Sẽ giảm lãi vay, giãn nợ cho người trồng tiêu gặp khó

Người nông dân trồng hồ tiêu bị thiệt hại nặng những năm gần đây do biến đổi khí hậu, giá sụt giảm mạnh… Ngành ngân hàng cần khoanh nợ đối với khách hàng vay trồng hồ tiêu.

Bất cập diện tích “cây trồng tỷ USD” vượt xa quy hoạch

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, hồ tiêu là một trong 10 mặt hàng nông sản có giá trị xuất khẩu trên 1 tỷ USD, gồm: tiêu, điều, gạo, cà phê, cao su, sắn lát, gỗ, rau quả, tôm, cá tra.

Tuy nhiên, thời gian qua, do ảnh hưởng tiêu cực của biến đổi khí hậu, hạn hán, mưa dầm thất thường khiến cho cây hồ tiêu trên địa bàn các tỉnh Tây Nguyên, đặc biệt tại Gia Lai chết hàng loạt.

Hàng ngàn ha hồ tiêu tại Gia Lai bị nhiễm bệnh chết đồng loạt, khiến nông dân trồng tiêu đối mặt với nhiều khó khăn. Thậm chí, nhiều nông hộ trồng tiêu bỏ đi khỏi địa phương hoặc không còn việc để làm đi mưu sinh ở địa phương khác, hoặc sợ ngân hàng đến đòi nợ vốn vay...

Ông Trương Phước Ánh, Giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Gia Lai, người dân sản xuất hồ tiêu bị thiệt hại do tiêu chết, giá cả giảm thấp, ảnh hưởng lớn đến thu nhập, đời sống và khả năng trả nợ vay ngân hàng.

Nguyên nhân sâu xa hơn, từ những năm trước, hồ tiêu được giá, người dân bất chấp, phát triển nóng cây hồ tiêu, vượt xa diện tích quy hoạch của địa phương gần gấp 2 lần, vượt gần 7.000ha. Từ năm 2017 đến nay, do ảnh hưởng thời tiết cực đoan, cùng với giá hồ tiêu liên tục sụt giảm, dẫn đến người dân giảm đầu tư chăm sóc dẫn đến tiêu chết hàng loạt, với 6.627ha tiêu bị chết.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Đức Hoàng, Phó chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai, cho rằng cây công nghiệp dài ngày, trong đó có cây hồ tiêu nằm trong định hướng phát triển kinh tế của tỉnh. Do ảnh hưởng kép bởi biển đổi khí hậu, giá thị trường sụt giảm, nông dân bỏ bê dẫn đến cây tiêu bị thiệt hại nặng trong những năm gần đây. Trên địa bàn, vẫn có một số nơi người dân trồng tiêu vẫn có thu nhập ổn định từ cây tiêu bằng phương pháp sản xuất nông nghiệp hữu cơ. Do đó, khẳng định cây tiêu vẫn mang lại hiệu quả kinh tế.

Ông Nguyễn Đức Hoàng khẳng định người trồng tiêu gặp rủi ro, bị thiệt hại như hiện nay là khách quan. Do đó, cần tạo điều kiện để người trồng tiêu vượt qua khó khăn.

Trước mắt, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần nghiên cứu kỹ các chính sách, các quy định của Chính phủ để sớm tham mưu cho UBND tỉnh ban hành văn bản công bố thiên tai, dịch bệnh để có cơ sở hỗ trợ cho người dân; ngân hàng có cơ sở để khoanh nợ cho khách hàng hồ tiêu...

Còn ông Đinh Duy Vượt, Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Gia Lai, cho rằng các bên liên quan làm thế nào chốt được một giải pháp chung để có phương án khoanh nợ cho người trồng tiêu bị thiệt hại. UBND tỉnh cấp thời có giải pháp giúp đỡ cho người dân tái sản xuất. Các ngân hàng có hướng giảm, miễn lãi cho người dân. Đồng thời, bán tài sản để xử lý nợ cũng là một giải pháp cần tính đến.

Trước đó, nông dân trồng tiêu đã có đơn thư gửi đến chính quyền địa phương, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) kêu cứu sự hỗ trợ về việc giảm lãi, gia hạn nợ, cơ cấu nợ và khoanh nợ vốn vay.

Thống đốc NHNN nhiều lần có văn bản gửi chính quyền địa phương đề nghị phối hợp tìm giải pháp tháo gỡ khó khăn cho người trồng tiêu. Đồng thời, chỉ đạo các NHTM cho vay đối với cây hồ tiêu tích cực có giải pháp hữu hiệu, kịp thời hỗ trợ cho nông dân trồng tiêu tháo gỡ khó khăn.

Nợ xấu cho vay hồ tiêu là 12%

Chiều ngày 10/05/2019, Phó Thống đốc NHNN ông Đào Minh Tú đã có buổi làm việc với tỉnh Gia Lai về việc “Tháo gỡ khó khăn cho người dân vay vốn trồng hồ tiêu” tại trụ sở NHNN tỉnh Gia Lai.

Về tình hình cho vay ngành tiêu và tháo gỡ khó khăn cho các hộ dân trồng tiêu bị thiệt hại tại tỉnh Gia Lai, ông Nguyễn Quốc Hùng, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, cho biết dư nợ cho vay ngành tiêu khu vực Tây Nguyên đạt 12.153 tỷ đồng.

Riêng tại Gia Lai, dư nợ cho vay đối với hồ tiêu đạt trên 3.724 tỷ đồng, trong đó cho vay ngắn hạn 2.665 tỷ đồng, chiếm 71,5%. Số khách hàng còn dư nợ là 18.888 khách hàng.

Diện tích hồ tiêu bị thiệt hại đến nay là 6.490ha. Dư nợ thiệt hại 2.653 tỷ đồng của 11.056 khách hàng. Trong đó, thiệt hại tại 2 tỉnh: Gia Lai là 2.653 tỷ đồng, Đắk Nông là 250 tỷ đồng. Nợ xấu chiếm 12,1% dư nợ cho vay hồ tiêu.

Vừa qua, NHNN đã nhận được kiến nghị của UBND tỉnh Gia Lai, Đoàn đại biểu quốc hội tỉnh Gia Lai và Nghệ An, các hộ dân huyện Chư Prông đề nghị NHNN chỉ đạo các tổ chức tín dụng giãn nợ, giảm lãi suất vay và cho vay mới để giúp người dân trồng hồ tiêu trong tỉnh Gia Lai ổn định sản xuất.

Khoanh nợ cho các hộ nông dân vay vốn trồng hồ tiêu bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh xảy ra trên địa bàn tỉnh Gia Lai theo Nghị định số 55 và Nghị định 116 của Thủ tướng Chính phủ.

Ngay sau đó, NHNN đã có các văn bản số 3098 và văn bản số 2596 và văn bản số 2578 về các giải pháp ngành ngân hàng đối với cho vay hồ tiêu.

NHNN chi nhánh các tỉnh và các tổ chức tín dụng trên địa bàn các tỉnh có liên quan đến cây hồ tiêu bị thiệt hại đã chủ động nắm bắt tình hình thực tế của khách hàng vay vốn để cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi và tiếp tục cho vay chuyển đổi giống cây trồng cho các hộ dân trồng tiêu bị thiệt hại.

Đề nghị khoanh nợ cho người trồng tiêu?

Theo phản ảnh của các tổ chức tín dụng, cho vay đối với cây hồ tiêu, khách hàng vay vốn đang thực sự khó khăn trong việc trả nợ ngân hàng. Nhiều khách hàng bỏ vườn tiêu, bỏ nhà đi làm ăn nơi khác, khiến ngân hàng gặp nhiều khó khăn trong việc thu hồi nợ.

Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú chủ trì cuộc họp với lãnh đạo địa phương tỉnh Gia Lai bàn về giải pháp hỗ trợ cho người trồng hồ tiêu - Ảnh: SBV.

Tuy nhiên, các tổ chức tín dụng cho biết đã áp dụng các biện pháp để tháo gỡ cho người dân trồng tiêu.

Theo đại diện Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank), các chi nhánh tại Gia Lai cho vay đối với cây hồ tiêu hơn 1.000 tỷ đồng. Trong đó, thiệt hại hơn 928 tỷ đồng, nợ xấu gần 50 tỷ đồng. Song để hỗ trợ người trồng tiêu có điều kiện làm ăn trả nợ vốn vay, Agribank đã nỗ lực triển khai nhiều giải pháp tháo gỡ như cho vay mới để nông dân chuyển đổi cây trồng, điều chỉnh lãi suất, giảm lãi suất cho vay trung dài hạn...

Còn đại diện Ngân hàng Công thương (VietinBank) cho biết dư nợ cho vay đối với cây hồ tiêu tại Gia Lai khoảng 717 tỷ đồng, trong đó 621 tỷ đồng nợ quá hạn. VietinBank cũng đã có văn bản chỉ đạo các chi nhánh xem xét cơ cấu lại nợ, cho vay mới đối với khách hàng có phương án sản xuất kinh doanh đối với cây hồ tiêu hiệu quả.

Đại diện VietinBank kiến nghị, việc xử lý nợ, tháo gỡ khó khăn cho người trồng tiều cần có sự chung tay của NHNN, các ngành chức năng và chính quyền địa phương trong việc công bố dịch bệnh thiên tai, để có hướng đề xuất khoanh nợ cho người trồng tiêu.

Theo Phó thống đốc Đào Minh Tú, công việc trước mắt cần làm ngay là NHNN tỉnh Gia Lai, các tổ chức tín dụng nhanh chống thống kê, đánh giá thực trạng, chất lượng tín dụng đối với cây hồ tiêu; phân tích thiệt hại tín dụng, thiệt hại thực tế của bà con nông dân, thực tế dư nợ đến thời điểm hiện tại; có báo cáo tổng hợp về NHNN trước ngày 30/6/2019, đồng thời đề xuất giải pháp, hướng xử lý về thực trạng thiệt hại.

Về phía các tổ chức tín dụng xem xét từng món vay cụ thể để giảm lãi vay, giãn nợ; đặc biệt là miễn, giảm lãi vay cho bà con; báo cáo kết quả xử lý về NHNN. Đồng thời, bàn bạc cụ thể với khách hàng trước khi đưa ra hướng xử lý nợ vay. Trên cơ sở đó, các chi nhánh đề xuất trích lập dự phòng rủi ro đối với tín dụng cho vay cây hồ tiêu bị thiệt hại.

Đối với chính quyền địa phương, ông Đào Minh Tú cho rằng chính quyền địa phương cần chỉ đạo các đơn vị chức năng phối hợp với ngân hàng đánh giá thực trạng thiệt hại đối với cây hồ tiêu. Đồng thời, có chính sách tuyên truyền cho người dân hiểu được các chính sách của nhà nước, tránh trường hợp chủ quan, ỷ lại sự hỗ trợ...