Shopee rút khỏi thị trường Ấn Độ: Thất bại đau đớn?

Sea, công ty mẹ của nền tảng thương mại điện tử Shopee, liên tiếp gặp các thách thức gần đây. Mới nhất, họ tuyên bố rút khỏi thị trường Ấn Độ.

Cách đây ba tuần, Sea đã “rút phích cắm” liên doanh của họ ở Pháp và Tây Ban Nha, liên doanh mà họ mới công bố vào mùa thu năm ngoái. Không có nhiều lý do bào chữa cho thất bại tại đây, ngoài các vấn đề về sự đứt gãy của chuỗi cung ứng, gây bất lợi cho việc vận chuyển hàng hóa giá rẻ từ châu Á đến châu Âu.

Nhưng, giờ đây, việc Shopee đã tuyên bố rời khỏi một trong những thị trường lớn nhất - Ấn Độ. Đó có thể là một vấn đề lớn với Sea.

Trên thực tế, thị trường Ấn Độ được coi là một “hồ sơ thị trường kiểu mẫu” cho sự phát triển của Shopee - ứng dụng thương mại điện tử khá được ưa thích ở các quốc gia đang phát triển khác gồm Châu Á và Châu Mỹ Latinh.

Ấn Độ là một thị trường đặc biệt hấp dẫn với quy mô khổng lồ và triển vọng kéo dài nhiều thập kỷ trong tương lai. Nếu có được một chỗ đứng vững chắc ở đó, cũng sẽ cho phép Sea tiếp tục mở rộng quy mô, thêm hàng triệu khách hàng mới một cách tương đối dễ dàng. Không nơi nào khác có viễn cảnh để phát triển điều này một cách nhanh chóng như thị trường Ấn Độ.

Chỉ một thời gian ngắn, Shopee đã tăng thị phần lưu lượng truy cập thương mại điện tử, với trang web của họ gần gấp ba lần từ tháng 12, lên hơn chín triệu lượt truy cập vào tháng hai - tương đương với khoảng 3% lưu lượng truy cập vào Amazon.in và hơn 5% vào Flipkart.com.

Mặc dù những con số này nghe có vẻ nhỏ, nhưng thực tế là Shopee chỉ mới vào Ấn Độ từ tháng 10 năm ngoái và đã trải qua những tháng sau đó để giải quyết những tranh cãi xuất phát từ cáo buộc về quyền sở hữu của người Trung Quốc. Với quỹ đạo hiện tại, rất có thể họ sẽ tăng thị phần của mình lên 20-30 triệu lượt truy cập hàng tháng, hoặc nhiều hơn.

Nhưng, cuộc đột nhập của Shopee vào Ấn Độ lại bị kết thúc với một thất bại khá “lãng xẹt”, mặc dù không hoàn toàn vì lý do thị trường.

Công ty cho biết trong một tuyên bố, việc rút lui được thúc đẩy bởi "sự không chắc chắn của thị trường toàn cầu" và nói thêm rằng, "quyết định rút lui của Shopee Ấn Độ không liên quan đến các vấn đề pháp lý" - đề cập đến lệnh cấm đối với trò chơi di động cực kỳ phổ biến của Sea: Free Fire.

Lệnh cấm đối với trò chơi di động cực kỳ phổ biến của Sea: Free Fire được cho là nguyên nhân.

Trò chơi đã bị xóa khỏi các cửa hàng trực tuyến ở Ấn Độ sau một cuộc thanh trừng nhắm vào các ứng dụng được coi là có liên kết với Trung Quốc vào giữa tháng 2 năm nay, như một phần của cuộc tranh chấp địa chính trị đang diễn ra giữa hai quốc gia đông dân nhất thế giới (mặc dù thực tế là Sea Limited là một công ty của Singapore).

Các chuyên gia phân tích tin rằng, chính lệnh cấm Free Fire đã làm sai lệch một phần chiến lược của họ đối với thị trường, buộc Sea phải rút Shopee khỏi Ấn Độ chứ không phải "sự không chắc chắn" toàn cầu mà họ đề cập trong tuyên bố của mình.

Tại sao Free Fire lại quan trọng đến vậy? Nó chỉ là một trò chơi mà?

Trên thực tế, Shopee thường tận dụng sự thành công của Free Fire trong những lần ra mắt tiếp theo tại các thị trường mới. Sự phổ biến của trò chơi đã giúp Sea tiếp cận với hàng trăm triệu game thủ ở mọi lứa tuổi, sử dụng để quảng cáo chéo nền tảng thương mại điện tử của mình cho các giao dịch đặc biệt và các chương trình khuyến mãi khác, xây dựng dựa trên sự công nhận và niềm tin đã được thiết lập với trò chơi.

Nhưng, kể từ lênh cấm Free Fire vào tháng 2 của Ấn Độ, trò chơi vốn rất phổ biến tại đây và liên tục được xếp hạng ở vị trí hàng đầu về lượt tải xuống trò chơi cũng như trong số các trò chơi có doanh thu cao nhất. Điều đó không chỉ khiến Sea bị mất doanh thu hàng triệu đô la mà còn mất đi khả năng tiếp cận với hàng triệu người dùng.

Bên cạnh đó, việc phải chịu sự “ghẻ lạnh” từ quan hệ với công chúng và đối mặt với một loạt các cuộc đấu tranh khó khăn, khiến Shopee rơi vào sự quan sát của các cơ quan quản lý Ấn Độ, là những giọt nước tràn ly, khiến Shopee phải dứt áo ra đi.

Sea có động cơ gì để tiếp tục bơm hàng triệu (hoặc theo một số báo cáo, thậm chí hàng tỷ đô la) vào Ấn Độ nếu cơ quan quản lý quốc gia có thể đóng cửa họ một ngày ngày nào đó? Chính vì vậy, bất chấp sức hấp dẫn rất lớn của thị trường Ấn Độ, Sea đã không thể nỗ lực một cách mạo hiểm.

Việc Sea đã dành thời gian để tuyển dụng người bán hàng địa phương vào nền tảng và rõ ràng muốn đưa Shopee thành công trên tiểu lục địa Ấn Độ, giành lấy một phần của thị trường thương mại điện tử quan trọng về mặt chiến lược. Chính vì vậy, quyết định rút khỏi Ấn Độ có thể là một thất bại “khó nuốt trôi”...

Có thể đường quay trở lại Ấn Độ sẽ xa vời với Shopee.

Thật khó tin khi nghĩ rằng, Shopee có thể trở lại đó trong một hoặc hai năm, vì rất nhiều niềm tin đã bị phá vỡ, cả người bán và người mua có thể không sẵn sàng cung cấp cho họ một lần nữa.

Shopee đang được kỳ vọng sẽ tăng trưởng 76% trong năm nay, nhưng không rõ việc rút khỏi Ấn Độ sẽ ảnh hưởng xấu đến những dự báo này như thế nào. Và với tình hình kinh tế toàn cầu, cũng dẫn đến sự sụt giảm giá cổ phiếu (với việc Sea mất khoảng 3/4 giá trị so với mức đỉnh cách đây 6 tháng), dường như việc mở rộng sang các thị trường mới sẽ phải đặt lên hàng đầu.

Công ty có đủ tiền để duy trì hoạt động trong vài năm (ngay cả khi liên tục báo lỗ), sau khi tích lũy dự trữ tài chính bằng các khoản tiền huy động được vào năm ngoái. Nhưng rủi ro vượt mức và chi tiêu vốn một lần đáng kể có lẽ là điều không hay lắm, bởi vì việc tìm kiếm nguồn vốn mới trong tình huống này sẽ là rất khó.

Cuộc phiêu lưu tại Ấn Độ của công ty chắc chắn vẫn chưa kết thúc, nhưng có thể mất một vài năm trước khi họ cố gắng có được chỗ đứng ở đó một lần nữa. Trong lúc này, người ta đang chờ xem Sea có giữ được những gì đã có hay không…