Siết hoàn thuế giá trị gia tăng rủi ro cao

 Cùng một loại hàng hóa nhưng giá nhập khẩu ở doanh nghiệp (DN) này và giá xuất khẩu ở DN khác có thể chênh lệch đến hơn 50 lần. Đó là một trong những thủ đoạn được các DN “bắt tay” thực hiện để gian lận hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT), chiếm đoạt tiền ngân sách nhà nước.

Cơ quan chức năng vừa phát hiện một số vụ việc có vi phạm hoặc có dấu hiệu vi phạm liên quan đến hoàn thuế GTGT. Đơn cử, cuối năm ngoái, kết quả điều tra xác minh của Tổng cục Hải quan xác định Công ty CP Phát triển nhà Thủ Đức và Công ty CP Thương mại Sài Gòn Tây Nam đã có hành vi chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT. Hàng linh kiện máy tính mua từ đối tác trong nước được 2 DN này xuất khẩu cho các đối tác nước ngoài, không trải qua bất kỳ công đoạn sản xuất nào. Kết quả xác minh tại cơ quan quản lý thuế cho thấy, trong 2 năm 2018 và 2019, 2 DN đã được Cục Thuế TP.HCM và Cục Thuế tỉnh Tây Ninh hoàn số tiền thuế GTGT hơn 336 tỷ đồng.

Trên cơ sở số liệu của Tổng cục Hải quan và tài liệu thu giữ của các đối tượng, DN có liên quan, xác định có hơn 70 DN liên quan đến vụ án, trong đó có 1 DN không có thật (DN ma), một số DN do đối tượng thuê hoặc mua lại để thực hiện hành vi phạm tội.

Từ kết quả điều tra, Tổng cục Thuế yêu cầu các cục thuế liên quan căn cứ hồ sơ vi phạm thực tế (nếu có) để xử lý thu hồi hoàn thuế GTGT theo quy định; phối hợp kiểm tra, xác minh các DN liên quan; đồng thời trao đổi trực tiếp với Cục Thuế TP.HCM về phương pháp và kinh nghiệm để thực hiện kiểm tra, đối chiếu, xác minh nghiệp vụ kinh tế phát sinh và dòng tiền của các công ty nêu trên. Được biết, Cục Thuế TP.HCM vừa tiến hành thu hồi hoàn thuế GTGT mặt hàng linh kiện máy tính của Công ty CP Phát triển nhà Thủ Đức.

Từ báo cáo của một số cục thuế địa phương và cơ quan hải quan về các vụ việc vi phạm liên quan đến hoàn thuế GTGT, Tổng cục Thuế đã nhận diện và chỉ rõ một số thủ đoạn.

Phương thức thủ đoạn chính là thành lập các công ty con mua bán hàng hóa trong nước với giá thấp, sau đó nâng giá cao gấp hàng chục, hàng trăm lần, làm giả hồ sơ để xuất khẩu, sau đó làm thủ tục hoàn thuế để chiếm đoạt số tiền hàng trăm tỷ đồng gây thất thu cho ngân sách nhà nước.

Cụ thể, một số DN có hàng hóa nhập khẩu (linh kiện điện tử, máy tính) có mẫu mã và đặc tính kỹ thuật giống nhau. Khi nhập khẩu, các DN khai báo giá trị rất thấp, nhưng khi xuất khẩu, một số DN khác lại khai báo giá trị rất cao, mức chênh lệch có thể lên đến hơn 50 lần.

Các lô hàng xuất khẩu của DN thường có giá trị rất cao, mỗi lô hàng xuất khẩu có trọng lượng chỉ vài kilogram đến vài chục kilogram nhưng trị giá khai báo lên đến vài tỷ đồng hoặc vài chục tỷ đồng.

Các DN bán hàng cho DN xuất khẩu hàng linh kiện điện tử đều không có tại địa chỉ kinh doanh, thường xuyên thay đổi thông tin về địa chỉ trụ sở chính, chủ DN, người đại diện theo pháp luật, thông tin về nơi đăng ký quản lý thuế…

Chuyển tiền qua lại giữa các đối tượng có quan hệ với nhau (như người trong gia đình…) trong việc mua/bán hàng hoá, dòng tiền chuyển đến, chuyển đi. Các DN xuất khẩu linh kiện điện tử thực chất không thực hiện giao dịch với phía nước ngoài mà chỉ nhận được phí hoa hồng với dịch vụ xuất khẩu. DN mua hàng (bên nhập khẩu) không tồn tại hoặc là DN bất hợp pháp tại nước sở tại.

Từ thực tế đó, Tổng cục Thuế vừa có văn bản yêu cầu cục thuế các địa phương rà soát các DN kinh doanh hàng hóa có rủi ro cao (linh kiện điện tử, gỗ và các sản phẩm từ gỗ, hàng nông lâm thủy hải sản…) để thực hiện thanh tra, kiểm tra và xử lý về hoàn thuế GTGT theo quy định. Kết thúc thanh tra, kiểm tra, đề nghị cục thuế các tỉnh, thành phố tập trung đôn đốc, thu hồi hoàn tiền thuế GTGT và xử lý vi phạm về thuế theo quy định.

Trường hợp cơ quan thuế xác định DN có rủi ro cao về hoàn thuế, vi phạm pháp luật với mục đích trốn thuế, cần kịp thời hoàn chỉnh hồ sơ để cung cấp thông tin bổ sung hoặc chuyển hồ sơ sang cơ quan công an theo quy định.

Chủ động rà soát các trường hợp tương tự đối với các mặt hàng có rủi ro cao về hoàn thuế GTGT; đồng thời công khai thông tin các công ty vi phạm pháp luật về thuế, các công ty có hành vi mua bán hóa đơn bất hợp pháp để kịp thời ngăn chặn và xử lý các trường hợp tương tự.