hậu, dịch vụ yếu đã làm sức cạnh tranh của vận tải đường sắt ngày càng thấp.

Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết: “Nâng cấp cho ngành đường sắt hết sức đắn đo. Nâng cấp mà đổ tiền nhiều trong khi hiệu quả kinh doanh của toàn ngành thấp và không hiệu quả thì lãng phí”.

Theo các chuyên gia, mặc dù cần vốn đầu tư lớn và đòi hỏi trợ cấp thường xuyên từ Chính phủ, ngành đường sắt vẫn có những ưu điểm không phương tiện nào có thể thay thế. Một đầu máy 1.000 mã lực có thể kéo đoàn tàu 1.000 tấn hàng. Nếu chuyên chở bằng đường bộ, số hàng này cần tới 100 ô tô tải loại 10 tấn, có gắn động cơ 300 mã lực. Vì vậy, đường sắt là loại hình vận tải tiết kiệm, tiêu hao ít năng lượng.

Các tuyến đường sắt đôi cũng cần ít diện tích đất hơn đường bộ. Do vậy, nếu được đầu tư bài bản và quản lý theo mô hình cổ phần trực tiếp điều hành bởi siêu Uỷ ban, hy vọng VNR sẽ thoát lỗ và có lãi trong giai đoạn tới…

Từ tháng 11/2018, VNR được chuyển về Ủy ban Quản lý vốn nhà nước. Trong kế hoạch sản xuất kinh doanh và đầu tư phát triển 2019 được Ủy ban giao, VNR đặt kế hoạch sản lượng và doanh thu hợp nhất tăng 7% so cùng kỳ, tương đương hơn 8.800 tỷ đồng. Lợi nhuận sau thuế là 188 tỷ đồng, đây là chỉ tiêu lãi cho người đại diện phần vốn nhà nước tại VNR.